اظهارات رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، مبنی بر اینکه هر لحظه ممکن است بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه، را به ترکیه دعوت کند، پرسش‌های بسیاری را در مورد امکان برگزاری این نشست در آنکارا و اینکه آیا چنین چیزی ممکن است، مطرح کرد.
اردوغان یکشنبه ۱۷ تیر هنگام بازگشت از برلین، به خبرنگارانی که او را همراهی می‌کردند، گفت: «اکنون به مرحله‌ای رسیده‌ایم که به محض اینکه بشار اسد برای بهبود روابط با ترکیه گام بردارد، پاسخ مناسبی به آن خواهیم داد.» او بر تمایل آنکارا برای بازگشت روابط ترکیه و سوریه به همان نقطه‌ای که در گذشته بود، تاکید کرد و افزود: «هر لحظه ممکن است بشار اسد را به ترکیه دعوت کنیم.»
رئیس‌جمهوری ترکیه جمعه ۱۵ تیر هم از احتمال برگزاری نشست سه‌جانبه با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه و بشار اسد در آنکارا خبر داده بود.
در همین راستا، مهمت اوغوچو، دیپلمات سابق ترکیه، در مصاحبه‌ای با الشرق‌الاوسط گفت: «پس از اظهارات اردوغان مبنی بر دعوت ولادیمیر پوتین و بشار اسد به ترکیه و اینکه سفر پوتین به ترکیه صفحه‌ای جدیدی باز خواهد کرد، همه فکر کردند که ممکن است دیدار اردوغان و اسد در آنکارا با حضور پوتین برگزار شود.»
او خاطرنشان کرد که چند هفته پس از اعلام احتمال دیدار اردوغان و اسد، رسانه‌های سوری نزدیک به دولت دمشق نوشتند که روسای‌جمهوری دو کشور در بغداد دیدار خواهند کرد، در حالی که بر اساس گزارش رسانه‌های روسیه، این نشست احتمالا سپتامبر آینده در مسکو برگزار می‌شود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اوغوچو با اشاره به اینکه به نظر می‌رسد آنکارا چنین برداشت کرده که برگزاری نشست در بغداد حاوی این پیام است که «جهان عرب پشت سوریه ایستاده است»، گفت: «با توجه به اینکه بخشی از سرزمین سوریه در کنترل ترکیه است، بعید به‌نظر می‌رسد نزدیکی آنکارا و دمشق با سفر به ترکیه آغاز شود.»
او افزود: «برگزاری این نشست در مسکو بهترین گزینه است، به‌ویژه اینکه رئیس‌جمهوری روسیه در طول سال‌های جنگ و اختلاف منافع، موفقیتش را در میانجی‌گری ثابت کرده است، بنابراین کرملین می‌تواند اردوغان را به پذیرش شروط توافق متقاعد کند. افزون بر آن، در حالی که نیروهای روسیه هنوز در پایگاه‌های نظامی در سوریه حضور دارند، پوتین به یادآوری این امر به دمشق نیازی ندارد که با مداخله نظامی روسیه در سوریه بود که نظام بشار اسد در آخرین لحظه از سقوط نجات یافت.»
انگیزه‌های متفاوت
اوغوچو در مورد انگیزه روسیه از تلاش برای از سرگیری مذاکرات عادی‌سازی بین آنکارا و دمشق گفت: «نفوذ روسیه دست‌کم در بخش‌هایی از سوریه که تحت کنترل رژیم بشار اسد است، همچنان قوی است و تا آینده قابل پیش‌بینی نیز همین‌طور باقی خواهد ماند؛ بنابراین، پوتین و اسد نمی‌خواهند تلاش‌های نمایشی ایالات متحده، بریتانیا و کشورهای اتحادیه اروپا برای دستیابی به صلح در سوریه به نتیجه برسد.»
اوغوچو افزود: «پوتین در تلاش است تا بحران سوریه را از طریق تفاهم مشترک بین ایران، سوریه، روسیه و ترکیه حل‌وفصل کند و شکی نیست که پوتین قانع‌کننده‌ترین میانجی و مسکو بهترین مکان برای دیدار اردوغان و بشار اسد است.»
به باور اوغوچو، چالش‌هایی از جمله خشم ناشی از باقی ماندن آوارگان سوری در ترکیه، خطرات امنیتی ناشی از حزب اتحاد دموکراتیک و یگان‌های مدافع خلق کرد در شمال سوریه و آتش زدن پرچم‌های ترکیه در مناطق تحت کنترل گروه‌های سوری مخالف رژیم بشار اسد تحت حمایت ترکیه، آنکارا را به تلاش برای برقراری صلح فوری در سوریه وامی‌دارد.
در مورد سوریه، به عقیده اوغوچو، افزایش تهدیدهای اسرائیل در منطقه باعث شده است سوریه به دنبال دستیابی به اهدافی مانند تثبیت حاکمیت کامل بر قلمرو کشور، بیرون راندن قدرت‌های خارجی از سوریه، بازسازی کشور ویران‌شده و برقراری صلح شرافتمندانه با ترکیه باشد.
مخالفت با عادی‌سازی روابط آنکارا و دمشق
زمرد یلماز، نویسنده روزنامه ینی شفق، بر این باور است که موج اعتراض‌هایی که به دنبال آزار و اذیت یک جوان سوری، سراسر ترکیه را از قیصریه تا مرکز ترکیه به ناآرامی و خشونت کشید، تلاشی برای جلوگیری از عادی‌سازی روابط ترکیه با سوریه است. او گفت: «طرف‌هایی که از گروه‌های تروریستی در شمال سوریه کمک می‌گیرند، از بی‌ثباتی اوضاع منطقه سود می‌برند و از مردم شمال سوریه برای تامین منافعشان بهره‌برداری می‌کنند. آن‌ها نمی‌خواهند در برابر تغییر سیاست ترکیه در قبال سوریه سکوت اختیار کنند.»
روزنامه حریت نزدیک به دولت ترکیه، نوشت: «ترکیه برای عادی‌سازی روابط با سوریه دو اولویت مهم دارد. اول تضمین بازگشت آوارگان سوری و دوم مقابله با ساختار اداری مستقل متشکل از یگان‌های مدافع خلق کرد و حزب اتحاد دموکراتیک که به‌عنوان امتداد حزب کارگران کردستان محسوب می‌شود. گسترش نفوذ این تشکل که بر یک‌سوم مناطق سوریه تحت نظارت سازمان ملل متحد، به تهدید تروریستی و امنیتی برای ترکیه تبدیل شده است.
به نوشته این روزنامه، حرکت عادی‌سازی روابط ترکیه و دولت اسد با میانجی‌گری روسیه را نیز می‌توان تلاشی برای موضع‌گیری در مقابل رویکردی ارزیابی کرد که ممکن است پس از انتخابات نوامبر آینده از طرف ایالات متحده اتخاذ شود. بنابراین، گشودن ناگهانی درها برای گفت‌وگو و آشتی بین آنکارا و دمشق قبل از فرا رسیدن زمان برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا می‌تواند قواعد بازی را در سوریه دگرگون کند.
برگرفته از روزنامه الشرق‌الاوسط
