طی هفت روز، ۱۲ هزار لاشه پرنده روی دست محیط زیست ایران ماند که بیشتر آنها فلامینکو و چنگر بودند.
این بار، خطر یکی از زیستگاه‌های مهم پرندگان و پناهگاه حیات وحش را تهدید می‌کند. با گذشت روزها از این اتفاق، همچنان شبهه و درد چرایی مرگ ۱۲ هزار پرنده در میانکاله باقی مانده است.
با بالاگرفتن اعتراض فعالان محیط زیست و پر شدن شبکه‌های اجتماعی از لاشه‌های پرنده‌های گلبهی‌رنگ فلامینکو، منابع رسمی در ایران اعلام کردند که ۹ هزار پرنده در تالاب میانکاله در جنوب شرقی دریای خزر براثر بیماری «بوتولیسم» تلف شده‌اند، در حالی که آماربعدی مرگ بیشتر از ۱۲ هزار پرنده را در همان فاصله زمانی یک هفته اعلام می‌کرد. اسماعیل کهرم، کارشناس باسابقه محیط زیست، علت أن بیماری و فاجعه ناشی از آن را بی‌سوادی و بی‌انصافی مسئولان می‌داند. از سوی دیگر، سازمان دامپزشکی ایران گفته است که محیط‌های باتلاقی و آب‌های راکد، شرایط مستعدی برای ایجاد و شیوع بیماری «بوتولیسم» هستند، اما فعالان مستقل محیط زیست آن نظر را درست نمی‌دانند و مطرح شدن آن را گونه‌ای تلاش برای مخفی نگه داشتن علل اصلی کشتار ۱۲ هزار پرنده در این تالاب عنوان می‌کنند.
گالری عکس - مرگ و میر دلخراش پرندگان میانکاله
-
1/11
مهدی محب‌پور - خبرگزاری میزان -
2/11
مهدی محب‌پور - خبرگزاری میزان -
3/11
مهدی محب‌پور - خبرگزاری میزان -
4/11
مهدی محب‌پور - خبرگزاری میزان -
5/11
مهدی محب‌پور - خبرگزاری میزان -
6/11
مهدی محب‌پور - خبرگزاری میزان -
7/11
مهدی محب‌پور - خبرگزاری میزان -
8/11
مهدی محب‌پور - خبرگزاری میزان -
9/11
مهدی محب‌پور - خبرگزاری میزان -
10/11
مهدی محب‌پور - خبرگزاری میزان -
11/11
مهدی محب‌پور - خبرگزاری میزان
حسین رضوانی، مدیرکل دامپزشکی مازندران، نیز روز چهارشنبه ۹ بهمن، دلیل قطعی مرگ پرندگان را بیماری «بوتولیسم» عنوان کرده است. این در حالی‌ست که درهمان زمان، خبرگزاری ایرنا، به نقل از بهرنگ اکرامی، دامپزشک معتمد سازمان محیط زیست مازندران، نوشت که «مسمومیت غذایی» و «احتمال آلودگی آب» علت مرگ پرندگان بوده است.
بهرنگ اکرامی گفته است که منشا این مسمومیت نوعی باکتری است که در پرندگانی مانند چنگر و فلامینگو که معمولا از جلبک و پلانگتون تغذیه می‌کنند، ایجاد می‌شود. اما فعالان مستقل محیط زیست چنین موردی را نادرست می‌دانند و معتقدند که مسومیت عمدی دلیل این کشتار بوده است.
یک روزنامه‌نگار و فعال محیط زیست در ایران، به ایندپندنت فارسی می‌گوید: «بوتولیسم نمی‌تواند عامل مرگ و میر این پرندگان باشد. چرا که این میکروب در گوشت ماهی فاسد تولید می‌شود و تولید شدن آن در گیاهان فاسد و پوسیده، درست نیست.» اسماعیل کهرم نیز آن را نادرست می‌داند ومعتقد است که کسانی که در این خصوص منافعی داشته‌اند، دست به این کار زده‌اند، و احتمالا اختلاف بین کاربران زمین و مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست، «یکی را دست به سم کرده است.»
حدود ۱۰ سال پیش نیز مشابه این اتفاق در میانکاله رخ داد، ولی دلیل آن روشن نشد و در حد حدس و گمان باقی ماند. آن زمان هم فرضیه بیماری آنفلونزا و نیوکاسل به عنوان عامل مرگ، رد شد، و احتمال مسمومیت پرندگان قوت یافت. اما بدون مشخص شدن علت مسمومیت، پرونده مرگ آن پرندگان بی‌نتیجه بسته شد.
کهرم معتقد است که این بار نیز پرونده نامشخص بسته خواهد شد تا همه فراموش کنند و باز چند سال بعد، مرگ و میر دیگری رخ دهد.
وی می‌گوید، با پرسش ازمردم محلی و محیطبانان معلوم می‌شود که سم به صورت عامدانه در این منطقه ریخته شده است و با توجه به رویارویی گروه‌های مختلفی که در این منطقه ذینفع هستند، از جمله شکارچیان، صیادان، کشاورزها و زمین‌داران، ممکن است چنین اتفاقی رخ داده باشد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، لاشه‌ها در محدوده‌‌ای به طول ۱۰ کیلومتر و عرض ۱۰۰ کیلومتر، یعنی از منطقه قلعه‌بان تا اسکله گلوگاه در شرق تالاب پیدا شده‌اند. پرندگان تلف شده از ۲۰ گونه مختلف هستند، اما ۹۰ درصد قربانیان، فلامینگو و چنگر هستند.
