شاید بارها با این نکته مواجه شده‌ باشید که پس از خوردن غذا، از پر شدن بیش از حد معده  احساس ناراحتی کنید، در حالی‌که در حین خوردن چنین حسی نداشتید.

به گزارش لایو ساینس، بین زمانی که به اندازه کافی غذا خورده‌اید تا سیر شوید و زمانی که مغز واقعا متوجه می‌شود سیر شده‌اید، اختلاف وجود دارد.

برخی افراد باور دارند که بین اولین لقمه‌ای که می‌خوریم و رفع گرسنگی، فاصله زمانی وجود دارد و باور عمومی آن را ۲۰ دقیقه‌ در نظر می‌گیرد. اما واقعا چند دقیقه طول می‌کشد تا مغز دریابد که سیر شده‌ایم؟

دکتر نینا ناندی، متخصص گوارش در تگزاس، در این‌باره می‌گوید: «۲۰ دقیقه طول می‌کشد تا بدن سیگنال‌هایی به مغز ارسال کند که نشان دهد به اندازه کافی غذا خورده‌ایم. البته عوامل متعددی، از جمله نوع غذا و عادت‌های صرف غذا، در فاصله ارسال این پیام به مغز یا تاخیر آن دخیل‌اند.»

او در ادامه تاکید می‌کند: «مغز برای تشخیص سیری در بدن به راهکارهای متفاوتی متکی است.»

احساس سیری و گرسنگی در بدن، تا حد زیادی از طریق هورمون‌ها، به ویژه «گرلین» که محرک اشتها است و هورمون «لپتین» یا سرکوب‌کننده اشتها، ایجاد می‌شود. سلول‌های چربی سفید بدن، ترشح این هورمون‌ها را بر عهده دارند.

هورمون گرلین با توجه به خوردن و نخوردن غذا تغییر می‌کند در حالیکه هورمون لپتین نسبتا ثابت است. برخی هورمون‌های دیگر از روده، و نیز هورمون انسولین از لوزالمعده، هم در ایجاد حس سیری تاثیرگذارند.

ناندی می‌گوید: «مغز همچنین با توجه به اطلاعاتی که اعصاب هنگام کشش معده ارسال می‌کنند و پیام‌های بویایی و چشایی دریافت‌شده از بدن، احساس سیری را تنظیم می‌کند.»

در واقع، همه این سیگنال‌ها نشان می‌دهند که به اندازه کافی غذا خورده‌ایم و به این ترتیب، میل به غذا را کاهش می‌دهند.

با این توضیحات، حدود ۲۰ دقیقه طول می‌کشد تا بدن هورمون‌های مربوط به گرسنگی را تنظیم کند. زیرا این هورمون‌ها برای انتقال پیام به مغز زمان بیشتری نیاز دارند.

مدت زمانی که طول می‌کشد تا بدن سیگنال‌های سیری را تولید و آن‌ها را به مغز ارسال کند، به نوع غذایی که می خوریم، نیز بستگی دارد.

به گفته ناندی، غذاهای سرشار از فیبر، مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل، باعث سیری می‌شوند، در حالیکه غذاهای کم‌فیبر و فراوری‌شده احساس سیری را به تاخیر می‌اندازند.

از دیگر عوامل موثر بر حس سیری، نحوه صرف غذا است.

آهسته غذا خوردن، زمان بیشتری به بدن  می‌دهد تا سیگنال سیری را نشان دهد، در حالیکه توجه به غذا و جویدن و مزیدن هر لقمه، کمک می‌کند تا این سیگنال‌ها بهتر هماهنگ شوند.

برخی شرایط پزشکی، مانند کم‌کاری تیروئید و دیابت، نیز سیگنال‌‌های سیری را مختل می‌کنند، زیرا در چنین شرایطی، روند انتقال غذا به درون معده با اختلال مواجه می‌شود.

مقاومت در برابر هورمون لپتین هم مشکلی است که باعث می‌شود که فرد هیچگاه احساس سیری نکند. این وضعیت که معمولا ریشه و دلایل ژنتیکی دارد، به چاقی مفرط منجر می‌شود.