نقطه صفر مرزی افغانستان و چین با حصارهای سبزرنگ مسدود است و تحت تدابیر شدید امنیتی و پاسبانی مرزی قرار دارد. پکن از حضور «تروریست‌ها»، ازجمله جنگجویان اویغور، در استان بدخشان نگرانی عمیقی دارد و به ارتباط زمینی با افغانستان علاقه‌مند نیست. اما از یک سال پیش به این سو، طالبان برای ارتباط زمینی با چین بسیار کوشیده‌اند و در این زمینه تبلیغات وسیعی کرده‌اند، هرچند پیشرفت چشمگیری برای ارتباط زمینی افغانستان و ایالت سین‌کیانگ رونما (مشاهده) نشده است.  

ساکنان بدخشان می‌گویند که نظامیان چینی در نقطه صفر تردد بسیاری دارند و به هیچ‌کس اجازه عبور از مرز را نمی‌دهند. حصارکشی مرزی چینی‌ها باعث شده است که خطر نفوذ تروریستان از داخل قلمرو افغانستان به چین به کمترین حد ممکن برسد. 

بیگ محمد در شهرستان واخان و در نزدیکی نقطه صفر مرزی با چین مصروف (مشغول) دامداری است. او می‌گوید نبود زیرساخت‌های ارتباطی باعث شده است که آن‌ها برای رسیدن به نزدیک‌ترین بازار حدود سه الی چهار روز را با الاغ طی کنند.  

او می‌افزاید: «مسیر خیلی کوهستانی و دشوارگذر است و سرک (جاده) نیست و ما مجبوریم که با الاغ به بازار برویم و مواد مورد نیاز خود را خریداری کنیم.» 

حدود سه ماه قبل طالبان گفته بودند که کار ساخت سرک واخان در سه نقطه جریان دارد و آن‌ها می‌کوشند تا هرچه زودتر این پروژه به بهره‌برداری برسد.  

یافته‌های ایندیپندنت فارسی نشان می‌دهد که در این سه نقطه شمار کمی از ماشین‌آلات متعلق به پیمان‌کار طالبان مصروف کارند و اگر نیروی انسانی و ماشین‌آلات افزایش نیابد، رویای ارتباط زمینی افغانستان با چین به واقعیت نمی‌پیوندد. واخان، به‌دلیل ارتفاع زیاد از سطح دریا، زمستان‌ طولانی و بسیار سرد دارد و ماشین‌آلات طالبان در سرمای طاقت‌فرسا قادر به دوام (ادامه) کار در فصل سرما نخواهد بود.  

شهریور سال گذشته طالبان ادعا کرده بودند که کار ساخت سرک ولسوالی واخان از «گنبد پامیر کوچک» تا مرز چین به طول ۵۰ کیلومتر و عرض پنج متر به هزینه بیش از ۳۶۹ میلیون افغانی آغاز شده است.  

در طول سه سال گذشته، چین از حامیان رژیم طالبان بوده و به این گروه اطمینان داده است که در راستای استخراج معادن و منابع زیرزمینی و گسترش حجم تجارت همکاری خواهد کرد. چین نخستین کشوری بود که استوارنامه اسدالله بلال کریمی، سفیر طالبان در پکن، را در یک نشست رسمی، که شی جین پینگ، رئیس‌جمهوری آن کشور، ترتیب داده بود، پذیرفت.  

اما چین نگرانی امنیتی شدیدی از جانب افغانستان دارد: به‌دلیل حزب اسلامی ترکستان و جنگجویان اویغور متعلق به این حزب. جنگجویان اویغور در مناطق مرزی افغانستان و پاکستان بودوباش (سکونت) دارند. با فروپاشی حکومت جمهوری افغانستان، طالبان تمامی زندانیان ازجمله جنگجویان اویغور را از زندان‌ها رها کردند. در آخرین سال‌های نظام جمهوریت، تصویرهایی منتسب به جنگجویان اویغور منتشر شده بود که آن‌ها را با اسلحه‌های ام-۴ و ام-۱۶ و تانک‌های هاموی ساخت آمریکا نشان می‌داد. این جنگجویان در دوران نظام جمهوری دوشادوش طالبان می‌جنگیدند و تسلیحات مربوطه، ساخت آمریکا و متعلق به ارتش افغانستان بود.  

قاری فصیح‌الدین، رئیس ستاد ارتش طالبان، به حمایت از جنگجویان اویغور و همکاری با آنان مظنون است. در دوران نظام جمهوری سرنگون‌شده، نیروهای فصیح‌الدین با جنگجویان اویغور در ارتباط بودند.  

به‌رغم حضور جنگجویان اویغور در بدخشان و در همسایگی چین، به‌دلیل کوهستانی و صعب‌العبور بودن نقطه مرزی افغانستان با چین، این گروه برای پکن تهدید امنیتی مستقیم ایجاد نکرده‌اند، اما وقتی بدخشان زمینی به چین وصل شود، تهدید جنگجویان اویغور افزایش می‌یابد.  

چین در بخش عملی‌سازی پروژه‌های حمل‌ونقل و گسترش ارتباط زمینی در جهان پیشتاز است و اگر بخواهد می‌تواند پروژه طالبان برای اتصال واخان بدخشان به سین‌کیانگ را در کوتاه‌ترین زمان ممکن تکمیل می‌کند، اما در سهیم‌شدن (مشارکت) در این پروژه بی‌میل است.  

یوشیائو یونگ، فرستاده ویژه چین در امور افغانستان، پنج‌شنبه دهم آبان، اعلام کرد که خط ریلی چین و افغانستان راه‌اندازی شده و نخستین محموله شامل ۵۵ واگن محصولات تجاری، از افغانستان وارد شهر نانتانگ چین شده است. این محموله از طریق بندر حیرتان به ازبکستان و از مسیر قزاقستان به چین منتقل شده است. افغانستان یکی از بازارهای محصولات چینی است و بخش زیادی از کالاهای وارداتی این کشور از چین وارد می‌شود. به‌تازگی پکن اعلام کرده است که قرار است تعرفه گمرکی محصولات تجاری افغانستان حذف شود تا تجارت دو کشور افزایش پیدا کند. 

چین از حضور نظامی ایالات متحده آمریکا در افغانستان ناراضی بود و به همین دلیل با گروه طالبان، که مصروف جنگ با حکومت افغانستان و متحدان غربی‌اش بود، ارتباط برقرار کرد. با پایان حضور نظامی واشینگتن در افغانستان، پکن کوشید که نقش پررنگی در این کشور داشته باشد، که سفر هیئت‌ها و بازرگانان چینی و دعوت مقام‌های طالبان بخشی از این تلاش‌ها را نشان می‌دهد. 

اما طالبان علیه جنگجویان اویغور، که برای منافع پکن تهدید جدی به شمار می‌آیند، اقدام علنی نکرده‌اند و همچنان این جنگجویان تحت پوشش فرماندهان این گروه ازجمله در بدخشان حضور دارند.