عباس عراقچی، وزیر امور خارجه که به همراه مسعود پزشکیان، رئیس دولت چهاردهم جمهوری اسلامی، برای شرکت در مجمع سالانه سازمان ملل متحد در نیویورک به سر می‌برد، از آمادگی شروع مذاکرات هسته‌ای خبر داد. او گفت که در آمریکا با آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه این کشور ملاقات و گفت‌وگو نمی‌کند اما ماموریت دارد که «هزینه‌های تخاصم با آمریکا» را کاهش دهد.

وزیر امور خارجه در گفت‌وگویی تصویری، صدور مجوز مذاکرات هسته‌ای از سوی خامنه‌ای را تلویحا تایید کرد و گفت که «دیپلمات‌ها هیچ‌وقت بدون مجوز کار و حرکت نمی‌کنند».

عراقچی، تمایل و اشتیاق جمهوری اسلامی برای از سرگیری مذاکرات و رفع هرچه سریع‌تر تحریم‌ها را آشکار کرد و گفت اگر طرف مقابل آماده باشد، ما هم آمادگی آن را داریم که در سفر نیویورک، مذاکرات را شروع کنیم.

او درباره آمادگی طرف‌های مقابل برای بازگشت به مذاکرات هسته‌ای نیز گفت که پیغام‌هایی رد و بدل شده و یک آمادگی عمومی وجود دارد، ولی شرایط بین‌المللی کنونی به‌گونه‌ای است که شروع مجدد مذاکرات سخت‌تر و پیچیده‌تر از قبل است.

پس از توقف مذاکرات هسته‌ای در دولت ابراهیم رئیسی، درحالی‌که جمهوری اسلامی برای بازگشت به میز مذاکرات پیوسته اعلام آمادگی می‌کرد، خیزش سراسری ایرانیان با کشته شدن مهسا امینی در بازداشت پلیس امنیت اخلاقی تهران شروع شد و سرکوب مردم معترض در کانون توجه عمومی قرار گرفت.

کشورهای جهان به سرکوب معترضان در ایران و نقض فاحش حقوق بشر واکنش نشان دادند و به‌ این ترتیب احیای برجام از موضوعیت خارج شد تا آنجا که جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا اذعان کرد برجام «مرده» است.

در نقطه مقابل، مقام‌های جمهوری اسلامی، کشورهای غربی را به «دخالت در امور داخلی ایران» متهم کردند و از پاسخگویی به جامعه جهانی طفره رفتند. در همان محدوده زمانی، عباس عراقچی، در مصاحبه‌ای به تجمع ایرانیان خارج از کشور واکنش نشان داد و خواستار ممانعت از برگزاری این اجتماعات شد.

او حالا در مقام وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، آمریکا و برخی کشورهای اروپایی را به ساختن «تصویری مخدوش و منفی» از جمهوری اسلامی متهم کرده است و با مجوز بالادستی‌ها ماموریت دارد، «وجهه مناسبی از جمهوری اسلامی» در نیویورک بسازد و امیدوار است این اتفاق در نیویورک بیفتد. او در ادامه نیز مدعی شد که مسعود پزشکیان «متخصص ساختن تصویرهای خوب» است.

وزیر امور خارجه با اذعان بر اینکه وضعیت جمهوری اسلامی نسبت به چهار سال قبل پیچیده‌تر شده است، گفت که او و همکارانش چند روزی بیشتر از پزشکیان در نیویورک می‌مانند و در دیدار با وزرای خارجه کشورها «همه توان و تجربه‌‌شان را برای باز کردن مسیرهای جدید» به کار می‌گیرند.

عراقچی، احتمال گفت‌وگو با وزیر امور خارجه آمریکا را رد کرد و گفت که «امکان» و «مصلحت» این دیدار وجود ندارد و «هنوز تا رسیدن به نقطه‌ای که مانند مذاکرات قبلی امکان گفت‌وگو بین دو طرف وجود داشته، فاصله است».

او در ادامه رویه تکراری جمهوری اسلامی، توپ را در زمین آمریکا انداخت و مدعی شد که آن‌ها باید «تغییر رویکرد» خود را نشان دهند و چنانچه آمادگی تغییر این مسیر را داشته باشند، ممکن است دوباره امکان صحبت مستقیم فراهم شود.

وزیر امور خارجه با بیان اینکه سیاست جمهوری اسلامی، رفع تخاصم با آمریکا نیست بلکه «کاهش هزینه‌های تخاصم» است، اذعان کرد که برخی اختلافات با آمریکا در جمهوری اسلامی «مبنایی» است و درباره آن‌ها امکان رفع تخاصم وجود ندارد اما می‌شود هزینه‌های این تخاصم را کاهش داد.

او برجام را نمونه‌ای از «مدیریت تخاصم» با آمریکا معرفی کرد و گفت: «در برجام نه با آمریکایی‌ها دوست شدیم، نه رفیق شدیم و نه شریک و تلاش کریم که این اختلاف را مدیریت کنیم.»

اکنون رئیس جمهور و وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی با ماموریت از پیش‌ تعیین‌شده علی خامنه‌ای راهی نیویورک شده‌اند تا در بحبوحه تنش‌های منطقه اسرائیل با حماس حزب‌الله، اروپایی‌ها را برای بازگشت به میز مذاکرات و در پی آن رفع تحریم‌ها ترغیب کنند. این در حالی است که جمهوری اسلامی به دلیل نقش‌آفرینی در تنش‌های منطقه‌ای و سرکوب اعتراضات داخلی شرایط پیچیده‌ای دارد.

عراقچی با بیان اینکه ترور اسماعیل هنیه در تهران با هدف «عصبانی کردن جمهوری اسلامی» و «تحریک برای ورود به درگیری بزرگ‌تر» بود، «هزینه انسانی و هزینه حیثیتی» این اتفاق برای حکومت ایران را در مقابل «حیثیت بربادرفته اسرائیل» تلویحا کوچک توصیف کرد.

او با طرح این ادعا که آمریکا با پشتیبانی‌های سیاسی، تسلیحاتی و اطلاعاتی «شریک جنایات اسرائیل» است، بدون اشاره به حمایت مالی و تسلیحاتی جمهوری اسلامی از گروه‌های نیابتی منطقه گفت که جنگ یکساله در غزه و انفجار پیجرهای حزب‌الله لبنان «استیصال» اسرائیل را نشان می‌دهد.

وزیر امور خارجه، در بخش دیگری از این گفت‌وگو روابط جمهوری اسلامی و روسیه را «محکم و پایدار» توصیف کرد و مدعی شد که «برخی اختلاف‌ها بین دو کشور طبیعی است».

او انتقادها به امتیازدهی جمهوری اسلامی به روسیه را «جریان ضد روسی داخلی» خواند و مدعی شد که این جریان، اختلاف‌ها را «بزرگ»  و «دو قطبی کاذب» ایجاد می‌کند.