ادامه چاقوکشی پناهجویان افغان در آلمان به نگرانی عمیق در میان جامعه پناهجویان تبدیل شده و به بحث‌های جدی در محافل سیاسی این کشور که در آستانه انتخابات قرار دارد، دامن زده است.
در آخرین مورد، روز چهارشنبه سوم بهمن‌ماه، یک مرد ۲۸ ساله افغان در شهر آشافنبورگ با چاقوی آشپزخانه به گروهی از کودکان مهدکودکی حمله کرد که طی آن دو نفر کشته و سه نفر زخمی شدند. رسانه‌های آلمانی گزارش دادند که در این حادثه، یک پسر دو ساله مراکشی‌تبار و یک مرد ۴۱ ساله که برای کمک به کودکان مداخله کرده بود، جانشان را از دست دادند. یک دختر دو ساله سوری نیز با سه ضربه چاقو به ناحیه گردن به‌شدت زخمی شده و تحت درمان قرار دارد. علاوه بر او، یک مرد ۷۲ ساله با جراحت قفسه سینه و یک مربی مهدکودک ۵۹ ساله که حین فرار دستش شکسته است، هم در بیمارستان بستری‌اند. وضعیت همه مجروحان اکنون پایدار است.
رسانه آلمانی بی‌آر۲۴ در گزارشی در مورد مهاجم نوشت که او ساکن یکی از اقامتگاه‌های موقت پناهجویان است. او سال ۲۰۲۲ و پس از فروپاشی دولت جمهوری و بازگشت طالبان به قدرت، وارد آلمان شد. رسانه‌ها هنوز نام این مهاجم را ذکر نکرده‌اند، اما در این گزارش آمده که او پیش از این سه بار به دلیل خشونت و مشکلات روانی تحت درمان قرار داشته است.
بی‌آر۲۴ نوشت: «او به دلیل انصراف از درخواست پناهندگی، از نظر قانونی موظف به ترک آلمان بود.» به گفته یواخیم هرمان، وزیر کشور ایالت بایرن، این فرد در ماه دسامبر ۲۰۲۴ به‌صورت کتبی، اعلام کرده بود که می‌خواهد داوطلبانه به افغانستان بازگردد. با این حال، هنوز برای ترک این کشور اقدامی انجام نداده بود و تحت درمان روانپزشکی قرار داشت.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
پلیس آلمان تاکنون هیچ نشانه‌ای از انگیزه‌های اسلام‌گرایانه در این حمله پیدا نکرده و شواهد بیشتر موید مشکلات روانی مهاجم است. در محل اقامت او، داروهای مرتبط با بیماری‌های روانی کشف شده و هیچ نشانه‌ای از افراط‌گرایی یا گرایش‌های رادیکال یافت نشده است.
این حادثه بار دیگر بحث مهاجرت و کنترل پناهجویان را در آلمان داغ کرده است. اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، ضمن ابراز همدردی با قربانیان، وعده داده است که این پرونده به‌سرعت روشن و پیامدهای لازم اتخاذ خواهد شد.
او در بیانیه‌ای گفت: «چنین حوادثی دیگر نباید تکرار شود. ما به اقدام سریع و قاطع نیاز داریم.» صدراعظم آلمان این حمله را «یک اقدام تروریستی باورنکردنی» خواند و از مقام‌های محلی خواست که توضیح دهند چرا مهاجم توانسته بود همچنان در این کشور بماند.
از سوی دیگر، الکساندر دوبریندت، سیاستمدار حزب سوسیال مسیحی، حزبی محافظه‌کار از راست میانه و متحد سنتی حزب دموکرات مسیحی در بایرن، در واکنش به این حمله، خواستار توقف پذیرش مهاجران و تسریع در اخراج افرادی شد که اجازه اقامت در آلمان را ندارند.
این چندمین حمله مرگبار پناهجویان افغان در آلمان طی ماه‌های اخیر است و واکنش گسترده مقام‌ها و شهروندان آلمانی را به دنبال داشته است. در ماه مه ۲۰۲۴، یک پناهجوی افغان ۲۵ ساله به نام سلیمان عطایی به شرکت‌کنندگان در یک تظاهرات ضداسلامی حمله کرد. در این حمله، یک افسر پلیس ۲۹ ساله به نام رووین ایل و چند نفر دیگر زخمی شدند. افسر پلیس چند روز بعد در بیمارستان درگذشت و پلیس مهاجم را دستگیر کرد. دولت آلمان هنوز در مورد انگیزه این مهاجم جزئیاتی منتشر نکرده و رابطه میان مهاجم و گروه‌های ترویستی هم مشخص نشده است.
در ۱۶ ژوئن ۲۰۲۴ نیز یک مرد ۲۷ ساله افغان در شهرک وولمیرشتد، ابتدا به یک هموطن ۲۳ ساله خود حمله کرد که به مرگ او منجر شد. سپس به سه شهروند آلمانی حمله کرد و دو نفر را به‌شدت زخمی کرد. این مهاجم به ماموران پلیس نیز حمله کرد. او در تیراندازی پلیس زخمی شد و در بیمارستان جان باخت.
