بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل که از یک‌سو بر پایان دادن به حاکمیت حماس در نوار غزه اصرار می‌ورزد و از سوی دیگر، حاضر نیست زمام امور قدرت این منطقه را به تشکیلات خودگردان فلسطین واگذار کند، به دنبال دستیابی به توافقی با عشایر محلی است تا مدیریت امور روزمره زندگی در نوار غزه را به آن‌ها واگذار کند، در حالی که امنیت غزه همچنان در کنترل اسرائيل باشد.

در همین راستا و بنابه درخواست نتانیاهو، نهادهای امنیتی و نظامی اسرائیل طرحی را به تل‌آویو ارائه کرده‌اند که بر اساس آن نوار غزه به چندین منطقه تحت کنترل عشایر محلی تقسیم می‌شود.

براساس این طرح که عشایر نوار غزه آن را رد کرده‌اند، «مسئولیت توزیع کمک‌های بشردوستانه و مدیریت زندگی مدنی در دوره گذار پساجنگ تا زمان ایجاد مدیریت دائمی نوار غزه، برعهده عشایر محلی خواهد بود».

نه حماس‌ستان و نه فتح‌ستان

در حالی که دولت آمریکا خواستار بازگشت تشکیلات خودگردان فلسطین به نوار غزه برای به‌دست‌گرفتن اداره آن به‌طور یک‌دست با کرانه باختری است، نتانیاهو با این امر مخالف است و شعار «نه حماس‌ستان و نه فتح‌ستان» را مطرح می‌کند. البته «روز پس از جنگ در نوار غزه» یکی از نقاط اختلاف بین نتانیاهو و واشنگتن است.

نتانیاهو گفت: «اگر تشکیلات خودگردان فلسطین می‌خواهد در مدیریت نوار غزه نقشی ایفا کند، باید قبل از آن در ساختار و رویکردش تغییرات اساسی ایجاد کند و این تغییر را در رفتارش در کرانه باختری ثابت کند.»

نتانیاهو تشکیلات خودگردان فلسطین را به حمایت از آنچه «تروریسم» می‌خواند متهم می‌کند و می‌گوید تشکیلات خودگردان با پرداخت حقوق به خانواده‌های اسیران و قربانیانی که در جنگ با ارتش اسرائیل کشته‌ شده‌اند و گسترش نفرت علیه اسرائیلی‌ها در مدارس، از تروریسم حمایت می‌کند.

در همین حال، عاکف مصری، کمیسر کل مقام عالی قبایل فلسطینی در نوار غزه، طرح رد‌شده اسرائیل را تلاشی برای سرپوش گذاشتن بر شکست در نبرد غزه و ایجاد سردرگمی و درگیری در جامعه فلسطین دانست. او از جنبش‌های فتح و حماس خواست هرچه زودتر به ناسازگاری و اختلاف پایان دهند و برای شکست کلیه طرح‌های اسرائيل، رهبری ملی واحد و دولت واحدی را تشکیل دهند. عاکف افزود: «عشایر و  خانواده‌های فلسطینی، مقاومت مردمی را که به افسانه ارتش شکست‌ناپذیر اسرائيل پایان داده‌اند، نمایندگی می‌کنند.»

ظهور باندهای سرقت در نوار غزه

نتانیاهو که تمایلی به بازگشت تشکیلات خودگردان به نوار غزه ندارد، از مقام‌های امنیتی خواست برای یافتن نیروهای محلی که بتوان با آن‌ها همکاری کرد و از آن‌ها برای مدیریت امور نوار غزه پس از پایان جنگ استفاده کرد، به بحث و بررسی بپردازند.

این در حالی است که منابعی به ایندیپندنت عربی گفتند، با ورود به چهارمین ماه جنگ اسرائيل در نوار غزه، باندهای مسلح محلی در شمال نوار غزه و در شهر آن ظاهر شده‌اند که علاوه بر دزدی و غارت اموال مردم، کمک‌های بشردوستانه را غارت می‌کنند و سپس آن‌ها را می‌فروشند.

از سوی دیگر، در حالی‌که حماس معتقد است این مردم فلسطین‌اند که تصمیم می‌گیرند چه کسی بر آن‌ها حاکم باشد، تشکیلات خودگردان فلسطین به رهبری فتح تاکید می‌کند که واگذاری قدرت در نوار غزه به تشکیلات خودگردان باید مطابق با یک راه‌حل جامع سیاسی باشد.

