سینمای بالیوود در طول نیم قرن اخیر بخشی‌هایی از فیلم‌های «دارماتما»، «خداگواه» و «کابل اکسپرس» را در افغانستان فیلمبرداری کرد و در کنار آن قسمت‌هایی از مناظر طبیعی و فرهنگ این کشور نیز بازتاب یافت. 

فیروز خان و هما مالینی، دو ستاره مشهور سینمای بالیوود در دهه ۱۹۸۰ در بند امیر واقع در استان بامیان در مرکز افغانستان با آهنگ «تیری چهره‌‌ مِی، او جادو هه» (در چهره تو جادو است) می‌رقصند. این قسمتی از فیلم «دارماتما» است که قسمت‌هایی از آن سال ۱۹۷۵ در دوران ریاست‌جمهوری سردار محمد داوود خان در افغانستان ضبط شد.   

در آن روزگار هما مالینی یکی از بازیگران و رقصندگان مشهور سینمای هند بود که در افغانستان هم محبوبیت بالایی داشت. فیلم «دارماتما» در ژانر مافیایی، و اقتباسی از فیلم مشهور «پدر خوانده» اثر فرانس فورد کاپلا بود. 

این نخستین فیلم سینمای بالیوود است که قسمت‌هایی از آن در افغانستان تصویربرداری شد. در قسمتی از این فیلم که فیروز خان و هما مالینی می‌رقصند، ساز و دهل، دو ساز محلی افغانستان، نیز نواخته می‌شوند و بزکشی، یکی از ورزش‌های سنتی افغانستان، نیز در فیلم «دارماتما» به تصویر کشیده است. 

محمد کریم که ۷۰ سال دارد و ساکن  شهر هرات است، فیلم «دارماتما» را بارها با خانواده‌اش تماشا کرده و از اینکه صحنه‌های از این فیلم در افغانستان تصویربرداری شده است، اظهار خوشحالی می‌کند. او به ایندیپندنت فارسی می‌گوید با اینکه نیم قرن از عمرش در جنگ و ناامنی سپری شده است، می‌داند که اگر آتش جنگ در این کشور شعله‌ور نمی‌شد، افغانستان مناطق دیدنی بسیاری برای جلب توجه سینمای جهان از جمله بالیوود داشت.   

او می‌افزاید: «وقتی من جوان بودم، تعداد خیلی کمی از خانه‌ها تلویزیون و پخش‌کننده دی‌وی‌دی داشتند. من به‌سختی آن‌ها را کرایه می‌کردم تا با دوستان و اعضای خانواده‌ام فیلم‌های هندی را تماشا کنیم. دارماتما در آن زمان در افغانستان بسیار مشهور بود و همه درباره آن صحبت می‌کردند.»  

«خداگواه»، یکی از ماندگارترین فیلم‌های بالیوود با بازیگری آمیتاب باچان و سارا دیوی هم که سال ۱۹۹۲ در افغانستان تصویربرداری شد، محبوبیت‌ زیادی در افغانستان دارد.  

داستان فیلم‌ «خدا گواه» در مورد دو قبیله در افغانستان است و در آن پاشا خان (آمیتاب باچان) عاشق بی‌نظیر (سارا دیوی) از قبیله رقیب می‌شود. قبیله بی‌نظیر برای ازدواج آن‌ها شرطی می‌گذارد که آن کشتن یک راهزن جنایتکار است. پاشا خان هم قبول می‌کند و راهی هند می‌شود اما این سفر سال‌ها طول می‌کشد. 

گفته می‌شود که دکتر نجیب‌الله، آخرین رئیس‌جمهوری دولت تحت حمایت شوروی سابق در افغانستان، حین فیلمبرداری «خدا گواه» بخشی از نیروی هوایی این کشور را مسئول حفاظت امنیت تیم هنرمندان هندی کرده بود. 

عوامل فیلم «خداگواه» از جمله آمیتاب باچان بعدا به تلویزیون ملی افغانستان هم دعوت شدند. باچان در این برنامه از مهمان‌نوازی مردم افغانستان تشکر کرد. 

