تصاویر و ویدئوهای منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد اعتراض‌های ضدحکومتی روز جمعه در زاهدان، پس از تاریکی هوا همچنان ادامه داشت و معترضان با بستن خیابان‌ها و روشن کردن آتش، به تجمع‌های اعتراضی خود ادامه دادند. این اعتراض‌ها، در سالگرد جمعه خونین زاهدان انجام شد.

پیشتر گزارش‌های تصویری نشان می‌داد که نیروهای سرکوبگر جمهوری اسلامی، با شلیک مستقیم به سوی مردم معترض زاهدان، شماری از شهروندان زاهدانی را مجروح کرده‌اند. روز جمعه همچین شمار نامشخصی از معترضان بازداشت و به مکان‌های نامعلوم منتقل شدند.

در این میان، شاهزاده رضا پهلوی، بامداد شنبه ضمن بازنشر تصاویری از سرکوب نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی در شهر زاهدان، در پیامی در شبکه اجتماعی اکس نوشت: این تصاویر بیانگر خشونتی است که نظام جمهوری اسلامی علیه «هموطنان بلوچ غیرمسلح من» در زاهدان، در جنوب شرق ایران، به کار برد.

به‌نوشته شاهزاده رضا پهلوی، سرکوب خشونت‌آمیز روز جمعه، در نخستین سالگرد کشتار دست‌کم ۱۰۰ تن از مبارزان راه آزادی در این شهر انجام شد. او در پیام خود خواستار پایان دادن به مماشات با «قاتلان مردم ایران» شد.
 

روز جمعه شهروندان زاهدانی، با وجود فضای بسیار سنگین نظامی و امنیتی، پس از برگزاری نماز جمعه، در سالگرد جمعه خونین زاهدان، دست به تجمع و اعتراض‌های ضدحکومتی زدند.

در این میان، خبرگزاری حکومتی تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، تیراندازی به معترضان را تایید کرد و نوشت «ماموران امنیتی» حاضر در محل برای متفرق کردن تجمع‌کنندگان دست به «تیراندازی و پرتاب گاز اشک‌آور» زدند.

با وجود انتشار تصاویر و ویدئوهای که مجروح شدن شماری از معترضان در روز جمعه را نشان می‌دهد مهدی شمس آبادی، دادستان مرکز استان سیستان‌ و بلوچستان، گفت: تصاویر زخمی شدن عده‌ای اطراف مسجد مکی جدید نیست و هیچ اتفاقی رخ نداده است.

نماز جمعه این هفته زاهدان در شرایطی برگزار شد که مسجد مکی در محاصره نیروهای نظامی جمهوری اسلامی قرار داشت.

مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان، در خطبه‌های نماز جعه این شهر با اشاره به کشتار شهروندان در هشتم مهرماه سال گذشته گفت آن زمان کسی انتظار وقوع چنین حادثه تلخی را نداشت.

او گفت کشتاری با این گستردگی و ابعاد، از تبعات نگاه تبعیض‌آمیز حکومت به اقلیت‌های قومی و مذهبی است.

مولوی عبدالحمید خطاب به حکومت گفت: «اگر بتوانید به خواسته‌های ملی ایرانیان (که ما هم جزوشان هستیم) رسیدگی و مشکلاتشان را حل کنید، قربانیان و خانواده‌های آن‌ها در جمعه خونین حاضرند از حقوق خود بگذرند و رضایت بدهند.»

او افزود: «این مردم ممکن است سواد نداشته باشند اما عقل و قدرت تحلیل مسایل را دارند و در صورت لزوم می‌توانند از حقشان بگذرند؛ منوط به اینکه زندانیان سیاسی را آزاد کنید و آشتی بزرگ ملی و وحدت را شکل دهید.»

پیشتر پایگاه حال‌وش در خبری فوری، صبح جمعه ۷ مهرماه سال ۱۴۰۲، اعلام کرد: «نیروهای امنیتی و نظامی همه خیابان‌ها و کوچه‌های مسجد مکی (شهر زاهدان) را مسدود و این مکان را کامل محاصره کرده‌اند.»