صبری صیدم، یکی از رهبران ارشد جنبش فتح، گفت هدف از مطرح‌کردن صحبت درباره سناریوهای مدیریت امور نوار غزه پس از جنگ، تلاش برای «ادامه دروغ روز بعد برای خرید زمان است؛ به‌ویژه اینکه عملیات نظامی در غزه با چالش‌های بسیاری مواجه شده و مخالفت‌های بین‌المللی با این جنگ پیوسته رو به افزایش است».

صیدم در گفت‌وگویی که با ایندیپندنت عربی داشت، تاکید کرد که به همین دلیل، اسرائيل سعی دارد توجه جامعه جهانی را به بازی «روز بعد» متمرکز کند، زیرا طرح اصلی تل‌آویو اخراج فلسطینی‌ها و الحاق نوار غزه به قلمرو اسرائيل است. علاوه بر اینکه تل‌آویو قصد دارد در گام بعدی همین طرح را در کرانه باختری نیز اجرا کند. صیدم با تاکید بر اینکه اسرائيل «هیچ فلسطینی را نخواهد یافت که با نیروی اشغالگر همکاری کند»، گفت: «عشایر ساکن نوار غزه نه‌تنها این موضوع را رد کرده‌اند، بلکه به هرکسی که با اشغالگران همکاری کند، حمله خواهند کرد».

گسترش آشفتگی و هرج‌ومرج در نوار غزه

در همین حال، حسن عصفور، وزیر پیشین فلسطین، اعلام کرد که اسرائیل «در تلاش برای گسترش دامنه آشفتگی و هرج‌ومرج امنیتی بی‌سابقه در نوار غزه است تا فلسطینی‌ها به پذیرش هرگونه طرحی که تل‌آویو ارائه می‌کند، وادار شوند». به گفته عصفور، تداوم آشفتگی باعث می‌شود فلسطینی‌ها از هر دولتی که ثبات و امنیت را برای آن‌ها به ارمغان آورد، حمایت کنند.

حسن عصفور گفت که تل‌آویو «در تلاش برای ایجاد یک اداره مدنی فلسطینی در نوار غزه است، به‌گونه‌ای که امور امنیتی در کنترل اسرائيل باشد تا در نوار غزه هم وضعیتی مشابه وضعیت کرانه باختری حاکم شود». او معتقد است که «اسرائیل گروه‌های فلسطینی و نیروهای غیرنظامی را با عشایر فلسطینی تهدید خواهد کرد تا آن‌ها به پذیرش طرح اسرائيل ناگزیر شوند.»

با این حال، عصمت منصور، پژوهشگر امور اسرائیل، امکان تحمیل دولت عشایری به نوار غزه را رد کرد، زیرا به باور او این طرح «سطحی و غیرواقعی است و نیروهای سیاسی و مدنی را که در طول چندین دهه گذشته نقش و نفوذ خود را گسترش داده‌اند،‌ نادیده می‌گیرد».

عصمت منصور با اشاره به اینکه هدف نتانیاهو از این طرح، «فرار از روند سیاسی است که اتحاد کرانه باختری با نوار غزه را تضمین می‌کند»، گفت که نتانیاهو «سعی دارد نهاد سیاسی ملی فلسطین که برای تحکیم نفوذ و قدرتش راه درازی را طی کرده است، به حاشیه براند».

از سوی دیگر، مردخای کیدار، شرق‌شناس اسرائیلی و مدرس دانشگاه بار-ایلان، گفت: «اگر قرار باشد از حکومت حماس یا تشکیلات خودگردان فلسطین اجتناب کنیم، تنها راه‌حل ممکن، کنترل نوار غزه به دست نیروهای عشایری محلی است.» او افزود: «اگر اسرائيل تصمیم جدی به اجرای این طرح بگیرد، می‌تواند آن را اجرا کند، زیرا در حال حاضر همه امور نوار غزه در کنترل اسرائيل است.»

مردخای کیدار یکی از برجسته‌ترین حامیان طرح واگذاری قدرت به نیروهای عشایری محلی در شهرها و شهرستان‌های کرانه باختری و نوار غزه است. به باور او، نیروهای عشایری می‌توانند جایگزین مناسبی برای «هویت ملی فراگیری که در کشورهای عربی شکست خورده است، باشند».

کیدار خواستار تقسیم نوار غزه به پنج منطقه است تا نیروهای عشایری محلی مناطق مزبور را اداره کنند، درحالی‌که کنترل امنیت سراسری نوار غزه در دست اسرائيل است.

برگرفته از ایندیپندنت عربی