بر اثر سانحه رانندگی برای اتوبوس حامل زائران مراسم اربعین در استان یزد ۲۸ شهروند پاکستان کشته و ۲۳ نفر زخمی شدند.

 سید تیمور حسینی، رئيس پلیس راهور فراجا، با اعلام این خبر گفت که این حادثه ساعت ۲۱:۴۸ سه‌شنبه ۳۰ مرداد در محور دهشیر به تفت در استان یزد رخ داد. علاوه بر ۲۸ زائر شیعه پاکستانی که در این سانحه جانشان را از دست دادند، وضعیت تعدادی از مجروحان هم «وخیم» گزارش شده است.

نقص فنی در سیستم ترمز و شیب زیاد این محور که موجب شد راننده کنترل وسیله نقلیه را از دست بدهد، دلیل اصلی واژگونی اتوبوس و سپس آتش گرفتن آن اعلام شده است. مقام‌های استان یزد می‌گویند این اتوبوس از مرز‌های شرقی ایران وارد شده و در حال حرکت به سمت مرز‌های غربی و کشور عراق بود.

تصادف‌های رانندگی در ایران هم‌زمان با مراسم اربعین هر سال جان شمار زیادی از شهروندان ایران و دیگر کشورهای منطقه را می‌گیرد. اصلی‌ترین دلایل افزایش تعداد این حوادث جاده‌ای کیفیت پایین خودروها و اتوبوس‌ها و غیراستاندارد و ناایمن بودن بسیاری از جاده‌های ایران اعلام شده است.

حادثه اخیر برای زائران پاکستانی از زمان آغاز سفرها برای شرکت در مراسم اربعین سال ۱۴۰۳، چهارمین سانحه بزرگ این سال محسوب می‌شود. پیش از این، مجید میراحمدی، رئیس ستاد مرکزی اربعین در ایران، پیش‌بینی کرده بود که در مراسم امسال حدود ۵۰۰ هزار شهروند خارجی از طریق مرزهای ایران به عراق بروند. عمده این زائران شیعیان دو کشور پاکستان و افغانستان‌اند.

اگرچه مدیران جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر از اعلام رسمی تعداد دقیق جان‌باختگان مراسم اربعین خودداری می‌کنند، بررسی اخبار رسانه‌ها نشان می‌دهد که تعداد کشته‌های این مراسم حکومتی که با حمایت‌های چشمگیر نظام جمهوری اسلامی برگزار می‌شود، هر سال بیشتر می‌شود.

به طور مثال ۲۱ شهریور ۱۴۰۱، پنج روز مانده به مناسبت اربعین در آن سال، رسانه‌های ایران گزارش دادند که تا آن روز، مرگ دست‌کم ۲۸ ایرانی و مجروح شدن حدود ۳۰ هزار نفر در مراسم پیاده‌روی اربعین ثبت شده است. پس از بازگشت تمامی زائران ایرانی از عراق در سال ۱۴۰۱، هم سازمان حج و زیارت اعلام کرد که ۹۳ نفر در جریان راهپیمایی اربعین کشته شدند.

در سال ۱۴۰۲، رسانه‌های داخلی ایران اعلام کردند که در مراسم اربعین  بیش از ۱۰۰ زائر جانشان را از دست دادند و حالا در سال ۱۴۰۳ هم آمارهای موجود نشان می‌دهد که احتمالا تعداد جان‌باختگان و مجروحان مراسم اربعین از دو سال گذشته بیشتر خواهد بود.

جمعیت هلال احمر ایران ۲۶ مرداد اعلام کرده بود در تصادف یک اتوبوس با یک تریلی قیر در جاده دیوانیه به ناصریه عراق، ۶۴ سرنشین این اتوبوس که ۶۱ نفر از آنان ایرانی بودند، دچار سانحه شدند و رسانه‌ها اعلام کردند از این تعداد دست‌کم دو ایرانی کشته شده‌اند.

