سال ۲۰۲۳ شاهد رویدادهایی بود که در جهان همواره در حال تغییر، تحولات چشمگیری همراه داشت. وقوع جنگ تازهای در خاورمیانه، حوادث طبیعی بی‌سابقه ناشی از تغییرات اقلیمی، پیوستن عضو تازهای به ناتو، بر سر کار آمدن پادشاه جدید بریتانیا و بحران بانکی عظیمی در تاریخ ایالات متحده، صرفا بخشی از رخدادهای مهم سالی بود که به تازگی پشت سر گذاشته شده است.
همزمان با ورود به سال جدید میلادی، نشریه نیوزویک نگاهی انداخته است به رویدادهایی که می‌توانند در ۲۰۲۴ دنیا را تغییر دهند.
نقش‌آفرینی سلاح‌های هسته‌ای
کارشناسان روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با نیوزویک پیش‌بینی کردند که اگرچه تهدید استفاده از سلاح‌های هسته‌ای در آینده نزدیک بعید به نظر می‌رسد، در شرایط خاص نامحتمل نیست.
نیکولا میکوویچ، روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاست خارجی، این احتمال را مطرح کرد که روسیه ممکن است در ادامه جنگ با اوکراین، به سمت رویکرد به‌کارگیری گونه‌ای تاکتیک هسته‌ای سوق داده شود.
این موضوع را پیش‌تر نیز برخی از متحدان ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، مطرح، و به نفع آن استدلال کرده بودند. مارس گذشته نیز پوتین اعلام کرد که مسکو در بلاروس، کشور هم‌مرز اوکراین و متحد روسیه، تاسیسات تاکتیکی ذخیره تسلیحات هسته‌ای خواهد ساخت.
نزدیکان روسیه نیز کشورهای غربی را به دلیل حمایت مستمر از کی‌یف، به حمله هسته‌ای تهدید کرده‌اند. نوامبر گذشته، یک کارشناس گفت که روسیه در صورت بروز درگیری مستقیم با ناتو، «فورا» تسلیحات هسته‌ای مستقر خواهد کرد، و کارشناس دیگری نیز هشدار داد که جنگ هسته‌ای با آمریکا بر سر اوکراین، «قطعا» رخ خواهد داد.
یک تحلیلگر مستقر در صربستان به نیوزویک گفت که مسکو ممکن است به استفاده از سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی در اوکراین رو آورد، اما فقط در صورتی که نیروهایش شکست بزرگی متحمل شوند که تاثیر جدی بر موقعیت پوتین داشته باشد. او توضیح داد که حتی در آن صورت هم احتمالا به جای درگیری جدی هسته‌ای، صرفا «نمایش قدرت» رخ خواهد داد.
مرگ ولادیمیر پوتین
از زمان حمله روسیه به اوکراین، وضعیت سلامت پوتین موضوع گمانه‌زنی‌های شدید رسانه‌ها بوده است. در حالیکه این رهبر ۷۱ ساله به‌تازگی اعلام کرده است که برای پنجمین بار در رقابت‌های ریاست جمهوری شرکت خواهد کرد، برخی ادعاها حاکی از آن است که او به سرطان، بیماری پارکینسون و حتی زوال عقل دچار است.
اکتبر گذشته، کرملین مجبور شد گزارش‌هایی را مبنی بر اینکه پوتین دچار ایست قلبی شده است، رد کند. با این حال، برخی کارشناسان می‌گویند که اگر پوتین در ۲۰۲۴ از دنیا برود، تغییرات بزرگی در وضعیت روسیه و حتی جهان رخ می‌دهد.
به گفته یکی از تحلیلگرانی که با نیوزویک گفت‌وگو کرده است، بیش از ۲۳ سال حکومت مستقیم و نامستقیم پوتین بر روسیه در حالی ادامه داشته که وارث واقعی برای او در نظر گرفته نشده است. او افزود: «به گمان من، جانشینی پوتین محصول بسیاری از رایزنی‌ها و ائتلاف‌سازی‌ها خواهد بود و سیاست جهانی را درگیر این ماجرا خواهد کرد.»
با این حال، کارشناس دیگری می‌گوید که با این دیدگاه که پوتین همچون تزار جدیدی در روسیه است که بدون او، ساختار قدرتش فرو می‌پاشد، مخالف است.
به گفته او، مرگ ناگهانی پوتین شوک بزرگی برای جامعه روسیه خواهد بود، اما برای نخبگان حاکم بر این کشور زمان زیادی طول نخواهد کشید که فردی را با همان سیاست‌ها جایگزین او کنند.
