جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه، و همراهانشان روز یکشنبه ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳، در سانحه سقوط هلی‌کوپتر کشته شدند اما دو هلی‌کوپتر دیگر که آن‌ها را همراهی می‌کردند، سالم به مقصد رسیدند. در پی انتشار این خبر و پیش از پیدا شدن لاشه هلی‌کوپتر، با سرتیپ الزعبی، خلبان سوری که سال‌ها پیش از رژیم سوریه جدا شد، درباره این موضوع به بحث و گفت‌وگو پرداختم. این خلبان نظامی سوری با اشاره به اینکه خبر مفقود شدن هلی‌کوپتر ایرانی از نظر فنی و نظامی غیرمنطقی است، گفت: «ناممکن است که هلی‌کوپتر حامل رئیس‌جمهوری یک کشور بدون استفاده از پیشرفته‌ترین ابزارهای نظارت و ردیابی پرواز کند، آن هم در حالی که چند هلی‌کوپتر دیگر هلی‌کوپتر حامل رئیس‌جمهوری را همراهی می‌کنند.»
الزعبی که یک خلبان نظامی باتجربه است، دیدگاهش را درباره اظهارات منابع رسمی جمهوری اسلامی چنین بیان کرد: «اقدام‌های فنی که قبل از پرواز، در طول پرواز و پس از مفقود شدن هلی‌کوپتر انجام شد، می‌تواند تردید‌هایی را درباره دلیل اصلی این حادثه مطرح کند.»
هرچند هنوز بسیار زود است که بتوان درباره حادثه کشته شدن رئیس‌جمهوری ایران و عواملی که به سقوط هلی‌کوپتر حامل او منجر شد، به‌طور قطع چیزی گفت، در این میان نکات مهمی وجود دارد که باید به آن‌ها توجه شود:
عمده‌ترین نکته موردبحث، جنگ قدرت و تلاش برای انتخاب جانشین خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، است؛ به‌ویژه اینکه رئیسی فردی برای جانشینی رهبر جمهوری اسلامی محسوب می‌شد، در حالی که سپاه پاسداران به دنبال تعیین مجتبی خامنه‌ای، فرزند سیدعلی خامنه‌ای، به‌عنوان رهبر آینده جمهوری اسلامی است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
زمانی که ابراهیم رئیسی به‌عنوان جانشین دادستان انقلاب منصوب شد، بیشترین نرخ اعدام در ایران به ثبت رسید.
در واقع، سپاه پاسداران نه‌تنها مخالف تعیین رئیسی به‌عنوان رهبر جمهوری اسلامی بود، بلکه مقام ریاست‌جمهوری را هم برای رئیسی مناسب نمی‌دانست. به همین دلیل این اواخر مدام از ابراهیم رئیسی و دولت او انتقاد می‌کرد و با راه‌اندازی کارزاری علیه رئیسی، بارها او را ضعیف و ناتوان در حل چالش‌های امنیتی و اقتصادی جمهوری اسلامی توصیف کرد.
از سوی دیگر، مشکلات فنی فراروی ناوگان‌های هوایی جمهوری اسلامی در حال افزایش و فراتر از حد انتظار است و تجهیزات پروازی و رادارهایشان فرسوده شده‌اند. افزون بر اینکه ناوچه‌ها و کشتی‌های گشت ساحلی جمهوری اسلامی ایران بارها هدف آتش خودی قرار گرفته‌اند.
افزایش تنش‌های مرزی با جمهوری آذربایجان و حمله به سفارت آن کشور در تهران که به تعطیلی آن منجر شد، نکته مهم دیگری است که باید به آن توجه شود.
اکنون با در نظر داشتن نکات فوق، می‌توان پرسش‌های زیر را مطرح کرد:
آیا سانحه سقوط هلی‌کوپتر حامل رئیسی یک توطئه داخلی بود یا این عملیات از خارج کشور طراحی و مدیریت شد؟ آیا مخالفان رژیم می‌توانند چنین عملیات دقیقی را سازماندهی کند و هلی‌کوپتر حامل رئیسی را که دو هلی‌کوپتر دیگر آن را همراهی می‌کردند، هدف حمله قرار دهند؟ یا اینکه سقوط هلی‌کوپتر رئیس‌جمهوری اسلامی ایران و هیئت همراهش ناشی از عملیاتی خرابکارانه بود که در خارج از ایران طراحی شد؟
سرقت بیش از ۵۰ هزار صفحه سند و ۱۸۳ سی‌دی شامل پرونده‌ها، طرح‌ها و فیلم‌های مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران بیانگر قدرت بالای نفوذ امنیتی اسرائيل در جمهوری اسلامی ایران است. افزون بر آن، حمله به تاسیسات هسته‌ای نطنز و فردو، هدف قرار دادن کارخانه‌های تولید موشک و پهپاد و ترور محسن فخری‌زاده و سایر شخصیت‌های عالی‌رتبه جمهوری اسلامی نشان می‌دهد که اسرائيل در زمینه نفوذ امنیتی به داخل ایران دست بالا را دارد.
البته بازدارندگی مستلزم اقدام‌هایی متعدد است که به عملیات نظامی محدود نمی‌شود. با این حال، جمهوری اسلامی هرگز در حمله به مقام‌های اسرائیلی در ترکیه، قبرس، مصر و اسرائیل موفق نشد.
به‌طور خلاصه می‌توان گفت سانحه سقوط هلی‌کوپتر حامل رئیسی ممکن است ناشی از طرح‌های داخلی باشد یا اینکه عوامل خارجی از جمله اسرائيل که مظنون اصلی به شمار می‌رود، در آن نقش داشته باشند. اگرچه پس از حمله موشکی و پهپادی جمهوری اسلامی به اسرائيل، واشینگتن، تل‌آویو را به خویشتن‌داری و دادن پاسخ محدود وادار کرد اما ممکن است به دنبال شکست مذاکرات و پافشاری تهران بر خواسته‌ها، واشینگتن به تل‌آویو اجازه داده باشد رژیم ایران را هدف حمله‌ای بی‌سابقه قرار دهد.
واشینگتن برای ایجاد همسویی میان منافع خود و منافع تل‌آویو به دنبال آن است تا مذاکره با جمهوری اسلامی در سایه اعمال فشارها انجام شود. با این حال، تل‌آویو از احتمال نزدیکی میان تهران و واشینگتن و تلاش برای دستیابی به توافق هسته‌ای جدید، ابراز نگرانی می‌کند. موارد یادشده می‌تواند پرسش‌های بسیاری را در رابطه با سانحه سقوط هلی‌کوپتر حامل رئیس‌جمهوری ایران مطرح کند. هرچند ممکن است ماهیت اصلی این رخداد به‌زودی روشن نشود، می‌توان گفت درباره سقوط هلی‌کوپتر رئیسی به عنوان یک رخداد تصادفی تردید وجود دارد.