۲۸ مرداد هم منابع عراقی اعلام کردند در تصادف یک اتوبوس حامل زائران ایرانی با یک خودرو دیگر در جنوب این کشور، ۱۷ تن کشته یا مجروح شده‌اند. پس از اعلام این خبر که «دست‌کم دو نفر در این تصادف کشته شدند»، درباره وضعیت سلامتی مجروحان حادثه که وضعیت برخی از آنان «وخیم» اعلام شده بود، خبر دیگری مخابره نشد.

روز سه‌شنبه ۳۰ مرداد هم افشین، دبیر ستاد اربعین در دانشگاه علوم پزشکی آبادان، خبر داد که در ساعات اولیه بامداد در اثر تصادف یک اتوبوس با پل سیمانی در محور بصره به ناصریه، ۱۸ زائر ایرانی مصدوم شده‌اند. وضعیت برخی مجروحان این حادثه نیز نامساعد و وخیم اعلام شد.

این در حالی است که هنوز چهار روز به اربعین ۱۴۰۳ باقی مانده است و بازگشت میلیون‌ها ایرانی از عراق نیز می‌تواند به بروز حوادث مرگ‌آفرین بیشتری منجر شود.

مقام‌های حکومتی ایران کارکرد سیاسی راهپیمایی اربعین را انکار نمی‌کنند و در توجیه صرف هزینه‌های هنگفت برای این مراسم، روی باورهای دینی و مذهبی مردم دست می‌گذارند و ادعای «خدمت‌گزاری به زائران» را پیش می‌کشند. این در حالی است که بسیج امکانات عمومی برای مراسم سیاسی اربعین را حتی قبل از مهم‌ترین مناسبت‌های مذهبی ماه محرم، یعنی تاسوعا و عاشورا آغاز می‌کنند.

محمدامین توکلی‌زاده، معاون اجتماعی و فرهنگی علیرضا زاکانی در شهرداری تهران و رئیس ستاد اربعین در این نهاد، با تاکید بر تبدیل مراسم پیاده‌روی اربعین به «تجمع ضداسرائیلی» گفته بود که در همین راستا اقلامی از جمله کلاه،‌ چفیه، سربند و سرود تولید شده است تا به اسرائیل ارسال شود. او همچنین خبر داد که «امسال ۱۰۷ میلیارد تومان به بودجه اربعین شهرداری تهران افزوده شد».

علاوه هزینه‌های جداگانه نهادهای حکومتی مانند سپاه پاسداران یا وزارتخانه‌های دولتی، محمدرضا عارف، معاون اول مسعود پزشکیان، هم روز ۱۴ مرداد در اولین ابلاغیه‌اش اعلام کرد که دولت تصمیم دارد برای پیشگیری از حوادث غیرمترقبه، ارائه خدمات درمانی و مقابله با گرمازدگی، ۴۰۰ میلیارد تومان از بودجه عمومی به شرکت‌کنندگان در مراسم «پیاده‌روی اربعین» اختصاص دهد.

از سوی دیگر معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری تهران اعلام کرده است که با همکاری کشور عراق و برای اولین‌بار ۴۰ دستگاه ماشین‌آلات و تعدادی نیروی انسانی در حوزه خدمات شهری برای نظافت مسیر راهپیمایی اربعین به کشور عراق اعزام شد.

۱۰ تیر ۱۴۰۳، استاندار ایلام اعلام کرده بود که در ۳۳ ماهی که از عمر دولت سیزدهم می‌گذرد، حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان تنها برای «توسعه زیرساخت‌های موردنیاز مراسم اربعین» هزینه شده است.

مراسم چهلمین روز کشته شدن امام سوم شیعیان ابتدا تنها یک مناسبت مذهبی ساده بود اما جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر دیگر ابایی ندارد که اصل این مراسم را سیاسی بداند و جنبه‌های دینی و مذهبی اربعین را به حاشیه براند تا در شرایط تحریم حداکثری انتخابات حکومتی از سوی مردم ایران و بحران مشروعیت، مدعی شود که حضور چند میلیون ایرانی در مراسم پیاده‌روی اربعین به معنای هواداری آنان از جمهوری اسلامی است.