ملا هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان، گفت که وزیران کابینه از او اطاعت میکنند و به همین لحاظ از آنان دلخوش و راضی است. رژیم طالبان دوشنبه ۱۷ اردیبهشت (۶ مه) اعلام کرد که ملا هبتالله در کارگاه (سمینار)هماهنگی و تنظیم امور «تخصصی و جامعه دینی»، که وزارت تحصیلات عالی برگزار کرده بود، شرکت کرده است. اما طالبان، مانند گذشته، هیچ عکس و ویدیویی از ملا هبتالله منتشر نکردند.
در پیام منتسب به رهبر طالبان آمده است: «از وزیران خود خوش (راضی) هستم و افراد خوباند و همیشه از من اطاعت میکنند. اطاعت، قدرت و عزت آنان را کنید (به ایشان احترام بگذارید). زیرا که اطاعت مختص به امیر نیست، بلکه تمام امرا را شامل میشود.»
رهبر طالبان از علمای دینی خواسته است که از فرمانهای «امارت اسلامی» اطاعت کنند و زمینه اجرا و اعمال آن را فراهم کنند.
عالیقدر امیرالمؤمنین شیخالقرآن و الحدیث مولوی هبةالله آخندزاده صاحب حفظهالله تعالی در روز پایانی سمینار سهروزه هماهنگی و تنظیم امور تخصصات و جامعات دینی که از سوی وزارت تحصیلات عالی راهاندازی شده بود، اشتراک و سخنرانی کرد.
— RTA Dari (@rtadari1) May 7, 2024
عالیقدر امیرالمؤمنین حفظهالله در این مراسم علمای… pic.twitter.com/8qcpdreAbY
رهبر طالبان با ادعای تطبیق «شریعت اسلامی» روایت تندروانه از دین را در جامعه عملی میسازد و به دستور او دختران تنها تا دوره دبستان میتوانند به مدرسه بروند و بخش زیادی از زنان و دختران شغلشان را از دست دادهاند. او میخواهد تمامی مقامهای طالبان و شهروندان افغان از فرمانهای او چشمبسته اطاعت کنند.
در کابینه رژیم طالبان چندین چهره قدرتمند حضور دارند که تهدیدی بر جایگاه و قدرت ملا هبتالله تلقی میشوند: سراج الدین حقانی، رهبر شبکه مخوف حقانی و وزیر داخله (کشور)، ملا یعقوب، وزیر دفاع و فرزند ملا عمر، بنیانگذار تحریک طالبان افغانستان، ملا عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی نخستوزیر طالبان و امضا کننده توافقنامه ۲۰۲۰ دوحه با آمریکا.
سراج الدین حقانی جدیترین رقیب ملا هبتالله شمرده میشود و هواداران و نیروهایش از او با لقب «خلیفه» یاد میکنند. شبکه حقانی تحت رهبری سراجالدین مسئول خونینترین، پیچیدهترین و مرگبارترین حملهها بر نظامیان و غیرنظامیان در حکومت پیشین است. در اختیار داشتن گردان انتحاری شبکه حقانی را در میان حلقه رهبری طالبان پرقدرت ساخته است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
حدود یک سال و نیم قبل، وزیران دفاع، کشور و چند مقام ارشد طالبان، بدون نام بردن از ملا هبتالله آخندزاده، از موضوع انحصار قدرت در رژیم طالبان انتقاد کرده بودند. این مقامها خواستار برقراری روابط با جهان شده بودند. پس از بالا گرفتن این انتقادها بود که ملا هبتالله کنترل بر وزیران کابینه را افزایش داد و توانست انتقادها را دفع کند.
با گذشت بیش از دو سال و نیم از عمر حکومت طالبان، ملا هبتالله نخواسته است که در انظار عمومی دیده شود. او در استان قندهار در جنوب افغانستان، که هممرز با پاکستان است، زندگی میکند. اما مشخص نیست که دقیقا در کجای این استان زندگی میکند. گفته میشود که بهدلیل اقامت ملا هبتالله در قندهار این استان به پایتخت غیررسمی طالبان بدل شده است.
ملا هبتالله آخندزاده سومین رهبر طالبان است و پس از کشته شدن ملا اختر محمد منصور در حمله هوایی نیروهای آمریکایی در مه ۲۰۱۶ به رهبری این گروه انتخاب شد. هبتالله پیش از منصوب شدن به این سمت پیشینه فعالیت نظامی و سیاسی نداشت و تنها به مسایل دینی آشنا بود. او تنها رهبر طالبان است که فرزندش، عبدالرحمان خالد، در حمله انتحاری کشته شده است و این جایگاه او را در میان طالبان، بهویژه یگان انتحاری، ارتقا بخشیده است.
ملا هبتالله یگان ویژه نظامی در استان قندهار تشکیل داده است و بهمرور کنترل روی بخشی از یگان انتحاری نیز را افزایش داده است. سیاست رهبر طالبان اعطای پاداش به علمای دینی و نیروهای انتحاری و مهربانی با آنان است و در مناسبتهایی مانند عید به آنان پول میدهد. او برای تحکیم قدرتش در افغانستان از مساجد و منابر برای تاثیرگذاری بر افکار عمومی بهره میبرد. علما و امامان مساجد، همسو با دیدگاه رهبری طالبان، لقب «امیرالمومنین» را به مردم دیکته میکنند تا فرمانبرداری از او را تبازر (وجهه) دینی ببخشند.
اما بهرغم ادعای رهبر طالبان، او در حصار امنیتی شدید در قندهار به سر میبرد و حتی دسترسی مقامهای ارشد طالبان به او دشوار و در مواردی ناممکن است. گمان میرود که او از تکرار احتمالی سناریوی هدف قرار گرفتن ایمن الظواهری، رهبر شبکه القاعده، هراس دارد. الظواهری ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۲ در منطقه دیپلماتنشین کابل هدف هواپیمای بیسرنشین آمریکایی قرار گرفت و کشته شد، اما طالبان کشته شدن او در افغانستان را رد کردند. احتمال این هم وجود دارد که ملا هبتالله با ادامه پردهنشینی میخواهد از گزند رقیبان درونی و تروریستهای مخالف طالبان دور باشد.
هرچند رژیم طالبان اختلاف در میان رهبران و مقامهای ارشد را رد میکنند، اما رقابت شدید برای تصاحب قدرت نظامی، مالی و سیاسی ادامه دارد. محاسبه (تصور) ملا هبتالله آخندزاده از اطاعت کامل وزیران کابینه این گروه از او، شتابزده تلقی میشود و گمان میرود که رقیبان هبتالله در انتظار فرصتاند تا قدرت او را کاهش دهند.