سه روز پس از آغاز سال تحصیلی جدید در دانشگاه‌ها، فعالان دانشجویی می‌گویند نیروهای حراست و کمیته‌های انضباطی با حمایت دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی جمهوری اسلامی در بسیاری از دانشگاه‌های کشور، از جمله در دانشگاه‌های تهران، خواجه نصیر، علامه، امیرکبیر، بهشتی، الزهرا، و شریف در تهران و ده‌ها دانشگاه در دیگر شهرهای ایران، «دور جدید سرکوب دانشجویان را با اسم رمز حجاب» آغاز کرده‌اند.

دامنه این اقدام از نصب بنرهای مقررات حجاب در دانشگاه‌ها و راه‌اندازی «گشت حجاب» در دانشگاه‌ها آغاز شده و تا احضار به حراست، ضرب و شتم دانشجویان در ورودی دانشگاه‌ها، منع‌ ورود به دانشگاه، محروم کردن از تحصیل، تعلیق، اخراج، و بازداشت دانشجویان گسترده است.

در تازه‌ترین نمونه، در دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات روز چهارشنبه ۵ مهر بنری مشابه با بنرهای نصب‌شده در دانشگاه تهران و دیگر دانشگاه‌ها نصب شد که در آن «مقررات پوششی جدید در دانشگاه‌» به دانشجویان اعلام شده است.

هم‌زمان، خبرنامه امیرکبیر، نزدیک به فعالان دانشجویی این دانشگاه، گزارش داد که با «آغاز سال تحصیلی، دوربین‌های نصب‌شده در محیط دانشگاه به‌عنوان ابزار جدید سرکوب در موضوع پوشش به کار گرفته شده است.»

این خبرنامه از قول یک منبع آگاه نوشت: «ماموران حراست دوربین‌های داخلی محیط‌های آموزشی را نیز بررسی می‌کنند تا با شناسایی دانشجویانی که به زعم حراست دچار تخلف پوششی شده‌اند، شدیدترین برخورد را صورت دهند.»

این کانال تلگرامی فعالان دانشجویی برخورد با دانشجویان در آغاز سال تحصیلی را «زهرچشم‌گیری از دانشجویان با اسم رمز پوشش» خوانده است.

از سوی دیگر، کانال دانشجویان متحد نیز گزارش داد که از روز دوشنبه ۳ مهر، حراست دانشگاه تهران «مانع ورود دانشجویان با روسری از درب اصلی» شده و اعلام کرده است که دانشجویان دختر برای ورود به دانشگاه «ملزم به پوشیدن مقنعه و مانتو تا پایین زانو» هستند.

این کانال دانشجویی همچنین خبر داد که با آغاز سال تحصیلی جدید، «گشت‌های حجاب در محوطه‌ مرکزی دانشگاه تهران» شروع به فعالیت کرده‌اند.

هم‌زمان، گزارش‌ها از دانشگاه هنر اصفهان حاکی است که نیروهای حراست این دانشگاه هنگام تحویل کارت دانشجویی جدید، اقدام به اسکن چهره دانشجویان کرده‌اند.

کانال دانشجویان پیشرو در همین خصوص از قول دانشجویان این دانشگاه نوشت: «با توجه به غیرعادی بودن جایگزینی کارت دانشجویی در حین تحصیل»، احتمالا «دلیل صدور کارت‌های جدید اسکن چهره دانشجویان [...] شناسایی راحت‌تر و ایجاد نظارت پلیسی در این دانشگاه» و «سلب هرگونه حق اعتراض دانشجویان» است.

شورای صنفی دانشجویان دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی نیز در نامه‌ای به مقام‌های این دانشگاه به ضرب و شتم یک دانشجوی دختر به دست فردی به نام «بهروز کرد»، رئیس حراست آن دانشگاه، اعتراض کرد.

در این نامه آمده است که روز سه‌شنبه چهارم مهر، رئیس حراست دانشگاه خواجه نصیر برای ممانعت از ورود یک دانشجوی رشته مهندسی برق، به بهانه عدم رعایت حجاب، اقدام به برخورد جسمانی با این دانشجو کرده و در نهایت، با هل دادن این دانشجو، او را از در ورودی دانشگاه بیرون کرده است.

شورای صنفی دانشجویان دانشگاه خواجه نصیر این اقدام را «غیرقانونی» و «خلاف عرف دانشگاهی» خواند و ضمن اعتراض به آن، خواستار رسیدگی به برخورد خشونت‌آمیز رئیس حراست این دانشگاه با دانشجویان شد. مقام‌های دانشگاه خواجه نصیر تا کنون توضیح یا پاسخ رسمی و علنی درباره برخورد خشونت‌آمیز رئیس حراست این دانشگاه با دانشجویان نداده‌اند.

در دانشگاه الزهرا، که دانشگاهی تک‌‎جنسیتی است و در جریان خیزش سراسری برخلاف انتظار مقام‌های جمهوری اسلامی صحنه اعتراض‌های گسترده و مداوم دختران دانشجو بود، با آغاز سال تحصیلی سخت‌گیری و برخورد با دانشجویان شدت یافته است. مقام‌های این دانشگاه تعدادی از دانشجویان را نیز بدون حکم کمیته انضباطی و بدون اعلام به آن‌ها از خوابگاه محروم کرده‌‌اند. همچنین، تعدادی از دانشجویان دانشگاه الزهرا هنگام انتخاب اتاق‌های خوابگاه در سایت مربوط به آن، با «ممنوعیت ثبت‌نام» مواجه شده‌اند.

