مسعود پزشکیان و سعید جلیلی، دو نامزد راه‌یافته به مرحله دوم چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران، شامگاه دوشنبه ۱۱ تیر در صداوسیما روبروی هم نشستند و با موضوع فرهنگ و سیاست با یکدیگر مناظره کردند.

در این مناظره که بخش پایانی آن به مشاجره دو طرف تبدیل شد، هر دو نامزد موردتایید جمهوری اسلامی از نگرانی حاکمیت بابت نرخ پایین مشارکت مردم پرده برداشتند و با وعده‌هایی در مورد سرعت اینترنت، مذاکره با کشورهای خارجی، به رسمیت شناختن حقوق اقشار مختلف مردم و حل مشکلات اقتصادی تلاش کردند رای بیشتری برای صندوق نظام جمع‌آوری کنند.

سعید جلیلی که طبق آمار رسمی وزارت کشور در دور اول انتخابات ۳۲ درصد رای آورد، بدون اشاره به تحریم انتخابات از سوی مردم مدعی شد که در جمهوری اسلامی مردم «تعیین‌کننده‌»اند.

این نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری در ادامه کلی‌گویی‌های همیشگی گفت که باید به سمت «وضعیت مطلوب» پیش برویم اما توضیح نداد که برای رسیدن به این وضعیت چه برنامه‌ای دارد.

سعید جلیلی در بخش دیگری از سخنانش، ستاد مسعود پزشکیان و حامیانش را به «ترویج فضای کذب و خبرهای دروغ» متهم کرد و گفت که آن‌ها برای اداره کشور برنامه‌ای ندارند.

رئیس دولت در سایه در این مناظره ضمن اشاره به کنایه مصطفی پورمحمدی که گفته بود، جلیلی برای رسیدن به پست رئیس‌جمهوری «زنبیل» گذاشته است، مدعی شد که طی سال‌هایی که دولت در سایه را اداره کرده، با کارشناسان مشورت کرده و «هزاران ساعت» جلسه با آنان برگزار کرده است.

جلیلی در ادامه ادعاهایش افزود که در جریان خیزش سراسری ۱۴۰۱ با دانشجویان جلساتی برگزار کرده و حرف‌های آنان را شنیده است، با این حال توضیح نداد دانشجویانی که با او جلسه داشتند از کدام طیف بودند و آیا دانشجویان معترض هم جزو آن‌ها بودند یا فقط دانشجویان بسیجی که در سرکوب اعتراض‌های دانشجویی نقش داشتند، در دیدارها حضور داشته‌اند. 

نامزد اصولگرای انتخابات ریاست‌جمهوری در بخش دیگری از سخنانش به توییت محمدجواد آذری جهرمی، مشاور پزشکیان، هم اشاره کرد و گفت اینکه ۹ میلیون نفر از حامیان یک نامزد را «طالبان» خطاب کنیم، مشکلی از مردم حل نمی‌کند.

آذری جهرمی با انتشار پستی در حساب کاربری‌اش، ضمن کنایه به جلیلی و حامیانش نوشته بود: «نگذاریم کشور به دست طالبان بیفتد.»

از طرفی، مسعود پزشکیان، نامزد موردتایید جریان اصلاحات در مناظره با سعید جلیلی چندین بار به نرخ پایین مشارکت مردم اذعان کرد. او به احتمال گران شدن بنزین در دولتش نیز واکنش نشان داد و مدعی شد که بنزین را بدون رضایت مردم گران نخواهد کرد، اما توضیح نداد که چگونه می‌تواند رضایت مردم را برای گران کردن بنزین کسب کند.

مسعود پزشکیان که از نظر مخالفان جمهوری اسلامی در این انتخابات نقش «سوپاپ اطمینان» حاکمیت را بازی می‌کند، در این مناظره نیز مانند مناظرات پیشین به نادیده گرفته شدن حقوق مردم در جمهوری اسلامی و شنیده نشدن صدای اعتراضشان اعتراف کرد و با بیان اینکه مشکل اصلی فقرا در ایران مسئولان جمهوری اسلامی‌اند نه آمریکا، اذعان کرد که مردم ایران «در جایی که باید، بازی داده نشده‌اند».

