محدودیت توزیع گذرنامه در رژیم طالبان در افغانستان باعث شده است که برخی از متقاضیان گذرنامه برای دستیابی به گذرنامه در «بازار سیاه» هزینه زیادی بپردازند. این روند جعل گذرنامه را نیز افزایش داده است.
یکی از دلایل عمده افزایش گذرنامه‌های جعلی در افغانستان، سخت‌گیری طالبان برای صدور آن است. به نحوی که شهروندان باید ماه‌ها برای دریافت آن در انتظار باشند.
پنجشنبه ۲۸ دی، مسئولان امنیتی طالبان در فرودگاه کابل گفتند که یک گروه هفت نفری که به صورت غیرقانونی و با گذرنامه‌های جعلی قصد سفر به ایران را داشتند، بازداشت شده‌اند.
روح‌الله عبیده، فرمانده پلیس مرزی طالبان در فرودگاه کابل به تلویزیون ملی افغانستان تحت کنترل طالبان گفت که این هفت نفر قصد داشتند از ایران به ایتالیا بروند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
او گفت که این افراد جهت تحقیقات بیشتر به زندان منتقل شده‌اند و قاچاقبر انسان از هر کدام بین ۱۵ تا ۱۸ هزار دلار دریافت کرده است.
معمولا گذرنامه‌های جعلی در فرودگاه‌ها و گذرگاه‌های مرزی شناسایی می‌شوند و دارندگان آنها بازداشت می‌شوند.
محمد جواد ساکن فعلی شیکاگو در ایالات متحده آمریکا است و در زمان سرنگونی حکومت افغانستان در دام دلالان گذرنامه افتاد و آنها از او ۵۰۰ دلار گرفتند و بری دخترش گذرنامه جعلی تهیه کردند.
او به ایندیپدنت فارسی گفت که با کمک یکی از دوستانش مطلع شد که گذرنامه جعلی است. او سپس توانست در روزهای نخست سرنگونی رژیم طالبان پس از سپری کردن چند شب در صف، برای دخترش گذرنامه بگیرد.
او افزود: «کمیشنکاران (دلالان) از مردم پول زیادی برای گرفتن گذرنامه می‌گیرند، اما در مواردی به آنها گذرنامه جعلی می‌دهند و طالبان گذرنامهها را توسط دستگاه‌های پیشرفته تشخیص می‌دهند. من خوش شانس بودم که برای دخترم از گذرنامه جعلی برای سفر به آمریکا استفاده نکردم.»
در مواردی شهروندان اهل افغانستان تا بیش از دو هزار دلار آمریکایی برای دریافت هر گذرنامه هزینه کرده‌اند. گزارش‌ها حاکی از آن است که بخشی از این پول را کمیشنکاران (دلالان) به برخی از مسئولان طالبان در اداره‌های گذرنامه پرداخت می‌کنند.
در حالی تقاضا برای دریافت گذرنامه در افغانستان افزایش یافته است که بر اساس آخرین گزارش رتبه‌بندی گذرنامه‌های موسسه هنلی، گذرنامه افغانستان با امتیاز سفر بدون روادید (ویزا) به ۲۸ کشور در رتبه ۱۰۴ جهان قرار دارد. این در حالی است که گذرنامه افغانستان در سال ۲۰۰۶ در اوج حضور و توجه کشورهای غربی، در رتبه ۸۳ جهان قرار داشت. با گذشت زمان، اعتبار این گذرنامه کاهش یافت و اکنون در دوره تسلط مجدد رژیم طالبان کمترین اعتبار را دارد.
طالبان به‌مدت یک سال‌و‌نیم محدودیت شدیدی بر صدور گذرنامه وضع کرده بودند و در این مدت بیشتر به نیروهای خود، بیماران و بازرگان گذرنامه می‌دادند. اما در ماه‌های اخیر محدودیت در روند صدور گذرنامه کمی کاهش یافته است. طالبان اعلام کردند که توزیع گذرنامه به موازات روند آنلاین، به‌شکل حضوری هم آغاز شده است و به همین دلیل ازدحام در مقابل دفاتر توزیع گذرنامه طالبان افزایش یافته است. اما گفته می‌شود که روند اخذ گذرنامه برای نیروهای طالبان و خانواده‌های آنها در مقایسه با مردم عادی آسان‌تر است.
بسیاری از شهروندان افغانستان به‌دلیل ادامه حمله‌های انتقام‌جویانه طالبان و گسترش فقر می‌خواهند که این کشور را ترک کنند. در دوران حاکمیت طالبان، میلیون‌ها شهروند افغانستان این کشور را ترک کرده‌اند و این روند هم چنان ادامه دارد.
