دو دهه بعد از سقوط رژیم صدام حسین در عراق، این کشور برای نخستین بار سرمایه‌هایی از کشورهای شورای همکاری خلیج فارس از جمله عربستان سعودی جذب می‌کند؛ آنچه با توجه به وجود اختلاف‌های جدی بین آن‌ها به دلیل رابطه عراق با جمهوری اسلامی، یک نقطه عطف به شمار می‌رود.
اورشلیم پست گزارش می‌دهد که عربستان سعودی در بخش‌های گوناگون عراق سرمایهگذاریهای متعددی به ارزش بالغ بر پنج میلیارد دلار انجام داده که بیشترین سهم آن در بخش املاک و مستغلات بغداد بوده است.
امارات متحده عربی، نخستین کشور حاشیه خلیج فارس که در عراق سرمایه‌گذاری کرد، به‌تازگی اعلام کرده است که سرمایه‌گذاری در عراق را گسترش خواهد داد. این کشور بعد از ۲۰ سال سرمایه‌گذاری محدود در اربیل، پایتخت اقلیم خودمختار کردستان عراق، گفت که سرمایه‌گذاری‌هایش را به طرح‌های بزرگ املاک و مستغلات در بغداد گسترش می‌دهد.
دولت قطر نیز رسما اعلام کرد در عراق سرمایه‌گذاری می‌کند و اکنون به سرمایه‌گذاران خصوصی قطری می‌پیوندد که پیش از این به بخش املاک و مستغلات بغداد وارد شده‌اند.
صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان سعودی، بازوی اقتصادی دولت عربستان سعودی، نیز از استقرار واحد جدید سرمایه‌گذاری به ارزش سه میلیارد دلار در عراق خبر داد. زمینه‌های این سرمایه‌گذاری زیرساخت‌ها، معادن، کشاورزی، توسعه املاک و مستغلات و خدمات مالی خواهند بود. این صندوق برای کمک به این سرمایه‌گذاری‌ها شعبه‌ای از بانک عربی سعودی، به نام بانک عربی عراق تاسیس کرد.
ارقام و آمار رسمی نشان می‌دهد که تجارت بین عراق و عربستان سعودی بین سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ تا ۵۰ درصد افزایش یافته و درمجموع به ۱.۵ میلیارد دلار رسیده است.
بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری عربستان سعودی در عراق که عبدالعزیز الشمری، سفیر عربستان سعودی در عراق، به‌تازگی اعلام کرد، طرح «خیابان بغداد» (Baghdad Avenue) در مجاورت فرودگاه این شهر است؛ سرمایه‌گذاری یک میلیارد دلاری شامل ساخت بزرگ‌ترین مرکز خرید در عراق، چهار هزار دستگاه آپارتمان و دو هزار و ۵۰۰ دستگاه ویلا.
سایر کشورهای خلیج فارس که در حال سرمایه‌گذاری در عراق‌اند
امارات متحده عربی در قالب بخشی از تلاش‌های سرمایه‌گذاری، سپرده‌ای بالغ بر سه میلیارد دلار به یک صندوق ویژه برای سرمایه‌گذاری در عراق واریز کرد و شرکت اماراتی اعمار نیز از طرح‌های جدید املاک و مستغلات در پایتخت عراق خبر داد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اورشلیم پست در بخشی دیگر از گزارشش، از قول یک منبع در وزارت بازرگانی عراق نوشت که این کشور در حال آماده‌سازی برای اعلام ۱۰ طرح بزرگ املاک و مستغلات با سرمایه‌گذاری عربستان سعودی، امارات و قطر است. این منبع به مدیالاین گفت ارزش اولیه این طرح‌ها که در زمین‌های وسیعی در اطراف پایتخت عراق اجرا می‌شوند، ۱۵ میلیارد دلار تخمین زده شده است.