نصیر احمد که ۴۰ سال دارد، فیلم‌ «خداگواه» را در دوره نخست حاکمیت طالبان با خانواده‌اش تماشا کرده است. او به ایندیپندنت فارسی گفت که در آن زمان به‌ دلیل ممنوعیت داشتن تلویزیون و تماشای فیلم، پیدا کردن دی‌وی‌دی‌ فیلم‌های بالیوودی خیلی سخت بود و اگر طالبان مطلع می‌شدند، مجازات سنگینی داشت.

او افزود: «پدرم عاشق تماشای فیلم‌ هندی بود و بیشتر جمعه شب‌ها، از این فیلم‌ها کرایه می‌کرد تا تماشا کنیم. پخش‌کننده‌ها خیلی بزرگ بودند و جابه‌جایی آن‌ها هم خیلی سخت بود. ما شب‌ها وقتی می‌خواستم فیلم‌ تماشا کنیم، تمام پنجره‌های خانه را پارچه می‌بستیم، تا نور و صدا به بیرون نرود و طالبان متوجه نشوند که ما فیلم‌ نگاه می‌کنیم.»  

به روایت نصیراحمد، بیشتر ساکنان شهرها در آن زمان فیلم‌ «خداگواه» را تماشا کرده بودند و این فیلم‌ به‌دلیل تصویربرداری در افغانستان و همچنین بازتاب بخشی از فرهنگ مردم این کشور، محبوب بود و هنوز هم در افغانستان بیننده دارد.

 با فروپاشی دور نخست رژیم طالبان در حمله ائتلاف جهانی به رهبری آمریکا، گروهی از سینماگران بالیوودی در سال ۲۰۰۵ به افغانستان سفر کردند تا فیلم‌ «کابل اکسپرس» را تولید کنند، اما این فیلم به اندازه «دارماتما» و «خداگواه» در افغانستان محبوب نشد و نامش سر زبان‌ها نیفتاد. 

فیلم «کابل اکسپرس» به کارگردانی کبیرخان و نقش‌آفرینی بازیگرانی چون جان آبراهام، آرشاد وارسی، سلمان شاهید، لیندا آرسینو تولید شد. داستان این فیلم چند ماه پس از سقوط دور نخست رژیم طالبان را روایت می‌کند که دو خبرنگار هندی برای تهیه گزارش ویدیویی از بازماندگان طالبان به افغانستان سفر می‌کنند. این دو خبرنگار به کمک یک راننده افغان در جست‌وجوی نیروهای طالبان‌اند که تصادفا با یک عکاس‌ــ خبرنگار زن آمریکایی‌ــ برخورد می‌کنند که او هم مثل آن‌ها برای تهیه گزارش به افغانستان آمده است. یک سرباز پاکستانی این دو گزارشگر هندی را می‌رباید و خبرنگار زن آمریکایی هم با تعقیب این دو در دام سرباز پاکستانی می‌افتد. 

پس از پایان تصویربرداری این فیلم، شورش‌های طالبان در افغانستان شدت گرفت و این باعث شد که کارگردان‌ها و بازیگران بالیوود دیگر به افغانستان نروند. با فروپاشی حکومت افغانستان در اوت ۲۰۲۱ هم بیشتر اهالی سینما این کشور را ترک کردند و طالبان هم نقش‌آفرینی زنان را در فیلم‌‌ها و نمایش‌‌ها ممنوع کردند. تلویزیون‌های داخلی افغانستان نیز از پخش فیلم‌ و سریال منع شده‌اند و سینما آریانا در شهر کابل هم تعطیل است و تنها میزبان دو جشنواره بوده است که افغان فیلم‌ و وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان برگزار کرده‌اند.  

طالبان در حالی پخش فیلم‌ و سریال را در افغانستان ممنوع کرده‌اند که در توصیف جنگ و کشتار ۲۰ ساله‌شان مستندهای تلویزیونی تولید و پخش می‌کنند.