با گذشت سه روز از سالگرد جمعه خونین زاهدان در هشتم مهرماه، جو امنیتی شدید در شهرهای استان سیستان و بلوچستان و دستگیریهای گسترده مردم همچنان ادامه دارد. گزارشها حاکی از آن است که طی روزهای اخیر دهها تن بازداشت و به مکانهای نامعلوم منتقل شدهاند.
خبرگزاری حالوش که اخبار بلوچستان را پوشش میدهد، شامگاه یکشنبه ۹ مهر، اعلام کرد نیروهای سرکوبگر ظرف مدت سه روز دستکم ۲۱۶ نفر را در شهرهای زاهدان، خاش، میرجاوه و چابهار دستگیر کردهاند.
بررسیهای حالوش از احراز هویت بازداشتشدگان نشان میدهد که دستکم ۳۲ کودک نیز بازداشت شدهاند که از سرنوشت آنان اطلاعی در دست نیست.
سازمان حقوق بشر ایران هم خبر داد که در روزهای گذشته، دستکم ۲۰ تن از فعالان مدنی اهل سنت در شهرهای بندرعباس، عوض، بستک، خور، بندر خمیر، پدل، لافت و سوزا در جزيره قشم، در یورش نیروهای امنیتی به خانههایشان بازداشت شدند. به گفته عبدالله عارف، فعال مدنی ایرانی بلوچ، از وضعیت این ناپدیدشدگان اجباری هیچ خبری در دست نیست.
در عین حال، ویدیوها و تصاویری که از وضعیت عمومی شهرهای بلوچستان طی روزهای اخیر در شبکههای اجتماعی منتشر شد، جو امنیتی شدید در شهرها و استقرار نیروهای نظامی، انتظامی و امنیتی را نشان میدهد.
مردم، جمعه هفتم مهر در آستانه سالگرد جانباختگان جمعه خونین زاهدان به خیابانها آمدند و بهرغم تهدیدهای امنیتی و حضور شمار زیادی از ماموران انتظامی و نظامی، علیه حکومت شعار دادند. ماموران سرکوبگر جمهوری اسلامی هم با برخوردهای خشونتآمیز و تیراندازی مستقیم به سمت معترضان پاسخ اعتراض آنان را دادند. فعالان و رسانههای بلوچ گزارش دادهاند که در جریان این سرکوبها، شماری از شهروندان بلوچستان مجروح شدند.
انتشار تصاویر دو کودک در میان مجروحان بازتاب وسیعی در میان کاربران شبکههای اجتماعی و فضای مجازی داشت. بهرغم اینکه تصاویر موجود شلیک گلولههای ساچمهای و گاز اشکآور به سوی معترضان را نشان میداد، مهدی شمسآبادی، دادستان زاهدان، در گفتوگو با خبرگزاری مهر، برگزاری تجمع اعتراضی مردم را انکار کرد و مدعی شد که روز جمعه تردد در شهر زاهدان عادی بود و هیچ تیراندازی هم رخ نداد.
این ادعا در حالی مطرح شد که طبق گزارش کمپین فعالان بلوچ، تنها در شهر زاهدان ۲۵ نفر از جمله هشت کودک با گلولههای ساچمهای و گاز اشکآور زخمی شدند.
سازمان حقوق بشر ایران در بیانیهای، خواستار بررسی فاجعه جمعه خونین زاهدان به عنوان «جنایت علیه بشریت» شد و تایید کرد که در سالگرد جمعه خونین هم ماموران امنیتی به سمت تجمعهای مسالمتآمیز شهروندان بلوچ در حوالی مسجد مکی گاز اشکآور شلیک کردند و با اسلحه کمری آنان را هدف قرار دادند.
در جمعه خونین زاهدان که روز هشتم مهرماه ۱۴۰۱ رخ داد، سرکوبگران به سوی معترضان شلیک کردند. در این روز بیش از ۱۰۰ نفر از جمله ۱۸ کودک کشته و دهها تن مجروح شدند.
نهادهای اطلاعاتی و سرکوبگر جمهوری اسلامی همزمان با سالگرد خیزش سراسری، بازداشت خانوادههای دادخواه، معترضان و فعالان را تشدید کردند. طی هفتههای اخیر شمار زیادی از اعضای خانوادههای جانباختگان دستگیر شدند و برخی از آنان همچنان در بازداشتاند.
گزارش آماری سازمان حقوق بشری ههنگاو حاکی از آن است که در یک ماه منتهی به ۱۰ مهر، دستکم ۵۰ کودک و نوجوان و ۵۱ زن در سراسر ایران بازداشت شدهاند. بر مبنای این گزارش، ۳۷ تن از کودکان بازداشتی بلوچ و ۱۰ نفر آنان کرد بودند. در همین بازه زمانی، دستکم ۲۷ زندانی در زندانهای مختلف ایران با عناوین اتهامی مختلف اعدام شدند.