اسکای نیوز روز دوشنبه سی‌ام سپتامبر (نهم مهر) در یادداشتی به این موضوع پرداخت که به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی میزان ریسک‌پذیری اسرائیل را اشتباه براورد کرده و اکنون از تحولات سریع در منطقه غافلگیر شده است.

دبورا هینس، خبرنگار مسائل دفاعی و امنیتی اسکای‌نیوز در این یادداشت اشاره می‌کند: «خاورمیانه تقریبا یک سال است که در آستانه جنگی تمام‌عیار قرار دارد، اما شرایط کنونی خطرناک‌ترین زمان است.»

او ابتدا اشاره می‌کند که حملات چندجانبه اسرائیل در غزه، یمن و لبنان نشان می‌دهد که بازدارندگی طولانی‌مدت از بین رفته و جمهوری اسلامی ایران وعده داده است به حمله اسرائیل علیه متحدانش در سرتاسر منطقه «واکنش قاطع» نشان خواهد داد؛ اما به نظر می‌رسد تهران در ارزیابی ریسکی که دشمن سرسختش حاضر است بپذیرد، اشتباه محاسباتی کرده و آن را دست‌کم گرفته بود.

به اعتقاد دبورا هینس، مقام‌های جمهوری اسلامی اکنون در مواجهه با حملات چندجانبه‌ای اسرائيل، احتمالا از خود می‌پرسند که آیا آن‌ها، یا در واقع مراکز هسته‌ای ایران‌ــ که بزرگ‌ترین تهدید برای اسرائیل تلقی می‌شوند‌ــ می‌توانند هدف بعدی باشند؟

در ادامه این یادداشت آمده که پیش از این قراردادهای نانوشته‌ای وجود داشت که مانع از حمله مستقیم اسرائیل به ایران می‌شد اما این قوانین پس از کشته شدن رهبر حزب‌الله لبنان، انهدام بخش عمده‌ای از قوای حماس در غزه و حملات هوایی گسترده علیه اهداف حوثی‌ها در یمن کاملا از میان رفته است.

نیروهای اسرائیلی در حال آماده شدن برای تهاجم زمینی به لبنان‌اند و می‌خواهند که به حزب‌الله، بزرگ‌ترین نیروی شبه‌نظامی منطقه و ارزشمندترین بیمه‌نامه جمهوری اسلامی،‌ صدمات جبران‌ناپذیری وارد کنند.

به اعتقاد این کارشناس حوزه امنیتی و دفاعی، «سرعت و شدت وقایع، پیش‌بینی اتفاق‌های بعدی را غیرممکن می‌کند اما نباید از این نکته غافل شد که اولویت ایران احتمالا تلاش برای بازگرداندن رویکرد بازدارندگی خواهد بود اما احتمالا دیگر دیر شده باشد».

در ادامه یادداشت اسکای‌نیوز آمده است که به نظر می‌رسد اسرائیل قصد دارد در موازنه قوا در منطقه یک تغییر اساسی بدهد؛ منطقه‌ای که «محور مقاومت» تهران یک نیروی بسیار قدرتمند بود و جمهوری اسلامی به گروه‌های مسلح نیابتی‌ آن کمک مالی، تجهیزاتی و آموزشی ارائه می‌کرد.

در مقابل، جمهوری اسلامی که پاسخگویی به حملات اسرائیل را وعده داده، اعلام نکرده است که چگونه می‌خواهد آن را عملی کند. به نظر می‌رسد تهران پس از پاسخی که ماه آوریل به حمله اسرائیل به ساختمان کنسولگری جمهوری اسلامی در دمشق داد، برای بررسی گام‌های بعدی در واکنش به تل‌آویو درس‌هایی گرفته است.

در آن زمان، تهران صدها موشک و پهپاد به سمت اسرائیل پرتاب کرد که فراتر از حد انتظار بود اما پدافند هوایی اسرائیل با حمایت ایالات متحده، بریتانیا و سایر متحدانش اکثر آن‌ها را منهدم کرد.

پس از آن، اگرچه اسرائیل به توصیه متحدانش مبنی بر اینکه به تهران پاسخی شدید ندهد توجه کرد،‌ سه ماه بعد با کشتن اسماعیل هنیه، یکی از رهبران ارشد حماس، در تهران، دوباره تنش‌ها را تشدید کرد.

این اقدام تحریک‌آمیز انتظارات جدیدی را برای انتقامجویی برانگیخت که هنوز محقق نشده است و به نظر می‌رسد سکوت جمهوری اسلامی اسرائیل را به عبور از خط قرمز‌های بیشتر و کشتن حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله، در جمعه گذشته ترغیب کرده باشد.

به اعتقاد برخی تحلیلگران، تهران عملیات علیه اسرائیل در عین تلاش برای جلوگیری از جنگ مستقیم با تل‌آویو، شهرت دارد؛ اما اکنون به نظر می‌رسد درباره سطح تهدیدی که اسرائیل می‌تواند برایش ایجاد کند، به‌شدت اشتباه محاسباتی کرده است.

سوالی که در شرایط کنونی پیش می‌آید این است که اگر حمله زمینی و از میان بردن کامل حزب‌الله موفق باشد،‌ آیا اسرائیل این ظرفیت، توانایی و اعتماد به نفس را خواهد داشت که به بزرگ‌ترین دشمنش یعنی جمهوری اسلامی ایران مستقیم حمله کند؟

اسرائیل و نزدیک‌ترین متحدش، آمریکا، در گذشته معتقد بودند که حمله مستقیم به ایران می‌تواند باعث شود حزب‌الله لبنان در دفاع از تهران،‌ موشک‌های مرگبار به سمت اسرائیل شلیک کند. این تهدید هنوز وجود دارد، اما کشته شدن حسن نصرالله و فرماندهان ارشدش در حملات هوایی اسرائیل و همچنین تخریب سایت‌های تسلیحاتی در سراسر لبنان، ضربات شدیدی به این گروه وارد کرده است که بر توانایی آن برای مقابله، دست‌کم در کوتاه‌مدت، تاثیر خواهد گذاشت.

این را هم باید در نظر داشت که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران زرادخانه موشکی قدرتمندی دارد که با فناوری و قابلیت‌های جدید شریکش، روسیه، تقویت شده است. این به آن معنا است که هرگونه رویارویی مستقیم برای منطقه فاجعه‌بار خواهد بود؛ چیزی که ایران و اسرائیل هر دو از آن آگاه‌اند و از همین رو است که به دقت و با احتیاط برای واکنش متقابل تصمیم می‌گیرند.

همان‌طور که ابتدا اشاره شد، خاورمیانه حدود یک سال است که در آستانه جنگی ‌تمام‌عیار قرار دارد، اما شرایط کنونی خطرناک‌ترین برهه محسوب می‌شود.