داده‌های مرکز آمار از وضعیت اقتصادی ایران در پاییز ۱۴۰۲ از افزایش چشمگیر شاخص فلاکت در ۲۵ استان خبر می‌دهد. بر مبنای این گزارش، شاخص فلاکت در هفت استان لرستان، کرمانشاه، یزد، چهار محال و بختیاری، سیستان و بلوچستان و کردستان از میانگین کشوری و از نرخ ۶۰ واحد بالاتر رفته و شاخص فلاکت در سطح کشوری نیز به ۵۲ واحد رسیده است.

وب‌سایت اقتصادی اکو ایران ضمن بررسی داده‌های آماری مرکز آمار ایران نوشت که در فصل پاییز، میانگین شاخص فلاکت در مناطق شهری ایران ۵۲.۳ واحد و در روستاها بالغ‌ بر ۵۱ واحد بود. بر اساس این گزارش، بیشترین نرخ شاخص فلاکت با ۶۴.۲ واحد در استان لرستان ثبت شد و پس از آن استان‌های چهارمحال و بختیاری، یزد و سیستان و بلوچستان در پاییز ۱۴۰۲ بیشترین نرخ شاخص فلاکت را داشتند. تهران نیز با ۴۴.۵ واحد در جایگاه کمترین سطح فلاکت قرار گرفت.

بررسی‌ها نشان می‌دهد از پاییز ۱۴۰۱ تا پاییز امسال، شاخص فلاکت در مناطق شهری ۲۵ استان ایران افزایش یافت که در صدر آن‌، شهرهای استان سیستان و بلوچستان بودند.

میانگین شاخص فلاکت در شهرهای این استان از ۵۳.۳۶ واحد در سال ۱۴۰۱ به ۶۱.۹۶ واحد در سال ۱۴۰۲ رسید و بنابراین ۸.۶۰ واحد افزایش یافت.

در این مدت، سطح فلاکت شهرهای استان خراسان رضوی نیز ۸.۵۴ واحد افزایش یافت و استان‌های فارس و چهار محال و بختیاری نیز در رده‌های بعدی بیشترین رشد سطح فلاکت در این یک سال قرار گرفتند.

در روستاها نیز همین وضعیت به چشم می‌خورد. بر اساس گزارش سایت دیده‌بان ایران، سطح فلاکت در یک سال اخیر در مناطق روستایی نیمی از استان‌های ایران افزایش یافت که در صدر آن‌‌ها، روستاهای استان یزد قرار دارند. پس از یزد، روستاهای چهار محال و بختیاری، کردستان و کرمانشاه در رده‌های بعدی‌اند و خراسان رضوی، همدان و اصفهان دیگر استان‌هایی بوده‌اند که فلاکت در روستاهای آنجا بسیار افزایش یافته است. به‌طورکلی در یک سال منتهی به پاییز ۱۴۰۲، شاخص فلاکت در روستاهای ۱۵ استان ایران رشد کرده است.

شاخص فلاکت که وضعیت دشوار اقتصادی در جامعه را آشکار می‌کند، از نسبت نرخ تورم و بیکاری به دست می‌آید. کارشناسان اقتصادی همواره تاکید کرده‌اند که مرکز آمار ایران در تهیه گزارش‌های مربوط به نرخ تورم و میزان اشتغال به نفع دولت عددسازی‌ می‌کند. در نتیجه شاخص فلاکت از اعداد و ارقامی که دولتی‌ها ادعا می‌کنند، بالاتر است.

به عنوان نمونه، مرکز آمار ایران اوایل دی‌ماه نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در ماه آذر را ۴۰.۱ درصد و تورم میانگین در همین ماه را ۴۴.۱ درصد اعلام کرد اما گزارش اخیر بانک مرکزی نشان می‌دهد که در آخرین ماه پاییز، نرخ تورم نقطه ‌به ‌نقطه ۵۴.۲ درصد و نرخ تورم میانگین شهری در همین ماه ۵۵.۹ درصد بود. این رقم‌ها با گزارش مرکز آمار ایران از نرخ تورم در آذرماه تفاوتی معنادار دارد و حدود ۱۶ درصد بالاتر از داده‌های مرکز آمار ایران است.

مرکز آمار ایران در گزارش‌های آماری مربوط به اشتغال نیز با توسل به ترفندهای آماری، نرخ اشتغال در ایران را بالاتر نشان می‌دهد. در گزارش‌های این سازمان، دانشجویان و افرادی که حتی یک ساعت در هفته کار می‌کنند، نیز به آمار افراد دارای شغل اضافه می‌شوند، در حالی‌ که شغل و درآمد پایدار ندارند؛ بنابراین چنانچه نرخ واقعی میزان بیکاری و تورم در ایران بررسی شود، سطح فلاکت احتمالا بالاتر از آن چیزی خواهد بود که نهادهای دولتی اعلام می‌کنند.

از آنجا که آمار تورم و بیکاری در ایران همراه با بازی با اعداد و تعاریف اقتصادی نهادهای دولتی صورت می‌گیرد، شاخص فلاکت با واقعیت موجود فاصله دارد. این رو همین کارشناسان مستقل همواره وضعیت واقعی را وخیم‌تر از اعداد و ارقامی که نهادهای حکومت اعلام می‌کنند، می‌دانند.

ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم جمهوری اسلامی، در کارزارهای انتخاباتی‌ به مردم ایران وعده رفاه داده بود اما اکنون، با گذشت بیش از دو سال میزان بالای شاخص فلاکت در ایران نشان می‌دهد که سطح رفاه مردم به‌شدت در حال سقوط است. تورم و بیکاری دو شاخص منفی اقتصادی‌اند که علاوه بر ایجاد تنگناهای اقتصادی، آرامش روانی افراد را نشانه می‌گیرند و به همین دلیل کارشناسان شاخص فلاکت را معیاری برای ارزیابی میزان آشفتگی و ناراحتی اقتصادی در جامعه می‌دانند.

نتایج کار مطالعاتی در اتاق بازرگانی تهران از سقوط معنادار رفاه خانواده‌های ایرانی در شش سال گذشته خبر می‌دهد. این گزارش که بر دو بخش هزینه‌ها و درآمدهای خانوارها متمرکز است، نشان می‌دهد بسیاری از خانواده‌ها الگوی مصرفشان را تغییر داده‌اند؛ به این معنا که یا فقط کالاهای خیلی ضروری خریده‌اند یا به دلیل گرانی‌ها به سمت کالاهای جایگزین متمایل شده‌اند. در بخش درآمدها، نیز بسیاری از مشاغل آزاد و تولیدکننده‌ها به سمت مشاغل غیرمولد سوق داده شده‌اند.

در گزارش اتاق بازرگانی تهران اشاره می‌شود که مردم ایران طی سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۱ درآمدشان را در بخش‌ کالاهای ضروری، خوراک و مسکن هزینه کرده‌اند و در مقابل از سایر هزینه‌های زندگی که به‌طور مستقیم با رفاه آنان ارتباط دارد، کاسته‌اند.