وزیر خارجه دولت ابراهیم رئیسی هشدار داد که جمهوری اسلامی ایران در پانزدهم اکتبر اولتیماتوم علنی تندی به اسرائیل داده است. به گزارش رویترز، امیرعبداللهیان به اسرائیل هشدار داد که هجوم خود را به غزه متوقف کند، وگرنه جمهوری اسلامی ایران مجبور به اقدام خواهد بود. ولی ساعاتی بعد، ایران در سازمان ملل لحن جنگ‌طلبانه خود را ملایم کرد و به جهان اطمینان داد که نیروهای مسلح این کشور در درگیری دخالت نمی‌کنند، مگر اینکه اسرائیل به منافع یا شهروندان ایران حمله کند. 

به گزارش رویترز و به گفته ۹ مقام ایرانی که نخواستند نامشان فاش شود، جمهوری اسلامی ایران به مثابه یکی از حامیان دیرینه حماس، می‌کوشد تا بحران پیش‌آمده را مدیریت کند و در این راه، خود را سردرگم می‌بیند.

این افراد در گفت‌وگو با رویترز گفتند: «هرگونه حمله بزرگ علیه اسرائیل که از حمایت آمریکا برخوردار است، می‌تواند تلفات سنگینی بر ایران تحمیل کند و خشم عمومی را علیه حاکمان دینی این کشور که پیش از شرایط کنونی نیز در بحران اقتصادی فرو رفته بود، برانگیزد.»

سه مقام امنیتی در گفت‌وگو با رویترز با اشاره به اینکه فعلا بین تصمیم‌گیرندگان ارشد جمهوری اسلامی ایران اجماع حاصل شده است، گفتند: «حمله‌های مرزی محدودی به‌دست گروه نیابتی حزب‌الله لبنان به اهداف نظامی اسرائیل، در بیش از ۲۰۰ کیلومتری غزه، و نیز در سطح پایین، انجام شده و جمهوری اسلامی ایران از آن‌ها حمایت کرده است. اما آن‌ها می‌کوشند از هر گونه تشدید تنش بزرگی که خود ایران را وارد درگیری کند، جلوگیری کنند.»

به گزارش رسانه دولتی ایران، وحید جلال‌زاده، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی، چهارشنبه، ۲۶ مهر (۱۹ اکتبر)، گفت: «ما با دوستانمان در حماس، جهاد اسلامی و حزب‌الله در تماس هستیم. موضع آن‌ها این است که توقع ندارند ما عملیات نظامی انجام دهیم.»

رویترز اعلام کرد که وزارت خارجه ایران به درخواست اظهارنظر درباره واکنش تهران به بحران در حال گسترش در منطقه پاسخی نداد، و مقام‌های نظامی اسرائیل نیز از اظهارنظر در این باره خودداری کردند.

از دست دادن پایگاه قدرت مستقر در فلسطین از طریق حماس و گروه همپیمانش، جهاد اسلامی، برنامه‌هایی را که ایران در طول سه دهه و با شبکه‌ای از گروه‌های نیابتی مسلح در سراسر خاورمیانه، از حزب‌الله لبنان تا حوثی‌ها، ایجاد کرده است، خنثی می‌کند.

به گفته سه مقام امنیتی ایرانی، انفعال جمهوری اسلامی در این میدان می‌تواند نشانه ضعف آن نیروهای نیابتی تلقی شود که  چندین دهه، سلاح اصلی نفوذ تهران در منطقه بوده‌اند. آن‌ها گفتند که این امر می‌تواند به جایگاه ایران که مدت‌ها است از آرمان فلسطین علیه اسرائیل دفاع می‌کند، لطمه بزند. 

این روزها اهداف راهبردی ایران با ملاحظات نظامی فوری مقابله می‌شود، زیرا اسرائیل در پاسخ به حمله ویرانگر حماس در هفتم اکتبر که باعث کشته شدن ۱۴۰۰ اسرائیلی شد، حمله‌های هوایی به غزه را آغاز کرد که تاکنون دست‌کم به کشته شدن چهار  هزار و ۳۰۰ نفر انجامیده است.

به همین دلیل است که مقام‌های ایران از زمان شروع حمله [اسرائیل به غزه]، لفاظی‌های شدیدی علیه اسرائیل کرده‌اند، اما دست‌کم در حال حاضر از دخالت مستقیم نظامی خودداری می‌کنند.

در پی بروز ناآرامی‌ها در منطقه و در امتداد مرز لبنان و اسرائیل، نیروهای حزب‌الله و نیروهای اسرائیلی به تبادل آتش پرداختند. دو منبع آگاه به دیدگاه‌های حزب‌الله، اعلام کردند که این خشونت‌ها در سطح پایین، برای مشغول نگه داشتن نیروهای اسرائیلی طراحی شده است، اما جبهه جنگی جدیدی باز نمی‌کند.

سید حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله، که به تهدید علیه اسرائیل در سخنرانی‌هایش شهرت دارد، از زمان شروع بحران، سخنرانی عمومی نکرده است. سه منبع امنیتی ارشد اسرائیلی و یک منبع امنیتی غربی به رویترز گفتند که اسرائیل خواهان رویارویی مستقیم با تهران نیست و هرچند ایرانی‌ها نیروهای حماس را آموزش داده و مسلح کرده‌اند، هیچ نشانه‌ای مبنی بر اطلاع قبلی تهران از حمله هفتم اکتبر وجود ندارد. علی خامنه‌ای نیز، در عین ابراز خرسندی از خسارات‌های وارده به اسرائیل، دست داشتن ایران را در این حمله تکذیب کرده است.

منابع امنیتی اسرائیلی و غربی نیز گفته‌اند که اسرائیل فقط در صورتی به ایران حمله خواهد کرد که از خاک ایران و مستقیما هدف حمله نیروهای ایرانی قرار گیرد. با این حال، هشدار داده‌اند که اوضاع ناآرام است و حمله به اسرائیل از سوی حزب‌الله یا نیروهای نیابتی ایران در سوریه یا عراق که منجر به تلفات سنگین شود، ممکن است این رویکرد را تغییر دهد. یکی از منابع اسرائیلی افزود که اشتباه محاسباتی ایران یا یکی از گروه‌های متحدش در سنجش مقیاس یک حمله نیابتی، می‌تواند رویکرد اسرائیل را تغییر دهد.