در میان تنشهای ژئوپلیتیکی و کاهش عرضه اوپک قیمت نفت افزایش یافته است. روز چهارشنبه، ٣ آوريل (۱۵ فروردین)، قیمت هربشكه نفت خام وست تگزاس اینترمیدیت به ۸۵.۴۵ دلار و هر بشكه نفت خام برنت به ۸۹.۴۱ رسيد. قیمت محصولات نفتی مانند بنزین و دیزل نیز بهدلیل اختلال در پالایشگاهها و رشد تقاضا در فصل تابستان افزایش یافت.
کاهش عرضه نفت اوپک ادامه دارد
کمیته وزیران اوپک پلاس روز چهارشنبه سوم آوریل برای بررسی اجرای کاهش عرضه نفت جلسه داشتند و تصمیم گرفتند تا پایان ماه ژوئن به کاهش تولید ۲.۲ میلیون بشکه در روز ادامه دهند. این تصمیم افزون بر کاهش داوطلبانهای است که در آوریل ۲۰۲۳ اعلام و تا پایان ۲۰۲۴ تمدید شد. اعضای اوپک همچنین اعلام کردند که کشورهایی که از ژانویه تا مارس بیش از سهمیهشان تولید کنند برنامههایی را برای جبران تولید بیشازحد ارائه خواهند داد.
افزایش قیمت بنزین
با توجه به دادههای اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده، قیمت بنزین در این کشور در حال افزایش است. متوسط قیمت بنزین آمریکا، در مقایسه با زمستان، از ۳ دلار برای هر گالن به حدود ۳.۵۰ دلار افزایش یافته است. دادههای هفتگی اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده نیز نشان میدهد که ذخایر بنزین ایالات متحده کاهش یافته است. ذخایر بنزین در پایان ماه مارس ۲۲۷.۸ میلیون بشکه بود که بیش از ذخیره ۲۴۷ میلیون بشکه در ماه فوریه است. این در حالی است که برخی از پالایشگاههای بزرگ ایالات متحده در سال جاری چندین بار توقف تولید داشتهاند؛ برخی بهدلیل مسائل فنی پیشبینینشده، آتشسوزی و مساسل آبوهوایی زمستانی و برخی بهدلیل تعمیر و توقف تولید ازپیش تعیینشده.
قیمت بنزین نشانگر کلیدی تورم است که نهتنها بر انتخابات ریاست جمهوری آینده ایالات متحده، که بر تصمیمگیری فدرال رزرو ایالات متحده درمورد نرخ بهره نیز تاثیرگذار است. از آنجا که نشانگرهای تورم همچنان بالا هستند، احتمال کاهش نرخ بهره ایالات متحده تا اواسط ۲۰۲۴ کمتر میشود. رئیس هیئتمدیره فدرال رزرو ایالات متحده اخیرا گفته است که تا زمانی که نرخ تورم ایالات متحده به ۲ درصد کاهش نیابد نرخ بهره کاهش مطلوبی نخواهد داشت.
در همین حال، جنگ با اوکراین باعث اختلال در عملکرد پالایشگاههای روسیه شده است. تخمین زده میشود که در روسیه ظرفیت پالایش ۱.۳ میلیون بشکه در روز آسیب دیده باشد. به همین دلیل، روسیه از اول مارس صادرات بنزین را ممنوع کرد و بنزین مورد نیازش را از بلاروس وارد کرد. این امر بر بازارهای ایالات متحده و اتحادیه اروپا تاثیر مستقیم نخواهد داشت، زیرا پس از جنگ اوکراین واردات از روسیه متوقف شد، اما بر بازار جهانی تاثیرگذار خواهد بود.
تولید نفت امریکا
افزایش تولید و صادرات نفت آمریکا تاثیرگذاری اختلالات عرضه را کاهش داده است. برخی معتقدند که با توجه به توانایی ایالات متحده در افزایش تولید نفت شیل و همچنین افزایش رشد سوختهای غیرفسیلی، بازار انرژی درمقایسه با قبل کمتر آسیبپذیر است. براساس دادههای اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده، تولید نفت خام ایالات متحده در حال حاضر ۱۳.۱ میلیون بشکه در روز است که در مقایسه با ۱۲.۲۲۵ میلیون بشکه در سال گذشته افزایش یافته است. برخی تحلیلگران بر این باورند که این رقم تا پایان این دهه به ۱۴ میلیون بشکه در روز خواهد رسید.
با این حال، اینکه بازار تا چه حد دربرابر اختلالات عرضه نفت آسیبپذیر باشد بحثبرانگیز است. برخی معتقدند که با استفاده گسترده از سوختهای تجدیدپذیر و بهبود بهرهوری انرژی و در دسترس بودن منابع مازاد نفت (با افزایش تولید نفت در ایالات متحده، کانادا، برزیل و گویان) احتمالا بازار، مانند گذشته، تغییرات شدید قیمت را تجربه نکند. بعضی دیگر معتقدند که جهان هنوز بهشدت به نفت وابسته است و اختلالات فزاینده در تولید نفت در کشورهای صادرکننده و جریان تجارت جهانی قیمت نفت را افزایش خواهد داد.
در عین حال، انتظار میرود دولتهایی مانند ایالات متحده برای توقف افزایش قیمتها اقداماتی اتخاذ کنند.
دولت بایدن برنامهاش برای پرکردن ذخایر نفتی ایالات متحده را بهدلیل قیمت بالای نفت متوقف کرده است. در سال ۲۰۲۲، وزارت انرژی آمریکا، پس از جنگ روسیه و اوکراین، برای مبارزه با جهش ۵۰ درصدی قیمت نفت به ۱۲۰ دلار برای هر بشکه بیش از ۲۲۰ میلیون بشکه نفت استراتژیک را روانه بازار کرد. دولت آمریکا ماه گذشته نیز برای پر کردن مجدد ذخایر استراتژیکش ۲.۸ میلیون بشکه نفت خرید. اما در حال حاضر خرید را متوقف کرده است. ظاهرا چین نیز خرید نفت خام را با توجه به قیمتها کاهش خواهد داد.