پزشکیان به اخراج و بازنشستگی اجباری استادان دانشگاه نیز اشاره کرد و گفت که در طول ۴۰ سال اخیر هیچ‌ دولتی در جمهوری اسلامی آنگونه که باید، عمل نکرده است. او به برنامه‌ دولت‌ها نیز کنایه زد و گفت: «برنامه‌ای که ما را به هدف نمی‌رساند، ارزش ندارد.»

دو نامزد موردتایید جمهوری اسلامی در بخش دوم مناظره شامگاه دوشنبه درباره موضوع‌هایی مانند فروش نفت، مذاکره و سیاست خارجی و اینترنت نیز صحبت کردند. سعید جلیلی بدون اشاره به محدودیت‌هایی که فیلترینگ برای مردم ایجاد کرده است، وعده داد که سرعت اینترنت در دولت آینده او بالا می‌رود اما درباره تقویت پهنای باند خارجی و لغو فیلترینگ چیزی نگفت.

مسعود پزشکیان نیز با در پیش گرفتن سیاست دوگانه از یک سو به حاکمیت مجوز داد هر زمانی که «امنیت» ایجاب کرد، پلتفرم‌های پرکاربرد را فیلتر کند و از سوی دیگر خواستار رفع فیلترینگ شد. او در ادامه به بازار فروش فیلترشکن‌ها و دست‌های پنهان و پشت پرده آن اشاره کرد و گفت که بسیاری از مردم پس از فیلترینگ کسب‌وکارشان را از دست دادند و حالا بیش از اینترنت برای فیلترشکن پول می‌دهند.

مسعود پزشکیان در بخش دیگری از سخنانش به نبود رقابت در بازار داخلی اشاره کرد و گفت خودرویی که ۲۰ هزار دلار است، در داخل ایران ۱۰۰ هزار دلار می‌فروشند و مردم ایران مجبورند از خودروهای بی‌کیفیت ساخت داخل استفاده کنند.

پزشکیان درباره سیاست خارجی نیز گفت که با مذاکره برای رفع تحریم‌ها و پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف موافق است. در مقابل، سعید جلیلی گفت که نظر او «پشیمان کردن» طرف‌های غربی در مسئله تحریم‌ها است. او همچنین ادعای «طلبکار بودن» جمهوری اسلامی در مسئله برجام را مطرح کرد و گفت نباید معطل ماند و باید با کشورهای دیگر ارتباط برقرار کرد.

پزشکیان به همسویی جریان‌های داخل حاکمیت با بنیامین نتانیاهو و دونالد ترامپ در مخالفت با برجام اشاره کرد و گفت: «ما روزانه ۱۰ هزار میلیارد تومان ضرر می‌کنیم. در این وسط یک عده کاسب تحریم‌اند و می‌خورند و می‌برند.»

در بخش پایانی مناظره شامگاه دوشنبه، سعید جلیلی، طرف مقابل را به نداشتن برنامه و تجربه متهم کرد و مسعود پزشکیان نیز به دولت در سایه کنایه زد و گفت امکان ندارد کسی بیرون از یک سازمان و ساختار بتواند برای آن برنامه بنویسد.

درباره فروش نفت، نیز سعید جلیلی ادعای فروش دو میلیون بشکه در روز را تکرار کرد و در پاسخ مسعود پزشکیان گفت که جمهوری اسلامی به دلیل تحریم‌ها نفت را ارزان می‌فروشد و کشورهایی مانند چین از پرداخت پول ایران امتناع می‌کنند.

پزشکیان به رشد نقدینگی در دوران ریاست‌جمهوری ابراهیم رئیسی اشاره کرد و گفت: «ما به‌ دلیل سوءمدیریت روزی چند میلیارد به کشور ضرر می‌زنیم.» این نامزد ریاست‌جمهوری درباره اینکه چه برنامه‌ای برای نجات ایران از سوءمدیریت دارد، توضیحی ندارد و پیوسته مدعی شد که از کارشناسان استفاده خواهد کرد.

او در بخشی دیگر از سخنانش تاکید کرد که با وضعیت موجود، امکان رشد هشت درصدی که دولت سیزدهم و سعید جلیلی مطرح کرده‌اند، وجود ندارد. هنگامی که سعید جلیلی مدعی شد می‌تواند رشد اقتصادی را به هشت درصد برساند، پزشکیان خطاب به مردم گفت که حاضر است از انتخابات کنار برود اما چنانچه جلیلی نتوانست رشد اقتصادی را به هشت درصد برساند، او را «اعدام» کنند.