پس از این حوادث هرچند مقام‌های آلمانی پناهجویان مجرم را به اخراج از این کشور تهدید کردند و در ماه اوت ۲۸ افغان را به افغانستان فرستادند، به نظر می‌رسد عناصر خطرآفرین در میان جامعه پناهجویان افغان ساکن آلمان همچنان در کمین حمله به اهداف آسیب پذیرند.
در حالی که دولت آلمان در مورد انگیزه هیچ یک از افغان‌هایی که در ماه‌های اخیر چاقوکشی کرده‌اند توضیحی نداده، نصرت اقبال، فعال اجتماعی ساکن دوسلدورف آلمان، به ایندیپندنت فارسی گفت که در بیشتر موارد، مهاجمانی که در آلمان با چاقو به افراد حمله کرده‌اند، تحت تاثیر اندیشه‌های اسلامی افراطی بوده‌اند. اقبال در مورد سلیمان عطایی، مهاجمی که به تجمع مخالفان اسلام در مانهایم حمله کرد، گفت: «مهاجم علنا مبلغ تفکرات اسلامی افراطی بود و محتوای تبلیغاتی خود را از طریق منابع طالبان دریافت می‌کرد.»
هرچند هنوز نشانه‌ای از ارتباط مهاجمان افغان در آلمان با طالبان و دیگر گروه‌های افراطی مشخص نیست، نصرت اقبال می‌گوید که این حملات بی‌ارتباط به طالبان نیستند، چون سعید خوستی، سخنگوی پیشین وزارت داخله (کشور) طالبان، دو سال پیش در پیامی که در ایکس منتشر کرد، از حامیان این گروه در کشورهای غربی خواسته بود به مخالفان طالبان با چاقو حمله کنند.
نصرت اقبال گفت: «پس از آنکه سخنگوی وزیر داخله طالبان منتقدان این گروه در اروپا و آمریکا را به حمله با چاقو تهدید کرد و در پی آن میزبانی از یک مقام طالبان در شهر کلن آلمان گزارش شد و اکنون هم وزارت خارجه آلمان تلاش دارد میان طالبان و دیپلمات‌های نمایندگی‌های سیاسی افغانستان در این کشور ارتباط برقرار کند، افراد وابسته به طالبان در آلمان آشکارا فعال شده‌اند و این به تشویق تندروی در این کشور منجر شده است.» او اضافه کرد: «دولت آلمان هنوز دلایل و انگیزه‌های اصلی این حوادث را انکار و برای بهبود روابط با طالبان تلاش می‌کند.»
سعید خوستی و دو عضو دیگر طالبان در مطالبی در شبکه اکس از هواداران طالبان در کشورهای غربی خواستند که مخالفان این گروه را با چاقو هدف قرار دهند.
به گفته اقبال، با اینکه پلیس بیشتر این مهاجمان را پیش از حمله به‌عنوان افراد خطرناک شناسایی کرده بود، هیچ اقدام پیشگیرانه‌ای انجام نشد. این باعث می‌شود که اعضا و هواداران طالبان در آلمان به اقدام‌های مشابه تشویق شوند.
ابومسلم خراسانی، پژوهشگر مطالعات تروریسم و رسانه در ایالت زاکسن آلمان، هم معتقد است بخش عمده حملات خشونت‌بار پناهجویان افغان در آلمان ریشه در افراطی‌گری اسلامی دارد، چون افراد زیادی تحت تاثیر بازگشت طالبان به قدرت، از مبلغان این گروه در شبکه‌های اجتماعی تاثیر پذیرفته‌اند.
خراسانی گفت: «افراطی‌گری مذهبی در میان جامعه مهاجران آلمان و به‌ویژه در میان افغان‌ها کاملا مشهود است و این مسئله در شبکه‌های اجتماعی و تجمع‌ها برجسته است. این می‌تواند تاثیر مخربی بر جامعه مهاجران داشته باشد و به ترویج افراطی‌گری منجر شود.»
این پژوهشگر افزود که دسترسی گسترده به شبکه‌های اجتماعی باعث شده است که بخشی از پناهجویان افغان، از برنامه‌های تبلیغی طالبان در مورد جهاد و خشونت تاثیر بپذیرند و تحت تاثیر این تبلیغات دست به خشونت بزنند. به گفته ابومسلم خراسانی، چاقوکشی پناهجویان افغان در آلمان پیامدهای گسترده‌ای برای جامعه مهاجر دارد و امکان پذیرش آن‌ها را محدود می‌کند.
در سه سال اخیر، شماری از شهروندان افغانستان در کشورهای مختلف اروپایی از جمله آلمان، به اتهام عضویت در گروه داعش خراسان بازداشت شدند، اما ارتباط مهاجمانی که با چاقو به تجمع‌ها و افراد حمله کرده‌اند با داعش یا طالبان، هنوز مشخص نیست. در ماه مارس ۲۰۲۴، دو شهروند افغان در شهر گرا در ایالت تورینگن به اتهام عضویت در گروه داعش خراسان و تلاش برای سازماندهی حمله به پارلمان سوئد بازداشت شدند. با وجود این، هنوز مشخص نیست مهاجمان افغان که در ماه‌های اخیر در آلمان چاقوکشی کرده‌اند عضو شبکه مشخصی‌اند و برای این حملات دستور می‌گیرند یا مانند مهاجمانی که به «گرگ‌های تنها» معروف‌اند، به صورت انفرادی دست به حمله زده‌اند.
