داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که ۱۰ کشور نخست مبدا گردشگری ورودی ایران در سال گذشته عراق، افغانستان، ترکیه، پاکستان، ارمنستان، آذربایجان، ترکمنستان، بحرین، کویت و چین بودند که در مجموع کمتر از شش میلیون از شهروندانشان طی یک سال به ایران سفر کرده‌اند. حال‌آنکه در همین بازه زمانی دست‌کم ۲.۵ میلیون ایرانی به شهرهای مختلف ترکیه رفته‌اند.

ترکیه سقف درآمدهایش از محل گردشگری را به بیش از ۵۰ میلیارد دلار در سال رسانده و نامش را در میان ۱۰  کشور برتر جهان در صنعت گردشگری ثبت کرده است.

آمار وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه نشان می‌دهد که در سال گذشته میلادی بالغ‌ بر ۵۶ میلیون گردشگر از کشورهای مختلف جهان وارد ترکیه شده‌اند و درآمد این کشور از محل گردشگری از ۵۴ میلیارد دلار فراتر رفته است.

مقایسه این اعداد با درآمدهای نفتی و غیرنفتی ایران نشان می‌دهد که در سایه سیاست‌های تنش‌زای جمهوری اسلامی، نه‌تنها درآمدهای غیرنفتی ایران ازجمله گردشگری با درآمدهای گردشگری ترکیه فاصله دارد که حتی درآمدهای نفتی کشور هم از آن پایین‌تر است.

پیش‌تر عبدالله باباخانی، کارشناس حوزه انرژی، به خبرگزاری خبرآنلاین گفته بود که درآمد نفتی ایران در سال گذشته در بدبینانه‌ترین حالت ۲۷ میلیارد دلار و در خوش‌بینانه‌ترین وضعیت نیز حدود ۳۰ میلیارد دلار بود.

مسئولان وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در حالی ورود چهار تا پنج میلیون گردشگر خارجی به ایران را «دستاورد» می‌دانند که ترکیه برای بالا بردن سقف درآمدهای گردشگری‌اش به ۶۰ میلیارد دلار در سال خیز برداشته و قصد دارد آن را در سال جاری میلادی محقق کند. ترکیه می‌خواهد این درآمد را ظرف ۱۰ سال آینده به ۱۳۵ میلیارد دلار برساند.

مهمت نوری ارسوی، وزیر فرهنگ و گردشگری ترکیه، اوایل ماه ژوئیه در نشستی خبری اعلام کرد که درآمد گردشگری ترکیه در نیمه اول سال در قیاس با بازه زمانی مشابه سال قبل ۹.۳ درصد افزایش یافته و به ۲۳.۷ میلیارد دلار رسیده است.

در فهرست کشورهایی که در این بازه زمانی بیشترین توریست را به ترکیه فرستاده‌اند روسیه رتبه اول را دارد. آلمانی‌ها و بریتانیایی‌ها نیز رتبه دوم و سوم را کسب کرده‌اند.  

شمار گردشگران خارجی ترکیه نیز با ۱۳.۹ درصد افزایش در مقایسه با سال قبل از ۲۶ میلیون نفر فراتر رفته است. او گفت که هدف‌گذاری ورود ۶۰ میلیون گردشگر و درآمد ۶۰ میلیارد دلاری حاصل از آن تا پایان سال ادامه دارد.

اینکه چرا گردشگران خارجی ترکیه را به کشوری مانند ایران ترجیح می‌دهند در عوامل مختلفی ریشه دارد. حجاب اجباری، ممنوعیت نوشیدنی‌های الکلی، قطع دسترسی به اینترنت و گروگان‌گیری اتباع خارجی با هدف امتیازگیری از کشورهای غربی دلایلی‌اند که میل گردشگران را برای سفر به ایران تحت تاثیر قرار می‌دهند.

با این حال، مقام‌های جمهوری اسلامی مدعی‌اند گردشگران اروپایی و آمریکایی به‌دلیل «پروژه‌ ایران‌هراسی» از سفر به ایران خودداری می‌کنند. ادعایی که حتی فعالان گردشگری داخلی و مردم نیز آن را پذیرفتنی نمی‌دانند.

نتایج یک نظرسنجی در روزنامه دنیای اقتصاد با موضوع «توسعه گردشگری خارجی در ایران» نشان می‌دهد که دست‌کم ۸۸ درصد پاسخ‌دهندگان باور دارند توسعه صنعت گردشگری در ایران به «دوستی با جهان» مشروط است.

به عبارت‌ دیگر، پاسخ‌دهندگان تاکید دارند تنش‌زدایی مهم‌ترین عاملی است که می‌تواند به رونق گردشگری ورودی منجر شود و سهم ایران را از این بازار افزایش دهد.

در جریان خیزش سراسری ۱۴۰۱ برخی کشورهای اروپایی و آمریکایی ازجمله فرانسه، بریتانیا، سوئد، بلژیک، کانادا و ایالات متحده با صدور هشدار قرمز از شهروندانشان خواستند سفرهای غیرضروری به ایران را لغو کنند.

سیاست‌های تنش‌آمیز جمهوری اسلامی در منطقه و جهان نه‌تنها به توسعه صنعت گردشگری منجر نشد که نابودی کسب‌وکارهای مرتبط با صنعت گردشگری را نیز در پی داشت، به‌طوری‌که هتل‌داران، تورگردانان و شرکت‌های مسافرتی به‌تناوب از کسادی این بازار خبر دادند.

پیش‌تر ابراهیم پورفرج، رییس انجمن تورگردانان ایران، با تاکید بر اینکه تنها گردشگران فعلی ایران زائران اماکن‌ زیارتی‌اند، گفته بود: «مدت‌ها است توریستی به ایران نمی‌آید، حتی مجانی. این مسئله سبب تعطیلی صنعت و بیکاری فراوان در جامعه تورگردانان شده است.»