رئیس فراکسیون مدیریت شهری مجلس شورای اسلامی با تاکید بر افزایش نزدیک به ۹۰ درصدی مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی هوا در یک سال، گفت مقام‌ها و دستگاه‌های مسئول علاوه بر اجرا نکردن قانون هوای پاک، در نیروگاه‌ها «مازوت‌سوزی» می‌کنند. هم‌زمان، فقط دو روز بعد از اطلاعیه رسمی نیروگاه شازند درباره «آغاز مازوت‌سوزی»، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در دولت رئیسی مدعی شد که در نزدیک مراکز جمعیتی «مازوت‌سوزی» نمی‌شود.
محسن پیرهادی، رئیس فراکسیون مدیریت شهری مجلس یازدهم، روز چهارشنبه ۲۲ آذر در مصاحبه با خانه ملت، خبرگزاری رسمی مجلس شورای اسلامی، گفت: «آنچه در بررسی آسیب‌های استمرار هوای ناسالم کلان‌شهرهای کشور ناراحت کننده است مقایسه آمار مرگ‌ومیر ناشی از این معضل طی سال‌های ۹۹ و ۱۴۰۰ است. این تعداد از ۱۱ هزار نفر در سال ۹۹ به بیش از ۲۰ هزار تن در سال ۱۴۰۰ افزایش یافته [است].»
رئیس فراکسیون مدیریت شهری مجلس افزود که افزایش ۹ هزار نفری شمار قربانیان آلودگی هوا از سال ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۰ به‌معنای این است که «آمار فوتی‌های ناشی از آلودگی هوا در یک سال رشد ۸۷ درصدی» داشته است.
پیرهادی ضمن اشاره به اینکه در سال‌های گذشته بحران آلودگی هوا در نیمه دوم سال اوج می‌گرفت، گفت که از سال پیش بروز آلودگی شدید هوا به «نیمه اول سال» نیز گسترش یافته است.
رئیس فراکسیون مدیریت شهری مجلس با بیان اینکه «کیفیت هوا در بسیاری از کلان‌شهرهای کشور به‌صورت محسوسی افت کرده است»، تاکید کرد که «شهروندان تهران، مشهد، کرج، اهواز، و اراک نیمی از سال گذشته را در وضعیت ناسالم هوا» به سر برده‌اند.
به گفته رئیس فراکسیون مدیریت شهری مجلس، «عدم اجرای احکام قانون هوای پاک» از مصادیق بارز «ترک فعل» محسوب می‌شود، اما مقام‌ها و دستگاه‌های مسئول همچنان برای اجرای احکام مهم قانون هوای پاک، از جمله «نوسازی ناوگان حمل‌ونقل درون شهری، اعمال محدودیت قانونی تردد موتورسیکلت‌های بنزینی فرسوده، برقی شدن موتورهای شرکت‌های حمل‌ونقل پیک موتوری، انجام بیمه مسئولیت در قبال وسایل نقلیه فرسوده، استانداردسازی سوخت‌ها»، هیچ اقدامی ملموسی نکرده‌اند.
به گفته پیرهادی، در میان فهرست بلندبالای علل و عوامل چرایی استمرار بحران آلودگی هوا، در اغلب گزارش‌های کارشناسی و مستند نظارتی، «ترک فعل مسئولان و دستگاه‌های اجرایی» عامل اصلی بروز وضع کنونی عنوان شده است.
پیرهادی ضمن بیان اینکه بنا بر گزارش مراکز مسئول، «وسایل نقلیه فرسوده ۲۰ برابر وسایل نقلیه استاندارد آلایندگی دارند»، افزود: «ارتقا ندادن استاندارد خودروهای دیزلی، عدم خروج وسایل نقلیه موتوری فرسوده از ناوگان حمل‌ونقل عمومی، عدم نوسازی و توسعه ناوگان حمل‌ونقل داخلی»، و همچنین «مازوت‌سوزی در برخی نیروگاه‌ها در فصول سرد سال»، از جمله عوامل اساسی افت کیفیت هوای کلان‌شهرها است.
رئیس فراکسیون مدیریت شهری مجلس تاکید کرد که «نزدیک به ۱۳ میلیون وسایل نقلیه موتوریِ در مرز فرسودگی و بیش‌آلاینده در سطح شهرها» همچنان تردد دارند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
یکی از تاکیدهای قانون هوای پاک شماره‌گذاری موتورسیکلت‌های بنزینی را منوط به اسقاط موتورسیکلت فرسوده کرده است، اما محسن پیرهادی روز چهارشنبه ۲۲ آذر گفت که این قانون فقط در خصوص ۱۲ درصد شماره‌گذاری‌های موتورسیکلت‌ها رعایت شده و «آمار فراجا نشان می‌دهد طی ۹ ماهه اول سال گذشته، ۳۱۹ هزار ۷۹۹ موتورسیکلت شماره‌گذاری شده و در مقابل فقط ۳۶ هزار ۷۹۸ دستگاه موتورسیکلت فرسوده اسقاط شده» است.
