آنکارا با تاکید بر اینکه سایر بحران‌ها نباید باعث شوند پرونده سوریه فراموش شود، از شورای امنیت سازمان ملل خواست به بن‌بست بحران سیاسی سوریه به‌طور جدی توجه کند.

احمد یلدیز، نماینده دائم ترکیه در سازمان ملل متحد، در جلسه پنجشنبه (۱۰ خرداد) شورای امنیت، گفت: «با اینکه در حال حاضر، دستیابی به راه‌حل سیاسی پایدار در سوریه کاری بسیار دشوار است، توجه مجدد به بحران سوریه یک نیاز فوری است و باید شرایط لازم برای رسیدگی به علل اصلی بحران فراهم شود. البته نخستین گام در این راستا آمادگی دولت سوریه برای اتخاذ اقدام‌های عملی برای آغاز روند آشتی ملی واقعی است.»

یلدیز در حالی که شورای امنیت را به اجرا کردن تعهداتش در قبال بحران سوریه فرا خواند، از کاهش قابل‌توجه کمک‌های بشردوستانه به سوریه هم ابراز نگرانی کرد. او با اشاره به اینکه شمار شهروندان سوری نیازمند کمک‌های بشردوستانه به ۱۷ میلیون نفر نزدیک شده است، از اهداکنندگان خواست کمک‌هایشان به مردم سوریه را افزایش دهند. افزون بر آن، یلدیز بر لزوم توجه به فعالیت حزب کارگران کردستان و یگان‌های مدافع خلق کرد جدایی‌طلب و تهدید آن‌ها برای وحدت سوریه تاکید کرد.

نارضایتی مزدوران جنگی سوریه

آنکارا به‌تازگی تصمیم گرفت شماری از مزدوران جنگی وابسته به گروه‌های سوری وفادار به ترکیه را به بهانه حفظ منافع به کشور نیجر اعزام کند، اما این مزدوران جنگی پس از رسیدن به نیجر، در اختیار نیروهای روسیه قرار گرفتند. این اقدام به نارضایتی مزدوران جنگی سوریه منجر شد.

بنابر اعلام دیده‌بان حقوق بشر سوریه، ترکیه اعضای گروه‌های وفادار به ارتش ملی سوریه از جمله افراد برجسته‌ آن‌ها را از طریق بورکینافاسو به نیجر اعزام کرد، سپس جنگجویان مزبور را از پادگان‌های متعلق به ترکیه به پادگان‌های نیروهای روسی در آن کشور منتقل کرد. هدیه لونت، روزنامه‌نگار و مقاله‌نویس مشهور، و شمار دیگری از ناظران این موضوع را تایید کرده‌اند.

در گزارش دیده‌بان حقوق بشر سوریه آمده است که مزدوران جنگی سوری اقدام ترکیه را حرکتی خصمانه تلقی کردند، به‌ويژه اینکه پس از رفتن به نیجر، ترکیه آن‌ها را به پادگان‌های نیروهای روسیه منتقل کرد. آن‌ها می‌گویند در مفاد قرارداد شش ‌ماهه منعقدشده با ترکیه که ماموریت مندرج در آن حفظ منافع ترکیه بوده، دستکاری شده است.

دیده‌بان حقوق بشر سوریه به نقل از برخی از منابع گزارش داد که نیروهای روسیه مزدوران جنگی سوری را به جبهه‌های جنگ علیه داعش و القاعده در بورکینافاسو و نیجر منتقل کرده‌اند. بر این اساس گزارش، ترکیه در سال ۲۰۲۳ بیش از یک هزار و ۱۰۰ جنگجوی سوری را به بهانه محافظت از تاسیسات نفتی، پایگاه‌های نظامی و معادن فلزات گرانبها به نیجر فرستاده و سپس آن‌ها را به خط مقدم جنگ در خطرناک‌ترین نقاط مثلث مرزی نیجر، مالی و بورکینافاسو منتقل کرده است.

همان‌طور که در گزارش مزبور آمده است، جنگجویان سوری که به آفریقا منتقل شده‌اند به گردان‌های حمزه، سلطان مراد و سلطان سلیمان که زیر پرچم ارتش ملی سوریه می‌جنگند، تعلق دارند و اگرچه حقوق ماهیانه این جنگجویان در قرارداد یک هزار و ۵۰۰ دلار ذکر شده، سازمان اطلاعات ترکیه حقوق مزدوران جنگی یادشده را کاهش داده است و در حال حاضر، این افراد مانند جنگجویان دیگری که سال ۲۰۲۰ به لیبی فرستاده شدند، ماهی یک هزار و ۲۵۰ دلار حقوق می‌گیرند.

منبع مزبور اوایل مه ۲۰۲۴ اشاره کرد که پنج تن از مزدوران جنگی سوری در نیجر کشته شده‌اند. این رقم تا چند روز بعد به ۹ نفر افزایش یافت. انتشار ویدیوهایی از درگیری‌های خشونت‌آمیز در نیجر و نشان دادن گروهی از مزدوران جنگی سوری که کنار نیروهای ترکیه و سوریه با گروه‌های تروریستی می‌جنگیدند، خشم ساکنان شمال سوریه را برانگیخت.

در پی این اقدام چالش‌برانگیز، ساکنان شمال سوریه و فعالان وابسته به گروه‌های وفادار به ترکیه به‌ویژه گروه‌های العمشات و سلطان مراد خواستار جدایی از ارتش ملی سوریه شدند. خبرگزاری فرانسه به نقل از سه جنگجوی سوری وفادار به آنکارا که در هفته‌های اخیر با آن‌ها صحبت کرد، گفت که جنگجویان مزبور قصد دارند تحت رهبری گروه سلطان مراد که وفادارترین گروه به ترکیه محسوب می‌شود، عازم نیجر شوند و در حال حاضر با شرکت نظامی خصوصی سادات ترکیه برای مشاوره دفاعی، قرارداد شش‌ ماهه امضا کرده‌اند.

واشینگتن در سال ۲۰۱۹ این شرکت را متهم کرد که بر اساس یادداشت تفاهم همکاری نظامی و امنیتی که اواخر سال ۲۰۱۸ با دولت توافق ملی به رهبری فایز سراج در لیبی امضا شد، مزدور جنگی به لیبی اعزام می‌کند. مرکز عدالت و پاسخگویی سوریه هم تایید کرد که پس از عبور مزدوران جنگی از سوریه به ترکیه، شرکت سادات مسئولیت انتقال آن‌ها به کشورهای دیگر را بر عهده دارد. این شرکت در گذشته نیز مزدور جنگی به لیبی و جمهوری آذربایجان فرستاده بود.

بر اساس گزارش‌های مرکز عدالت و پاسخگویی سوریه و سازمان «سوری‌ها برای حقیقت و عدالت»، مزدوران جنگی سوری که در جنگ‌های لیبی یا قره‌باغ شرکت داشتند، فریب‌ داده شده و بسیاری از آن‌ها از دریافت حقوق و امتیازات مندرج در قراردادها محروم بوده‌اند.

در همین راستا، بسام احمد، مدیر اجرایی سازمان سوری‌ها برای حقیقت و عدالت، از جامعه جهانی خواست کشورها، شرکت‌ها و گروه‌های مسلحی را که در جذب مزدوران جنگی بیشترین مسئولیت را دارند، بازخواست کند.

برگرفته از روزنامه الشرق‌الاوسط