کمتر از ۱۰ روز پس از آنکه اخبار نگرانکنندهای از وضع فرونشست زمین در دشت شیراز و نزدیکی محوطه باستانی تختجمشید منتشر شد، سرپرست هیئت باستانشناسی سیزدهمین فصل کاوش «دروازه پردیس پارسه تختجمشید»، خبر کشف کامل دیواره شرقی این دروازه را اعلام کرد.
علیرضا عسگری چاوردی که به همراه گروه خود به نمایندگی از دانشگاه شیراز و به همراه یک گروه باستانشناسی ایتالیایی در محوطه «تل آجری شهرستان مرودشت استان فارس» در حال کاوشاند، طول دیوار شرقی کشف شده را ۴۰ متر دانسته است.
چاوردی پهنای دیوار کشف شده را ۱۰ متر اعلام کرده که سراسر از آجر و خشت است و هسته آن به ضخامت پنج متر از هر طرف با خشت خام، و نمای داخلی و بیرونی آن به پهنای دو و نیم متر از آجر بنا شده است.
به گفته گروه باستانشناسی، دروازه باشکوه پارسه تکرار طرح دروازه معروف ایشار است که پیش از ساخت تختجمشید (حدود ۵۸۰ پیش از میلاد) در دوره یکی از دو پادشاه نخست ایرانیان بنا شده است. گفتهشده که هدف از ساخت این دروازه نشان دادن فتح شهر بابل در دوره کوروش بزرگ بوده و بهصورت کامل از آجر و خشت ساخته شده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
علیرضا عسگری یکی از موارد جالب در این دروازه را استفاده از ملات قیر در ساخت دیواره بزرگ دانسته و تصریح کرده: «به نظر میرسد از قیر بیشتر بهعنوان ملات ساختمانی برای ساخت بنا استفاده شده است.»
همچنین به گفته باستانشناسان، کشف صفحههای رنگی لعابدار از حیوانات اسطورهای، گلهای هشتپر و آجرهای لعابدار سفید، زرد، آبی و سبز و استفاده از آجرهای لعابدار رنگین، نشان از شهرت و عظمت این دروازه بهعنوان یکی از شناختهشدهترین دروازههای جهان باستان دارد.
طبق تحقیقات انجام شده، بنای تاریخی کشفشده در شهر پارسه، امکان دسترسی به باغ سلطنتی پردیس شامل یک کاخ بزرگ را فراهم میکرده که اکنون ویرانههای آن موجود است. این دروازه بر اثر زمینلرزه بزرگ تخریب و بعدتر بخشهای مختلف دیواره آن غارت شده است.
شهر پارسه یکی از باشکوهترین شهرهای ایران باستان بوده است که زیبایی دروازههای آن طبق اسناد و مدارک کشفشده برابر با دروازههای شهر بابل است. دروازه پارسه در کهنترین بخش شهر و در فاصله سه کیلومتری غرب کاخهای تختجمشید قرار دارد.
باستانشناسان پیشتر در آذرماه سال ۱۴۰۰، در این محوطه تاریخی آجرهای لعابدار برجسته با نقوش گاو نر و مار اژدهای نماد ایزد مردوک از بینالنهرین را کشف کرده بودند.
این کاوش که به سرپرستی مشترک علیرضا عسکری چاوردی، از دانشگاه شیراز و پروفسور پییر فرانچسکو کالیری، از دانشگاه بولونیا ایتالیا انجام شده است، با شناسایی فونداسیون دو برج بزرگ در ضلع جنوب شرقی و جنوب غربی بنا به طول ۴۰ متر، موردتوجه قرار گرفت.
همچنین در آن زمان نقشه کامل دروازه پارسه که گفته میشد ویژگی جدید و بدیع آن هسته خشتی و گلی دیوارها از آجر پخته بود، به همراه تکههای کتیبههای میخی به زبانهای بابلی و ایلامی به دست آمد.
مدیر پایگاه میراث جهانی تختجمشید نیز پیشتر «تل آجری مرودشت و کشفیات فصل دوازدهم و سیزدهم کاوش در این بخش را روشنگر ابعاد مختلف دروازه شهر پارسه، پایتخت گمشده هخامنشیان، دانسته بود.»
طبق اسناد و مدارک باستانشناسی، پس از فتح بابل در سال ۵۳۹ ق. م، پادشاهان عصر هخامنشی بخشی از نمادهای اسطورهای سرزمین بابل را به شهر پارس انتقال دادند. نمادهایی مانند ایزد مَرودک معروف به موتیف موشخوشو که تزیینات معماری بنای دروازه پارسه را تشکیل میدهد، بخش از این نمادها محسوب میشوند.