پیش از این نیز، عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، در آبان سال ۱۴۰۱ از افزایش نزدیک به ۹۰ درصدی مرگ‌های ناشی از آلودگی هوا خبر داده و گفته بود: «با وجود کاهش تعداد مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا در سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۸، این روند در سال ۱۳۹۹ متوقف و افزایشی شد.»
به گفته این مقام وزارت بهداشت: «در سال ۱۴۰۰، تعداد مرگ‌های منتسب به مواجهه طولانی‌مدت با ذرات معلق، بیش از ۸۷ درصد نسبت به سال ۱۳۹۹ افزایش یافت.»
شاهسونی همچنین گفته بود که شهرهای تهران، مشهد، اهواز، اصفهان، و کرج در سال ۱۴۰۰ کمتر از ده روز «هوای پاک» داشته‌اند.
در پژوهشی که وزارت بهداشت در سال ۱۴۰۰ در ۲۷ شهر تهران، اهواز، مشهد، تبریز، شیراز، اصفهان، ایلام، سنندج، همدان، خرم‌آباد، اراک، کرج، کرمانشاه، آبادان، شهرکرد، یزد، ارومیه، کرمان، قزوین، بیرجند، قم، زابل، بجنورد، زنجان، بوشهر، اردبیل، و زاهدان با جمعیت کل حدود ۳۵ میلیون نفر انجام داد، مشخص شد که میانگین غلظت ذرات معلق در این ۲۷ شهر ۲.۵ میکرون بود که ۶ برابر رهنمود سازمان جهانی بهداشت و حتی ۲.۵ برابر استاندارد ملی کشور است.
در گزارش‌های متعددی نیز از «مازوت‌سوزی» نیروگاه‌ها و همچنین توزیع بنزین غیراستاندارد تولید شده در چند مجتمع پتروشیمی به‌عنوان عوامل اصلی بدتر شدن آلودگی هوا و افزایش شمار قربانیان این آلودگی نام برده شده است.
علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، نیز روز چهارشنبه ۲۲ آذر ادعا کرد که «مازوت‌سوزی در هیچ‌یک از پالایشگاه‌هایی که نزدیک کلان‌شهرها و مراکز جمعیتی قرار دارند انجام نمی‌شود.»
به ادعای سلاجقه، «مازوت‌سوزی در نیروگاه‌هایی انجام می‌شود که دور از مراکز جمعیتی قرار دارند.»
این در حالی است که فقط دو روز پیش، در روز دوشنبه ۲۰ آذر، شرکت گاز استان مرکزی و شرکت توزیع برق حرارتی شازند در اطلاعیه‌ای مشترک از «آغاز مازوت‌سوزی در نیروگاه شازند» خبر دادند.
از سوی دیگر، مهدی پیرهادی، عضو و رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران، که برادر محسن پیرهادی، رئیس فراکسیون مدیریت شهری مجلس شورای اسلامی است، اسامی ۱۴ نیروگاه را اعلام کرد که در سال گذشته مازوت‌سوزی کرده بودند.
به گفته مهدی پیرهادی، «نیروگاه‌های ایرانشهر، منتظر قائم، رجایی، رامین، کرمان، منتظری، سهند، تبریز، زرند، بندرعباس، طوس، مفتح، و شازند» از جمله نیروگاه‌هایی‌اند هستند که مازوت‌سوزی داشته‌اند.
درباره پیامدهای مازوت‌سوزی در نیروگاه‌ها، فقط در یک نمونه، محمود احمدی بیغش، نماینده شازند، در مرداد ۱۴۰۲ در صحن علنی مجلس گفت که حدود ۳۰ درصد مردم آن شهر به‌علت هم‌جواری با نیروگاه به سرطان مبتلا شده‌اند.
با این حال، به گفته محسن پیرهادی، نماینده مجلس، «با وجود ارجاع تخلفات و ترک فعل‌های صورت گرفته» در خصوص اجرای قانون هوای پاک به نهادهای بالادستی و دستگاه‌های اجرایی مسئول و «حتی ارسال پرونده این تخلفات از مجلس به دستگاه قضایی»، به هیچ‌یک از این پرونده‌ها رسیدگی نشده و اجرای بخش‌های اصلی قانون هوای پاک نیز تا کنون متوقف مانده است.
