دولت ازبکستان مجموعه مذاکراتی را با مقام‌های کشورهای اروپایی آغاز کرده است و می‌کوشد درعوض پذیرش مهاجران افغان اخراج‌شده از این کشورها، کارگران ماهر ازبک را به اروپا بفرستد. این مذاکرات پس از آن آغاز شد که اوایل ژوئن سلیمان عطایی، شهروند افغان مقیم آلمان، به تجمع مخالفان اسلام در شهر مانهایم حمله کرد و یک افسر پلیس را به قتل رساند و پنج نفر دیگر را زخمی کرد. پس از این حادثه، مقام‌های آلمان اعلام کردند مهاجران خطرناک را به کشورهایشان بازمی‌گردانند.

هرچند در ابتدا وزارت خارجه آلمان مدعی بود با رژیم طالبان در افغانستان تماس ندارد تا درمورد اخراج مهاجران افغان هماهنگی صورت گیرد، اما در ۳۰ اوت، ۲۸ مهاجر افغان، که به اتهام‌های مختلف در آلمان زندانی بودند، به کابل فرستاده شدند. پس از آن رسانه‌های آلمانی از گفت‌وگوهای محرمانه دولت آلمان و رژیم طالبان درمورد اخراج مهاجران افغان خبر دادند.

با این حال، اولاف شولتس، نخست‌وزیر آلمان، اواسط سپتامبر به ازبکستان سفر کرد و با شوکت میرضیایف، نخست‌‌وزیر ازبکستان، تفاهم‌نامه‌ای در زمینه مهاجرت امضا کرد. براساس این تفاهم‌نامه، ازبکستان درمورد اخراج مهاجران افغان از آلمان و اسکان موقت آنان در این کشور همکاری می‌کند و در عوض آن، آلمان کارگران ماهر ازبک را می‌پذیرد. 

به‌تازگی مقام‌های ازبکستان گفت‌وگوهایی را با هلند نیز آغاز کرده‌اند تا به توافق مشابهی دست یابند. رسانه هلندی ان ال تایمز گزارش داد که این گفت‌وگوها را مقام‌های ارشد دو کشور پیش می‌برند و هنوز به نتیجه نهایی نرسیده است.

مارجولین فابر، وزیر مهاجرت هلند، به ان ال تایمز گفت: «در حال حاضر کابینه در حال بررسی میزان توافق با ازبکستان است.»

پس از آنکه آلمان گروهی از مهاجران افغان را به کابل فرستاد و توافقنامه مهاجرت را با ازبکستان امضا کرد، دولت اتریش نیز از این اقدام استقبال کرد و از تلاش برای اقدام مشابه خبر داد. اخراج ۲۸ مهاجر افغان از آلمان به افغانستان، نخستین اقدام دولت‌های اروپایی در زمینه ازسرگیری اخراج افغان‌ها پس از بازگشت طالبان به قدرت است. پیش از آن، بسیاری از کشورهای اروپایی افغان‌هایی را که درخواست پناهندگی‌شان رد می‌شد به کابل اخراج می‌کردند و دولت وقت افغانستان نیز در این زمینه همکاری می‌کرد.

ازبکستان، که در همسایگی افغانستان قرار دارد، روابط نزدیکی با رژیم طالبان دارد. در سه سال گذشته، شرکت‌های خصوصی و دولتی ازبکستان پروژه‌های متعددی را در حوزه استخراج معادن، فعال‌سازی و ترمیم فرودگاه‌ها، توسعه خط آهن و برپایی مدارس دینی و جهادی در افغانستان راه‌اندازی کرده‌اند. یک هفته پیش، مقام‌های ازبکستان و طالبان توافقنامه‌ای را در زمینه استخراج گاز «طوطی میدان» در استان فاریاب در شمال افغانستان به هزینه یک میلیارد دلار امضا کردند.

ازبکستان همچنین در سه سال گذشته ارسال کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل متحد و شماری از کشورهای غربی را به افغانستان تسهیل کرده و اکنون در زمینه پذیرش موقت مهاجران اخراج‌شده افغان نیز اعلام آمادگی کرده است.

خبرگزاری اوراسیا، که اخبار آسیای میانه را پوشش می‌دهد، می‌نویسد: ازبکستان می‌کوشد برای اعزام کارگران ماهر ازبک به اروپا درعوض پذیرش مهاجران اخراج‌شده افغان گفت‌وگوهای مشابهی را آغاز کند. این رسانه افزود: «چنین معاملاتی برای دولت شوکت میرضیایف، رئیس‌جمهوری ازبکستان، جذاب است، زیرا تلاش می‌کند اقتصاد کشورش را متحول کند.»