در روز دوم بهمن، در واقع مردم محلی اولین گروهی بودند که مرگ فلامینکوها را گزارش دادند. پیدایی صدها لاشه پرنده در تالاب، خبر کم‌اهمیتی نبود که به راحتی نادیده گرفته شود. مرگ پرندگان در روزهای اول ادامه داشت، ولی به مرور رو به کاهش گذاشت. با این حال، هنوز علتی برای آن پیدا نشده است.
استادار مازندران در اولین واکنش اعلام کرد که احتمال دست داشتن عامل انسانی در تلفات پرندگان در دست بررسی است، و نتایج بررسی‌های اولیه نشان داده است که مسمومیت به دلیل «بوتولیسم» است. پذیزش این نظریه، به راحتی می‌تواند پرونده کشتار این پرندگان را تا سال‌های متمادی بسته نگه دارد.
ورود به میانکاله ممنوع
تابستان امسال اعلام شد که ۴۰۰ هکتار از جنگل‌های میانکاله در آتش سوخته است. مسئولان محیط زیست، عامل انسانی را دلیل آن حادثه اعلام کردند؛ همان عاملی که گفته می‌شود مسئول بیش از ۹۰ درصد آتش‌سوزی‌ها در جنگل‌ها و مراتع است. در عین حال، نبود سیستم اطفای حریق و مدیریت درست و نبودِ سازماندهی در میزان پذیرش گردشگر در یک پناهگاه حیات وحش که در رتبه بالاتری نسبت به پارک ملی قرار دارد، نفس میانکاله را به شماره انداخت.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در نیمه تیرماه امسال اعلام شد که ورود گردشگر به منطقه میانکاله تا اطلاع ثانوی ممنوع است، چرا که حضور گردشگران آسیب جدی به پوشش گیاهی و حیات‌وحش میانکاله وارد کرده بود. ورود به پناهگاه حیات‌وحش میانکاله، بدون توجه به ظرفیت آن منطقه انجام شده بود و برخلاف انتظار و استانداردهای جهانی، مسیر ویژه‌ای برای تردد گردشگران در نظر گرفته نشده بود. رئیس اداره حفاظت محیط زیست بهشهر نیز پیش‌تر گفته بود که میانکاله در نوروز ۹۷ پذیرای حضور ۴۵ هزار گردشگر بود که برای این منطقه، همچون شلیک مستقیم به قلب آن محسوب می‌شد.
تالاب میانکاله در استان مازندران ۶۸ هزار هکتار وسعت دارد و با عنوان‌هایی چون منطقه حفاظت‌شده، پناهگاه حیات‌وحش، تالاب بین‌المللی و ذخیره‌گاه زیست‌کره، تحت حفاظت محیط زیست است. سواحل منطقه هنوز دستخوش ساخت‌وساز نشده است و نقطه مناسبی برای زمستان‌گذرانی ۱۰۰ گونه پرنده آبزی و کنارآبزی، و زیستگاه اصلی ماهیان خزری است. هرساله حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزارپرنده برای گذران زمستان به این تالاب می‌آیند. میانکاله پناهگاه حیات وحش است و تالاب میانکاله از سال ۱۳۴۸ به عنوان منطقه حفاظت شده تعیین شده است. با این حال، اگرچه میانکاله منطقه بسیار مهمی برای حیات وحش ایران به شمار می‌رود، ولی با قرارگرفتن زیرپای گردشگران و سرمایه‌گذارانی که برای کسب درآمد دست روی آن گذاشته‌اند، کم کم نفس آن تنگ خواهد شد. تمامیت و یکپارچگی پناهگاه حیات وحش میانکاله زمانی از بین رفت که قسمتی از جزیره آشوراده بعد از بیش از یک دهه کشمکش، به بخش خصوصی واگذار شد. این منطقه بیش از ۴۰ سال پیش با مصوبه شورای عالی محیط زیست، تحت حفاظت سازمان محیط زیست قرار گرفت، اما ۶ سال پیش که گردشگری، آشوراده را از محیط زیست ربود، روشن بود که به‌زودی نبض آن به‌شماره خواهد افتاد. در آن زمان اعلام شد که در آشوراده، هتل، مرکز تجاری، میدان تیراندازی، بازارهای متعدد، زمین گلف و تنیس، باغ پرندگان، موزه، پارک بازی، رستوران، سفره خانه، پلاژ بانوان و آقایان، قایقرانی و جاده احداث خواهد شد.
آشوراده در سال ۱۳۵۴ جز اولین مناطق «زیست کره جهان» معرفی و ثبت شد. در همین حال، در کنوانسیون جهانی رامسر نیز در زمره تالاب‌های مهم دنیا قرار گرفت. سومین اهمیت این منطقه، عضویت آن در پناهگاه حیات وحش است که در تمامی ایام سال، میزبان انواع پرندگان است. همچنین، ۴۰ درصد از کل خاویار ایران در این منطقه تولید می‌شود.
