جنگ در اسرائیل، آزمونی برای عملکرد سیاست خارجی بایدن

بایدن ضمن حمایت جدی از اسرائیل، باید در مسیر برقراری صلح در خاورمیانه گام بردارد و کمک نظامی و مالی به اوکراین را هم از یاد نبرد

جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، در کاخ سفید‌ــ Jim WATSON / AFP

رقابت‌های ریاست‌جمهوری در ایالات متحده آمریکا معمولا با بحران‌ در کشورهای دور پیوند چندانی ندارد اما درگیری مسلحانه اخیر در اسرائیل می‌تواند عملکرد جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، را زیر سوال ببرد. به‌ویژه اینکه او ادعا می‌کند سیاست خارجی‌اش جهان را امن‌تر می‌کند.

بسیاری از تحلیلگران حمله گسترده و غافلگیر‌کننده حماس به اسرائیل را نشانه‌ ضعف اطلاعاتی اسرائیل می‌دانند. با این‌ حال این پرسش نیز مطرح است که ایالات متحده در ازای زمانی که برای نظارت بر خاورمیانه ناآرام صرف کرد، چه برداشتی داشت؟

ان‌بی‌سی در گزارشی، به نقل از بروس ریدل، افسر سابق سیا و کارشناس خاورمیانه، نوشت که این حمله «شکست اطلاعاتی بزرگ اسرائیلی‌ها و آمریکایی‌ها» را آشکار کرد. بروس ریدل می‌افزاید: «باورکردنی نیست که واشنگن یا اورشلیم چنین اتفاقی را پیش‌بینی نکرده بودند.»

آسوشیتدپرس نیز در گزارشی نوشت که این حمله و انتقام‌جویی گسترده‌ای که اسرائیل به راه انداخت، جو بایدن را به بحران تازه‌ای در خاورمیانه وارد کرده است و بیم آن می‌رود که به درگیری‌های گسترده‌تری منجر شود. بایدن به‌ عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا که خود را به اصلاح سیاست خارجی متعهد کرده بود، اکنون از سوی مخالفان سیاسی‌ با این اتهام روبرو است که مشکلات جهانی را افزایش می‌دهد.

انتقام‌جویی تل‌آویو از حماس سرنوشت ابتکار دولت بایدن برای عادی‌سازی روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی را در هاله‌ای از ابهام فرو برده است. کشته شدن غیرنظامیان در حمله گسترده اسرائیل به غزه ممکن است ریاض را در بهبود روابطش با اسرائیل مردد کند.

پادشاهی سعودی پیش از این عادی‌سازی روابط دوجانبه را به حل‌وفصل مناقشه چنددهه‌ای اسرائیل و فلسطین پیوند زده بود. بنابراین درگیری‌های خونین اخیر احتمالا مانع تازه‌ای در مسیر عادی‌سازی روابط دو کشور ایجاد کند. به‌خصوص که وزارت خارجه عربستان سعودی در بیانیه‌اش پس از آغاز این درگیری‌ها هشدارهای پیشینش درباره خطر وضعیت ناشی از تداوم اشغالگری، محرومیت مردم فلسطین از حقوق مشروعشان و تکرار اقدام‌های تحریک‌آمیز و سازمان‌یافته علیه مقدسات مسلمانان را یاد‌آور شد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

از سوی دیگر، حزب‌الله لبنان هم از این حمله به عنوان پاسخی به «جنایت‌های اسرائیل» استقبال کرده است. این گروه تحت‌حمایت ایران که در نابودی اسرائیل هدفی مشترک با حماس را دنبال می‌کند، روز یکشنبه مواضع اسرائیل را هدف حمله هوایی قرار داد؛ حمله‌ای که پهپادهای اسرائیل آن را بی‌پاسخ نگذاشتند.

جمهوری اسلامی هم با اینکه ادعا می‌کند در حمله‌ اخیر حماس به اسرائیل نقش نداشته است، حق فلسطینی‌ها برای دفاع از خود پس از دهه‌ها اشغالگری اسرائيل را مشروع می‌داند و از آن حمایت می‌کند.

پس از این حمله بی‌سابقه، چند نامزد جمهوری‌خواه انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ بی‌درنگ به بایدن تاختند و از او به دلیل آزاد کردن شش میلیارد دلار دارایی‌ مسدودشده ایران در کره جنوبی در ازای آزادی پنج زندانی آمریکایی در ایران انتقاد کردند و این اقدام را به حمله اخیر حماس پیوند زدند.

کاخ سفید در واکنش به این انتقادها، تاکید کرد که پول‌های آزادشده هنوز خرج نشده‌اند و تهران تنها می‌تواند آن‌ها را برای رفع نیازهای بشردوستانه هزینه بکند. آدرین واتسون، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی اکس نوشت: «این وجوه مطلقا هیچ ارتباطی با حمله‌های وحشتناک امروز ندارند. اکنون وقت انتشار اطلاعات نادرست نیست».

هم‌زمان، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، با اشاره به پیشنیه روابط قوی ایران با حماس و حزب‌الله، تاکید کرد هنوز به شواهدی دست نیافته که نشان دهد ایران پشت این حمله بوده یا آن را هدایت کرده است.

بایدن که با یکی از جدی‌تری بحران‌های سیاست خارجی دوره‌اش روبرو است، بر حمایت آمریکا از اسرائیل تاکید کرده و به دشمنان اسرائیل هشدار داده است که «از این حملات بهره‌برداری نکنند».

رئیس‌جمهوری آمریکا در دوره‌ای که خاورمیانه آبستن خشونت‌های طولانی و گسترده است، در داخل و خارج آزمون‌های سختی در پیش دارد. او ضمن حمایت جدی از اسرائیل، باید در مسیر برقراری صلح در خاورمیانه گام بردارد و از یک‌سو با وجود اختلاف‌نظر با نتانیاهو، روابطش با او را مدیریت کند و از سوی دیگر حمایت از اوکراین در مقابله با روسیه را از یاد نبرد. مهم‌تر از همه اینکه در رقابت انتخاباتی با جمهوری‌خواهانی پیروز شود که مایل‌اند چشم‌انداز سیاست‌ خارجی او را تیره‌وتار نشان دهند.

بیشتر از