دمیتری مدودف، نخست وزیر روسیه روز چهارشنبه به طور ناگهانی استعفای خود و دولتش را تقدیم کرد، و گزارش‌ها حاکی از این است که اختلاف وی با رئیس جمهور، ولادیمیر پوتین، عامل این تصمیم بود است.

چند ساعت بعد، پوتین اعلام کرد که میخائیل میشوستین جانشین مدودف خواهد شد. میشوستین 53 ساله که یک تکنوکرات ناشناخته است به دلیل نقشی که در بهبود خدمات مالیاتی کشور داشته مورد تحسین و تمجید قرار گرفته است، اما بعید به نظر می‌رسد که به عنوان رقیب یا جانشین بالقوه‌ای برای پوتین تلقی شود. تأیید این انتصاب توسط مجلس دوما در روز پنجشنبه تقریباً قطعی است.

آقای مدودف اکنون به عنوان معاون شورای امنیت ملی، سمتی که به تازه‌گی ایجاد شده، خدمت خواهد کرد.

این خبر به دنبال سخنرانی پوتین درباره وضعیت کشور که به همان اندازه پرماجرا بود منتشر شد. در سال‌های اخیر، این حرکت نمایشی به موضوعی قابل پیش‌بینی تبدیل شده بود. اما روز چهارشنبه، رئیس جمهور برخلاف روال عادی دادن وعده به مخاطبان داخلی و تهدید غرب، پیشنهاد کرد تغییرات عمده در قانون اساسی و رفراندوم را مطرح کرد.

طبق پیشنهاد وی، قدرت و اختیارات رئیس جمهور و جانشین احتمالی ولی کاهش می‌یابد و به مجلس واگذار خواهد شد.

در برنامه جدید پوتین، دوما از اختیار لازم برای انتخاب نخست وزیر و کابینه برخوردار خواهد بود. مجلس عالی روسیه، یعنی شورای فدراسیون، اختیاراتی را در زمینه تعیین مقامات امنیتی کسب خواهد کرد. همچنین جایگاه قانونی شورای دولت، که اکنون پوتین رئیس آن است، تقویت خواهد شد. 

از زمان ژوزف استالین، که از 1924 تا زمان مرگش در 1953 حکومت کرد، هیچ یک از رهبران روسیه یا شوروی بیش از پوتین در قدرت نمانده است. طبق قوانین کنونی، پوتین باید در سال 2024 با پایان یافتن دوره خود کناره‌گیری کند.

به نظر می‌رسد هدف او از ایجاد تغییرات فوق این است که پس از ترک مقام ریاست جمهوری از طریق یکی از نهادهای مذکور به طور غیررسمی قدرت خود را حفظ کند.

مدودف با چهره‌ای محزون در یک برنامه تلویزیونی کاملا هماهنگ شده ظاهر شد و ادعا کرد که استعفا می‌دهد تا پوتین شانس این را بدهد که پیشنهادات خود را عملی کند.

او گفت «این تغییرات بدون شک نه تنها ... قانون اساسی، بلکه موازنه قدرت را نیز تغییر خواهد داد. در این زمینه، بدیهی است که دولت باید به رئیس جمهور فرصت بدهد تا تصمیمات لازم  را بگیرد.»

پوتین با تشکر از همکار دیرینه خود به خاطر کارهایی که به عنوان رئیس دولت انجام داده است به سخنان مدودف پاسخ داد. اما بعد با لحن تندی از دولت انتقاد کرد. او گفت: «تمام [کارهای دولت مدودف] منجر به بهترین نتیجه نشده است.» این انتقاد علنی از مردی که بیش از دو دهه دستیار وفادار او بود، تعجب‌آور بود.

منابع خبری بلافاصله گزارش دادند که این استعفا اعضای کابینه را غافلگیر کرده است. بنابر گزارشها یکی از وزرا گفت «کسی از این تصمیم اطلاع نداشت. همین الان ما را جمع کردند و آن را اعلام کردند.» الكساندر ژوكوف، معاون رئیس دوما ادعا كرد كه تنها در جریان سخنرانی درباره وضعیت کشور از این استعفاها مطلع شده است.

طبق برخی گزارشها پوتین از پیشرفت کند دولت در برخی پروژه‌های رفاهی استراتژیک «ناامیده» شده بود. در عین حال، روزنامه نوایا گازتا اشاره کرده است که احتمالا مدودف پس از «شنیدن تغییرات پیشنهادی، شدیدا از آن انتقاد کرده است.»

نخست وزیر روسیه که در سالهای 2008 تا 2012 رئیس جمهور این کشور بود، به عنوان شخصیت محبوب برای جانشینی رئیس جمهور کنونی تلقی می‌شد. در سال 2011، او کناره‌گیری کرد تا پوتین بتواند برای دور سوم به قدرت بازگردد، و بسیاری انتظار داشتند که رئیس جمهور در سال 2024 این لطف او را جبران کند.

اما ظاهرا حذف او از خط مقدم سیاست روسیه این احتمال را تا حد زیادی کاهش خواهد داد.

کنستانتین گازه، مفسر سیاسی و مشاور سابق دولت، می‌گوید «احتمالا مدودف، پس از تحویل صندلی ریاست جمهوری به پوتین، معتقد بوده که پوتین به مدیون اوست.

اما در عوض، امروز پوتین به همه مردم کشور گفت که هیچ دینی نسبت به او ندارد.»