سنان الجابر، یکی از مدیران وزارت مسکن و ساختمان عراق، به این رسانه گفت که عراق در حال برنامه‌ریزی برای ارائه فرصت‌های سرمایه‌گذاری بیشتر به کشورهای عربی و سایر کشورها است. او گفت طرح‌های ساخت املاک و مستغلات که به‌تازگی اعلام شدند، «در بازار املاک عراق ثبات ایجاد کرده‌اند و در برخی مناطق که تورم غیرمنطقی وجود داشت، کاهش قیمت رخ داده که برای عراق دستاورد بزرگی است».
گفته می‌شود بیشتر طرح‌های فعلی املاک سرمایه‌گذار عراقی یا ترکیه‌ای دارند و بیشتر شرکت‌های ترکیه‌ای آن‌ها را اجرا می‌کنند. اینک سرمایه‌گذاری هنگفت کشورهای خلیج فارس در عراق می‌تواند به این معنی باشد که به امنیت و ثبات این کشور اطمینان یافته‌اند.
ابراهیم الجنابی، تحلیلگر سیاسی عراقی، در این راستا به مدیا لاین گفت: «سرمایهگذاریهای عربستان سعودی بعد از آشتی تهران و ریاض انجام شد. عراق بخشی از این آشتی بود و این طرح‌ها هدیه‌ای به این کشورند.»
او افزود: «به نظر من، شبه‌نظامیان هنوز بر عراق تسلط دارند و هرزمان که از جمهوری اسلامی دستوری دریافت کنند، ممکن است علیه عربستان سعودی و سرمایه‌گذاری کشورهای خلیج فارس در آنجا طرح‌هایی خصمانه اجرا کنند. عربستان سعودی می‌کوشد این پیام سیاسی را ارسال کند که کشورهای خاورمیانه را با بودجه دادن کنترل می‌کند اما این موضوع نسبی است و به اجماع سیاسی عمده‌ای بستگی دارد که ممکن است هر لحظه تغییر کند.»
به گفته الجنابی، عراقی‌ها از این طرح‌های دولت که با حمایت محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، انجام می‌شود بهره می‌برند اما هشدار داد که با وجود موفقیت در جذب سرمایه‌گذاری، «حقیقت این است که ثبات سیاسی وجود ندارد و این ثبات فعلی نسبی است».
او گفت: «تا زمانی که شبح جنگ بر این منطقه سایه انداخته است و سپاه و نیروی قدس جمهوری اسلامی در فاصله کمتر از ۱۰۰ کیلومتری این طرح‌ها مستقرند، این طرح‌ها مستقیما تحت تاثیر هر حمله آمریکا یا هر جنگی که آنجا رخ بدهد، قرار خواهد گرفت. البته شاید هم وجود این طرح‌ها و مهر تایید دولت عراق بر آن‌ها تلاش جمهوری اسلامی برای به دست آوردن متحدان بیشتر باشد تا هیچ‌گونه عملیات نظامی علیه تهران صورت نگیرد؛ چرا که در این صورت، منافع عربستان سعودی، امارات و قطر هم به خطر می‌افتد و این کشورها به طرف‌های آمریکایی و اسرائیلی فشار می‌آورند تا علیه منافع و حضور جمهوری اسلامی در عراق هیچ اقدامی از جمله عملیات نظامی انجام ندهند.»
با این حال، عوض التونیان، تحلیلگر سیاسی عربستان سعودی، به مدیا لاین گفت: «عربستان سعودی اکنون از کشورهایی با اقتصاد آسیب‌دیده حمایت می‌کند. اوضاع عراق بعد از جنگ‌های زیادی که از دهه ۱۹۸۰ شاهد آن بود، رو به بهبود است. عربستان سعودی این میلیاردها دلار را بدون مطالعه امکان‌سنجی و اجماع سیاسی به خطر نمی‌اندازد. این طرح‌ها واقعی‌اند و فقط روی کاغذ نیستند. شبه‌نظامیان عراق مسیر نظامی‌شان را تغییر داده‌اند تا به یک مسیر موازی اقتصادی تبدیل شود. آن‌ها اکنون فقط از منافعشان دفاع می‌کنند و مادام که به منافع اقتصادی‌شان آسیبی وارد نشود، هیچ برخورد مسلحانه و نظامی در کار نخواهد بود.»