کانال فعالان دانشجویی الزهرا گزارش داد که دانشجویان پس از پیگیری از کمیته‌ انضباطی و حراست و اعتراض به این اقدام غیرقانونی، با «برخورد توهین‌آمیز مسئول کمیته‌ انضباطی» مواجه شدند.

پس از اصرار و پیگیری‌های دانشجویان، مقام‌های دانشگاه به آن‌ها گفتند که «محرومیت از خوابگاه به‌دلیل اتهاماتی چون تاخیر در ورود به خوابگاه، نداشتن حجاب، شعارنویسی، مصرف مشروبات الکلی، استعمال سیگار» و ارتباط غیرشرعی با دانشجویان پسر بوده است.

طبق این گزارش، مقام‌های دانشگاه الزهرا همچنین «دانشجویان را تهدید کردند که این اتهامات را به خانواده‌هایشان اطلاع می‌دهند» و برایشان «حکم محرومیت از تحصیل» صادر خواهند کرد. در مواردی، دانشجویان را به امضای تعهد اجباری وادار کردند و تعدادی از دانشجویان را نیز «ممنوع‌ الثبت‌نام» اعلام کردند.

کانال صدای الزهرا، رسانه تلگرامی دانشجویان این دانشگاه، با اشاره به اینکه «قانون‌شکنی و سرکوب در دانشگاه الزهرا در بی‌منطق‌ترین حالت ممکن و بر اساس اتهامات واهی و پوچ ساخته‌شده توسط مسئولان این دانشگاه» همچنان ادامه دارد، بر این نکته تاکید کردند که «سلسله اقدامات غیرمسئولانه مقام‌های این دانشگاه جان و مال دانشجویان را مورد تهدید جدی قرار داده است» و «دانشجویان در قبال آن سکوت نخواهند کرد‌.»

همچنین، خبرنامه امیرکبیر در گزارشی دیگر اعلام کرد در حالی که فقط دو روز از بازگشایی دانشگاه‌ها می‌گذرد، دست‌کم در دو دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دانشگاه بهشتی، تعدادی از دانشجویان، عمدتا دانشجویان دختر، تلفنی به حراست احضار شده‌اند.

این خبرنامه افزود در حالی حراست دانشگاه‌ها در اقدامی مشابه با دستگاه‌های اطلاعاتی جمهوری اسلامی دانشجویان را بدون بیان موضوع و تلفنی احضار می‌کند که احضاریه باید «به‌صورت کتبی و مشتمل بر مشخصات کامل دانشجو، موضوع یا عنوان تخلف انتسابی، علت دعوت، تاریخ و زمان حضور و نام و سمت و امضای احضارکننده» باشد.

پیش از این، در هفته‌های منتهی به آغاز سال تحصیلی جدید دانشگاه‌ها، وزارت اطلاعات و حفاظت و اطلاعات قوه قضاییه اقدام به احضار گسترده ده‌ها دانشجوی دانشگاه‌های تهران، علم و صنعت، خواجه نصیر، علامه، امیرکبیر، الزهرا، تربیت مدرس، بهشتی» در تهران کردند. هم‌زمان، شماری از دانشجویان دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه هنر تهران و اصفهان، دانشگاه نوشیروانی بابل، دانشگاه گیلان، دانشگاه فردوسی مشهد، و بسیاری از دانشگاه‌های دیگر را نیز احضار کردند.

در جریان احضارهای دستگاه‌های اطلاعاتی، موضوع اصلی فشار بر دانشجویان و اخذ تعهد مبنی بر «عدم شرکت در اعتراضات احتمالی» بوده است. اما احضارهای دو روز اخیر دانشجویان از سوی حراست به بهانه «عدم رعایت مقررات پوشش» و در مواردی حتی «عدم استفاده کامل از مقنعه و چادر» بوده است.

احمد چلداوی، رئیس دانشگاه شاهد، دانشگاهی که در جریان خیزش سراسری صحنه تجمع‌های اعتراضی دانشجویان بود، در آغاز سال تحصیلی جدید، «پوشش چادر را شرط ورود دانشجویان دختر به این دانشگاه» اعلام کرد.

رئیس دانشگاه شاهد با این ادعا که «ما دختری را مجبور نمی‌کنیم چادر سر کند»، گفت: «اما ما در این دانشگاه دختران چادری را می‌پذیریم» و این دانشگاه فقط «پذیرای دانشجویان با حجاب برتر» است.

دانشگاه‌های ایران در جریان خیزش سراسری صحنه صدها تجمع اعتراضی بودند و شماری از دانشجویان، از جمله آیلار حقی و حمیدرضا روحی، در جریان تظاهرات مردمی بر اثر شلیک نیروهای سرکوبگر جمهوری اسلامی کشته شدند.

همچنین، بنا بر اعلام مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، دست‌کم ۷۵۰ دانشجو در ارتباط با تجمع‌های دانشجویی در جریان آن خیزش بازداشت شدند. برای صدها دانشجو نیز احکام سنگین تعلیق و تبعید و اخراج از دانشگاه‌ صادر شد.

با این حال، ده‌ها تشکل دانشجویی در هفته‌های اخیر با انتشار بیانیه‌هایی اعلام کردند که سرکوب شدید حکومتی قادر به سرکوب دانشجویان و ایجاد خفقان در دانشگاه‌ها نبوده است و نخواهد بود.