ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، روز پنج‌شنبه ۱۴ تیر (۴ ژوئیه)، در نشست سران کشورهای عضو سازمان شانگهای گفت که رژیم طالبان در مبارزه با تروریسم مورد اعتماد روسیه است. پوتین در این نشست، که در آستانه، پایتخت قزاقستان، برگزار می‌شود، یادآور شد: «جنبش طالبان قدرت را در کشور کنترل می‌کند و از این نظر قطعا متحدان ما در مبارزه با تروریسم‌اند.»

رییس‌جمهوری روسیه این سخنان را در حالی بیان کرد که اخیرا تهدید داعش خراسان در روسیه افزایش یافته است. حمله مرگبار مهاجمان داعش در ماه مارس به سالن کنسرت کروکوس در حومه مسکو ضربه سنگینی به اعتبار امنیتی روسیه وارد کرد. این حمله بیش از ۱۴۰ کشته و حدود ۲۰۰ زخمی بر جای گذاشت. همچنین در ۲۳ ژوئن گروهی از مهاجمان به چند کلیسا، کنیسه و قرارگاه پلیس حمله کردند که در آن ۱۹ نیروی امنیتی کشته شدند.

اواخر ماه مه، ولادیمیر پوتین در جریان سفرش به ازبکستان، در صحبت با خبرنگاران گفت که روسیه قصد دارد نام طالبان را از فهرست گروه‌های تروریستی حذف کند. به دنبال آن، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، گفت طالبان افغانستان را کنترل می‌کنند و روسیه ترجیح می‌دهد که با آنان روابط و تعامل خوبی برقرار کند.

با اینکه به نظر می‌رسید پس از حمله‌های مرگبار داعش خراسان در روسیه، ایران، پاکستان و همچنین خنثی‌شدن چند برنامه این گروه در ترکیه و کشورهای اروپایی طالبان منزوی‌تر شوند، اما گویا قدرت‌گرفتن داعش خراسان و افزایش خطر این گروه برای کشورهای جهان تبدیل به برگ برنده‌ای به نفع طالبان در بازی با قدرت‌های جهان شده است. روز چهارشنبه، شبکه ان‌بی‌سی به نقل از مقام‌های آمریکایی گزارش داد که دولت بایدن در حال بحث بر گسترش همکاری با رژیم طالبان به هدف مبارزه با تهدید داعش خراسان است.

بسم‌الله تابان، کارشناس امنیت ملی، به ایندیپندنت فارسی گفت که طالبان از داعش خراسان به مثابه کالا استفاده می‌کند و حمله‌های اخیر در روسیه و ایران اهمیت این «کالا» را افزایش داده است. تابان افزود: «طالبان نیاز دارد تا کیفیت این کالای تجارتی خود را بلند (بالا) ببرد تا مورد معامله با هزینه دلخواهشان قرار گیرد. حمله‌ها در ایران و روسیه بخشی از این روند بلند بردن کیفیت و بهای این کالا بود. احتمالا در آینده نزدیک حمله‌های سنگین و جدی در داخل و خارج افغانستان به نام داعش خراسان سازمان‌دهی شود تا توجه بیشتری جلب گردد.»

بسم‌الله تابان، که در دولت پیشین افغانستان در بخش مبارزه با جرایم در وزارت داخله (کشور) کار می‌کرد، معقتد است که طالبان برای جلب توجه و حمایت دولت‌ها ممکن است در برنامه‌ای سازماندهی‌شده، چند شهرستان در شرق افغانستان را که از سال ۲۰۱۴ لانه داعش است به این گروه واگذار کند. در این صورت، طالبان از کشورهایی که بیشترین نگرانی را از قدرت‌گرفتن داعش دارند کمک‌های بیشتری برای سرکوب داعش به دست خواهد آورد.

در حالی که روسیه و آمریکا بر سر مسائل مختلف ازجمله جنگ در اوکراین باهم اختلاف نظر دارند و تحریم‌های آمریکا و متحدانش سبب خشم ولادیمیر پوتین شده است، اما از سخنان مقام‌های آمریکایی و روس چنین برمی‌آید که آنان درمورد مسئله افغانستان و در مبارزه با داعش خراسان از یک موضع سخن می‌گویند.

بسم‌الله تابان درمورد اینکه آیا در سرکوب داعش خراسان در افغانستان امکان همکاری مشترک میان روسیه و آمریکا وجود دارد یا نه، گفت: « چشم‌انداز همکاری مشترک روسیه و آمریکا در افغانستان در زمینه مبارزه با داعش، آن‌ هم در حالی که جنگ در اوکراین جریان دارد، زیاد محتمل نیست. مگر اینکه این همکاری به قیمت فراموش کردن اوکراین از جانب آمریکا به نفع روسیه شود.»

روسیه از سال ۲۰۱۸، که نشست «فرمت مسکو» را راه‌اندازی کرد، روابطش با طالبان را گسترش داد. سران طالبان، پیش از بازگشت این گروه به قدرت، در چندین نشست در مسکو دعوت شدند که سبب اعتراض دولت پیشین افغانستان شد. روزنامه بریتانایی تلگراف روز جمعه در مطلبی درمورد سخنان پوتین در نشست شانگهای گفت روسیه در زمانی که آمریکا و متحدانش در افغانستان حضور داشتند از طالبان حمایت می‌کرد.

تلگراف نوشت: «مسکو سال‌هاست که بی‌سروصدا روابطش با طالبان را توسعه می‌دهد. روسیه حتی در زمان جنگ طالبان با نیروهای ناتو به‌شکل مخفیانه از طریق کانال‌های مخفی برای طالبان تسلیحات تهیه می‌کرد.»

خروج آشفته نیروهای آمریکایی و متحدانش از افغانستان با استقبال روسیه مواجه شد و پس از آن روابط طالبان و روسیه تقویت شد. سفارت روسیه در روز فروپاشی کابل و بازگشت طالبان به قدرت تعطیل نشد و تعدادی از دیپلمات‌های روسیه در کابل حضور داشتند. در حالی که آمریکا و متحدان غربی‌اش سفارتخانه‌های خود را تخلیه و تعطیل کردند.

با اینکه پوتین از طالبان با عنوان متحد در مبارزه با تروریسم یاد می‌کند و مقام‌های دولت بایدن نیز در حال بررسی گسترش همکاری با این گروه است، اما موجودیت گروه‌های القاعده، تحریک طالبان پاکستان، جماعت انصارالله تاجیکستان، حرکت اسلامی ازبکستان و حزب اسلامی ترکستان شرقی در افغانستان باعث شده است که بی اعتمادی به طالبان همچنان باقی بماند. هرچند گفته می‌شود هسته مرکزی داعش خراسان در افغانستان مستقر است، اما این گروه به کمک هسته‌هایی که در پاکستان و قفقاز شمالی راه‌اندازی کرده است در چندین کشور منطقه پراکنده است و سنگر مشخصی برای رویارویی ندارد.