گوشت، مرغ و ماهی، پرچم‌دار گرانی کالاهای خوراکی در روزهای اخیر بوده‌اند که به شکل هم‌زمان جهش قیمت را در سال جاری تجربه کرده‌اند.

قیمت مصوب مرغ در حالی با افزایش ۱۷ درصدی به نسبت قیمت مصوب اردیبهشت‌ماه، به ۸۵ هزار و ۴۷۰ تومان برای هر کیلو رسیده که در فروشگاه‌های سطح شهر قیمت خرده‌فروشی آن از ۱۲۰ هزار تومان نیز عبور کرده است.

این افزایش قیمت در شرایطی رخ‌ داده است که طی ماه‌های اخیر مدیران دولت با وعده کنترل بازار، مدعی توزیع دائمی مرغ در میدان‌ها و جلوگیری از افزایش دوباره قیمت آن بودند.

مهدی یوسف خانی، رئیس اتحادیه پرنده و ماهی، در مهرماه سال ۱۴۰۲ تاکید کرده بود «با توزیع روزانه ۶ هزار تن مرغ در سطح کشور، رشد قیمت این کالا نه‌تنها متوقف خواهد شد که شاهد کاهش آن در خرده‌فروشی‌ها نیز خواهیم بود»، اتفاقی که تنها برای چند روز عملی شد. اما در کمتر از دو ماه بار دیگر قیمت مرغ به سیاق نیمه نخست سال در مسیر افزایش روزانه قرار گرفت.

از دیگر موارد قابل‌توجه تناقض کاهش میزان تولید گوشت مرغ در ایران، ادعای مدیران وزارت جهاد کشاورزی است که وعده داده بودند در شهریور و مهرماه ۱۴۰۲ به میزان «۱۴۰ میلیون قطعه جوجه‌ریزی صورت‌ گرفته» و این میزان جوابگوی نیاز کشور است.

اما تولیدکنندگان و فعالان بازار معتقدند عامل اصلی افزایش قیمت، کاهش عرضه بوده است که پاسخگوی میزان تقاضا در بازار نیست و این موضوع به افزایش قیمت مرغ منجر شده است.

افزایش قیمت‌ها در روزهای گذشته به بازار گوشت قرمز هم رسیده است، با وجود تاکید دولت بر توزیع گوشت منجمد و واردات گوشت از کشورهای مختلف برای کنترل قیمت‌ها، روند افزایش قیمت گوشت قرمز در بازار بی‌وقفه ادامه دارد و حتی در برخی روزها به آستانه هر کیلو یک میلیون تومان نیز رسیده است.

بر اساس گزارش مرکز آمار، قیمت گوسفند و گاو زنده تنها در تابستان سال جاری ۱۶۰.۵ و ۱۴۴.۳ درصد به نسبت مدت مشابه سال قبل افزایش‌ یافته است.

به‌طور متوسط قیمت یک کیلوگرم گوسفند و بره زنده حدود یک میلیون و ۹۳۸ هزار و ۳۲۷ ریال و قیمت یک کیلوگرم گاو پرواری زنده به‌طور متوسط حدود یک میلیون و۸۷۶ هزار و‌ ۶۳۳ ریال بوده است که می‌تواند دلیل افزایش قیمت گوشت در فروشگاه‌های کشور را مشخص کند.

به نظر کارشناسان، دلیل اصلی کاهش عرضه گوشت قرمز و گوشت مرغ، افزایش قیمت نهاده‌های دامی و کمبود آن برای تولیدکنندگان است. دامپروران تاکید دارند برای آن‌ها راهی جز کاهش تولید و افزایش قیمت باقی نمانده است.

در این میان محمدمهدی نهاوندی، دبیر اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دامی، مدعی است: «در حال حاضر برخی خوراک‌های دام ۱۵ تا ۲۰ درصد کمتر از قیمت مصوب در بازار عرضه می‌شود.»

هرچند نهاوندیان نیز اذعان کرد دولت در ابتدای سال جاری با «سیاست‌گذاری اشتباه و قیمت‌گذاری به دور از واقعیات جامعه»، بازار را با چالش و بحران مواجه ساخت.

کالای خوراکی دیگری که در روزهای گذشته افزایش قیمت قابل‌توجهی را تجربه کرده، تن‌ماهی است. طی یک سال اخیر قیمت تن‌ماهی رشدی بی‌سابقه داشته و در روزهای اخیر نیز بار دیگر قیمت آن افزایشی ناگهانی پیدا کرده است و قیمت هر قوطی از نشان‌های تجاری شناخته‌شده، به حدود ۱۰۰ هزار تومان رسیده است.

به گفته رئیس اتحادیه سوپرمارکت‌ها و مواد پروتئینی تهران، این کالا از ابتدای سال تاکنون در سه نوبت شاهد افزایش قیمت بوده است و در حال حاضر به ۹۹ هزار تومان رسیده و با در نظر گرفتن قیمت مصوب ۳۵ هزار تومانی ابتدای سال ۱۴۰۲، باید گفت نزدیک به ۳۰۰ درصد افزایش را تجربه کرده است.

رشد قیمت سه برابری هر قوطی تن ماهی با میزان رشد قیمت ماهی در بازار ایران تطابق دارد و به گفته رئیس سندیکای صنایع کنسرو ایران، اصلی‌ترین دلیل این افزایش قیمت، تورم قیمت ماهی طی یک‌سال اخیر بوده که به‌طور میانگین قیمت هر کیلو ماهی صید داخل ۵۲ هزار تومانی، به حدود ۱۵۴ هزار تومان رسیده است.

باتوجه‌به نمودارهای قیمت در سال ۱۴۰۱، تورم اقلام خوراکی به‌ویژه در حوزه مواد پروتئینی، بالاترین میزان رشد قیمت در ایران را تجربه کرده است.

قیمت گوشت قرمز و سفید و گوشت ماکیان در انتهای تابستان، تورم ۸۰ درصدی را ثبت کردند و به نظر می‌رسد شهروندان در پایان آذرماه (در آمار تورم فصلی)، باز هم شاهد افزایش دوباره قیمت این اقلام باشند.

با‌این‌حال، ابراهیم رئیسی روز ۱۴ آذرماه در مجلس شورای اسلامی بار دیگر ادعا کرده تورم سالانه و تورم نقطه‌به‌نقطه به سبب اقدامات دولت او کاهش داشته است.

باتوجه به وعده‌ها و اخبار رئیس دولت سیزدهم از وضع بازار که به نظر می‌رسد دست‌کم بر سفره ایرانیان قابل‌تایید نیست، آنچه به‌روشنی در حوزه گرانی اقلام خوراکی مشاهده می‌شود تداوم رشد قیمت‌ها در ماه‌های اخیر است.