بازگشت دونالد ترامپ
اگر نظرسنجی‌های فعلی در آمریکا نشان‌دهنده نتیجه انتخابات آینده ریاست جمهوری در این کشور باشد، دونالد ترامپ در مسیر کسب نامزدی حزب جمهوریخواه قرار دارد و احتمالا نوامبر آینده بار دیگر با جو بایدن روبه‌رو خواهد شد و ممکن است بتواند دوباره به قدرت برگردد.
رئیس جمهوری سابق آمریکا در حال حاضر با چندین پرونده قضایی روبه‌رو است، اما اگر بتواند همه مشکلات را پشت سر بگذارد و دوباره به کاخ سفید بازگردد، تحولات عمده‌ای، نه‌تنها در ایالات متحده، بلکه در دنیا رخ خواهد داد.
دونالد ترامپ مدعی شده است که جنگ در اوکراین را «در ۲۴ ساعت» به پایان خواهد رساند، او رویکرد متفاوتی در قبال پکن دارد، و نیز از دولت بایدن به دلیل کاهش تحریم‌ها علیه ایران انتقاد کرده است. او افزون بر تغییرات احتمالی در سیاست خارجی آمریکا، متعهد شده است که از مالکیت چین بر زیرساخت‌های حیاتی جلوگیری کند، حفاری‌های نفتی را افزایش دهد و بزرگ‌ترین عملیات اخراج مهاجران را در تاریخ ایالات متحده به انجام برساند.
هوش مصنوعی و امنیت سایبری
پس از ارائه چت جی‌پی‌تی که تحولی در عرصه هوش مصنوعی به شمار می‌رود، برخی از کارشناسان اینک پیش‌بینی می‌کنند که فناوری‌های نوظهور دیگری ، ۲۰۲۴ را متحول خواهند کرد.
به گفته متخصصان، در سال تازه میلادی باید انتظار داشت که استفاده از هوش مصنوعی دوچندان شود، و در واقع می‌توان شاهد توسعه بیشتر نرم‌افزارهای کاربردی بود.
با این حال، آن‌ها تاکید می‌کنند که در کنار استفاده مثبت از فناوری‌های نوظهور، نکات منفی را نیز باید در نظر گرفت؛ بر فرض استفاده از هوش مصنوعی برای تولید اطلاعات نادرست، کلاهبرداری و سرقت ادبی.
یکی از کارشناسان نظامی، در زمینه توسعه استفاده از هوش مصنوعی در عرصه‌های مختلف می‌گوید: «مطمئن نیستم که ۲۰۲۴ سالی برای رونمایی عمومی از کاربرد انبوه هوش مصنوعی در زمینه نظامی خواهد بود یا خیر. اگر بر فرض شرایطی مانند استفاده از ماشین‌های غول‌آسا ببینم بسیار حیرت خواهم کرد، اما استفاده احتمالی از هوش مصنوعی در زمینه نظامی چیزی نیست که از آن متعجب شویم.»
متخصص دیگری نیز درباره نگرانی از «ربات‌هایی که جایگزین انسان‌ها در مشاغل می‌شوند» می‌گوید: «باید پذیرفت که ابزارها و مهارت‌های جدید، تغییراتی در نیروی کار ایجاد خواهد کرد. اما در آینده نزدیک مردم شغل خود را به دلیل هوش مصنوعی از دست نخواهند داد.»
پیامدهای تغییرات اقلیمی
خطر تغییرات آبوهوایی اینک دیگر به خوبی درک شده است، اما تعیین زمان قطعی و چگونگی تبدیل این تغییرات به رویدادهای فاجعه‌آمیز هنوز دشوار است.
با مرور رخدادهای چند سال گذشته می‌توان پیش‌بینی کرد که در ۲۰۲۴ ممکن است خشکسالی، آتش‌سوزی و طوفان‌های ویرانگر رخ دهد.
یک کارشناس محیط زیست در این زمینه تاکید می‌کند: «با تمام اتفاق‌های ناشی از تغییرات آبوهوایی که در ۲۰۲۳ رخ داد، می‌توانم بگویم که در آن سال بخت یارمان بود، و فکر نمی‌کنم بتوان تصور کرد که در سال جدید نیز چنین بختی داشته باشیم.»
او در ادامه می‌گوید که «نگران خشکسالی‌های شدید» است و تاکید می‌کند که اگر خشکسالی‌ها ادامه یابد، باید منتظر آتش‌سوزی‌های گسترده جنگلی در نقاط مختلف باشیم.
