اظهارات ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، درباره احیای برجام جالب و تعجبآور است. او با این ادعا که جمهوری اسلامی تنها عضو برجام است که از زمان انعقاد توافقنامه هستهای به تعهداتش عمل کرده و هیچ شرطی را نقض نکرده است، طرفهای دیگر توافق را به بازگشت به برجام فرا میخواند. اگر همانطور که کنعانی میگوید، توافق هستهای مشروط به بازگشت طرفهای دیگر به تعهداتشان باشد، آیا جمهوری اسلامی به مفاد توافقنامه پایبند بوده است؟ آیا مردم ایران تاب تحمل ادامه تحریمها را دارند؟
انتصاب عباس عراقچی به سمت وزیر امور خارجه، جامعه جهانی را کمی خوشبین کرد، زیرا او از فرازونشیبهای مذاکرات هستهای آگاه است. عراقچی میداند که جمهوری اسلامی با ادامه غنیسازی اورانیوم بالای ۳.۶۷ درصد، ممنوع کردن فعالیت بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی و ایجاد سه مرکز مخفی غنیسازی، چگونه توافقنامه هستهای را نقض کرده است. بنابراین، برخلاف آنچه کنعانی میگوید، توافق را جمهوری اسلامی نقض کرد، نه طرفهای دیگر.
از سوی دیگر، نه استعفای جواد ظریف از سمت معاونت راهبردی پزشکیان به اصلاح راهبرد خامنهای کمکی کرد و نه بازگشت ظریف به دولت در سیاست خارجی جمهوری اسلامی تغییری ایجاد میکند. زیرا سیاست خارجی جمهوری اسلامی از چارچوبی که خامنهای تعیین کرده است، قدمی فراتر نمیگذارد.
در فایل صوتی لورفته از محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه پیشین جمهوری اسلامی، او با اشاره به این موضوع میگوید: «در جریان مذاکرات هستهای هر زمان که به دستیابی به توافق نزدیک میشدیم، قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین سپاه قدس، و روسیه به نوعی مانع رسیدن به توافق میشدند.»
سلیمانی معتقد بود که «میدان» بر دیپلماسی اولویت دارد و اقدام نظامی مهمتر از هرگونه همکاری بین جمهوری اسلامی و جهان است. به همین دلیل او به مذاکرات دیپلماتیک علاقهای نداشت.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
سیاست مسعود پزشکیان، رئیسجمهوری جدید ایران، نیز بر پایه خواستههای رهبر جمهوری اسلامی و چارچوب مشخصی که او برای تعامل با جهان تعیین کرده، استوار است. خامنهای پیوسته تاکید دارد که تحریمها باید بر اساس طرح اقدام راهبردی که سال ۱۳۹۹ در مجلس شورای اسلامی تصویب شد، لغو شود. همچنین تاکید میکند که گفتوگو با آمریکا باید به مسائل هستهای و تحریمها محدود باشد و از مذاکره مستقیم با ایالات متحده درباره پروندههای دیگر خودداری شود.
این در حالی است که علیرغم نقض توافق هستهای از سوی جمهوری اسلامی، اتحادیه اروپا برای کاهش تحریمها، سازوکار مالی ویژه «اینستکس» را بهعنوان جایگزینی برای سامانه «سوییفت» تحت کنترل واشینگتن به تهران پیشنهاد کرد اما جمهوری اسلامی برای همکاری با این چارچوب اروپایی هیچ تمایلی نشان نداد، زیرا سیستم اینستکس مطابق استانداردهای بینالمللی سختگیرانه در مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم عمل میکند، در حالی که اولویت جمهوری اسلامی تامین سلاح، مهمات و پول برای گروههای نیابتی آن در منطقه است.
جمهوری اسلامی بر این باور است که ادامه ارسال پهپاد و موشک به روسیه، اروپا را به امتیازدهی به ایران وامیدارد و تهدید خطوط کشتیرانی در دریای سرخ واشینگتن را به دادن امتیاز به رژیم ایران مجبور میکند. این در حالی است که جمهوری اسلامی در جنگ غزه همین تصور را داشت، اما نتیجه برخلاف تصورش از آب درآمد.
حمله به بندر حدیده یمن و منطقه جرفالصخر عراق، ترور العاروری و فواد شکر در حومه جنوبی بیروت، ترور اسماعیل هنیه در قلب تهران و هدف قرار دادن سامانه راداری پدافند هوایی پایگاه هشتم شکاری ارتش در نزدیکی اصفهان نشان میدهد که سیاست مبتنی بر موشک و پهپاد نتیجه مثبتی به همراه ندارد و بهای آن را مردم کشورهای منطقه بهویژه شهروندان ایران میپردازند.
نظرسنجیهای انجامشده این واقعیت را آشکار میکند که مردم ایران از وضعیت کنونی کشورشان راضی نیستند و دستکم ۹۲ درصد از شهروندان ایران از وضعیت فعلی ابراز نارضایتی میکنند. بر اساس نظرسنجی گروه مطالعات افکارسنجی ایرانیان (گمان)، حدود ۸۱ درصد شرکتکنندگان برای پایان دادن به رژیم ولی فقیه و جمهوری اسلامی ابراز تمایل کردهاند. تردیدی نیست که خودداری بیش از ۶۰ درصد از رایدهندگان از مشارکت در دور اول انتخابات اخیر ریاستجمهوری ایران نیز این حقیقت را بهخوبی بازگو کرد.
بنابراین، رژیم جمهوری اسلامی باید سرانجام به این حقیقت اذعان کند که سیاست موشک و پهپاد راه به جایی نمیبرد و اهمیت مردم بیشتر از اهمیت موشک است.