به گفته منابع حال‌وش، نیروهای امنیتی با نظارت کامل بر تردد شهروندان، مدارک شناسایی افراد حوالی مسجد مکی را کنترل می‌کنند و به ماشین‌ها اجازه ورود به منطقه را نمی‌دهند. همچنین اختلال گسترده اینترنت در شهر زاهدان گزارش شده است.

در این میان، کلودیا تنی، عضو جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا، ضمن ابراز تاسف از حمله به مسجد مکی در سالگرد جمعه خونین، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: این خشونت سپاه پاسداران ایران نفرت‌انگیز است و من از آن‌ها می‌خواهم که بی‌درنگ به این خشونت علیه مردم خود پایان دهند. من در کنار مردم شجاع ایران ایستاده‌ام و خواستار اجرای عدالت هستم.

در روزهای اخیر وزیر اطلاعات مدعی خنثی کردن طرح ترور چند مولوی شد. این اظهارات این گمان را تقویت کرد که حکومت به این بهانه مانع برگزاری نمازجمعه هفتم مهرماه در زاهدان، خاش و دیگر شهرهای ملتهب استان سیستان و بلوچستان خواهد شد.

طی روزهای گذشته در رسانه‌های اجتماعی از مردم دعوت شد پس از اقامه نمازجمعه زاهدان به خیابان بیایند. مولوی عبدالغفار نقش‌بندی، امام‌جمعه پیشین شهر راسک، نیز از مردم دعوت کرده است علیه «یزید زمان» به خیابان بیایند و فریاد مظلومان باشند.

گروه‌ها و افراد مختلفی نیز برای روزهای جمعه و شنبه خواستار اعتصاب و حضور خیابانی شده‌اند، هم‌زمان تصاویر متعددی از افزایش نیروهای انتظامی و امنیتی در شهرهای استان سیستان و بلوچستان منتشر شده است.

افراد محلی نیز گزارش داده‌اند حکومت طی روزهای اخیر از استان‌های هم‌جوار مانند کرمان، نیرو و تجهیزات به سیستان و بلوچستان اعزام کرده و تحت عنوان فعالیت عمرانی اطراف زاهدان خندق و خاکریز ایجاد کرده است.

افزایش ایست‌های بازرسی در مناطق مختلف شهر زاهدان و تماس نهادهای امنیتی با بسیاری از فعالان محلی و تهدید آن‌ها، از دیگر اقدامات صورت‌گرفته در روزهای گذشته و در آستانه سالروز جمعه خونین زاهدان است.

پایگاه خبری حال‌وش، روز پنجشنبه ۶ مهرماه، گزارش داد: «کاروانی متشکل از چندین دستگاه خودروی نظامی که از استان‌های هم‌جوار به بلوچستان اعزام شده بودند، وارد شهر زاهدان شدند.»

به گزارش منابع مطلع، طی ۴۸ ساعت گذشته ده‌ها خودرو و نیروی نظامی از استان‌های کرمان و هرمزگان و خراسان جنوبی وارد شهرهای بلوچستان شدند.

درعین‌حال، سخنان وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی مبنی بر خنثی‌شدن طرح ترور چند مولوی، این نگرانی را ایجاد کرده است که حکومت بخشی از سرکوب احتمالی یا حوادث خشونت‌آمیز نیروهای خود را به گروه‌هایی نسبت دهد که مدعی است افرادی از آنان را بازداشت کرده است.

در این شرایط تکرار برنامه هشتم مهرماه ۱۴۰۱ که جمهوری اسلامی پس از کشتار مردم معترض در زاهدان، ابتدا اعلام کرد این اقدام را گروهک‌های مسلح مخالف حکومت انجام ‌داده‌اند، دور از ذهن نیست. هرچند با افشاگری مولوی عبدالحمید و انتشار تصاویر این کشتار، حکومت ناچار به پذیرش نقش خود در کشتار مردم زاهدان شد.

در هفته‌های اخیر نهادهای امنیتی در اطلاعیه‌های مختلف به‌طور مداوم از شناسایی و بازداشت افراد یا گروه‌هایی خبر می‌دهند که قصد انجام عملیات تروریستی دارند که با توجه ‌به سابقه حکومت در این نوع سناریوسازی‌ها، نگرانی از رخدادی مشابه جمعه خونین هشتم مهرماه سال ۱۴۰۱ را تشدید کرده است.