روز دوشنبه ۲۹ بهمن (۱۷ فوریه) در حالی که رهبران اروپایی در پاریس گرد هم آمدهاند تا استراتژی مشترکی برای جنگ اوکراین تدوین کنند، بریتانیا اعلام کرد که آماده اعزام نیروهای حافظ صلح برای حمایت از هرگونه توافق صلح در اوکراین است. همزمان، مقامات ارشد آمریکا و روسیه نیز برای مذاکراتی جداگانه در عربستان سعودی آماده میشوند.
این نشست اضطراری پس از آن برنامهریزی شد که دولت دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، اعلام کرد قصد دارد با روسیه برای پایان دادن به جنگ مذاکره کند. در حالی که مسکو هرگونه واگذاری سرزمینهای اشغالی را رد کرده، ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین نیز مذاکرات آمریکا و روسیه را که بدون حضور اوکراین برگزار میشود، نپذیرفته است.
اروپا نه توان سیاسی دارد و نه توان نظامی
اظهارات کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا، نشاندهنده تغییر رویکرد کشورهای اروپایی در قبال امنیت اوکراین است. آمریکا بارها تأکید کرده که اروپا باید اتکای خود به واشنگتن را در زمینه دفاعی کاهش دهد. اما اعزام نیروهای حافظ صلح به اوکراین میتواند خطر رویارویی مستقیم با روسیه را افزایش داده و ارتشهای اروپایی را که در سالهای اخیر منابع خود را به اوکراین ارسال کردهاند، با چالش جدیدی مواجه کند.
اولاف شولتز، صدراعظم آلمان، در این نشست گفت که برلین آماده مشارکت در اعزام نیروهای زمینی است، اما انتظار نمیرود در نشست پاریس توافقی قطعی در این زمینه حاصل شود. همچنین، اولف کریسترسون، نخستوزیر سوئد، اعلام کرد که در صورت وجود یک مأموریت مشخص، این کشور نیز ممکن است نیروهای خود را اعزام کند. هلند نیز آمادگی خود را برای مشارکت مشروط به حمایت آمریکا از هرگونه تشدید احتمالی تنش اعلام کرده است.
با این حال، لهستان، که سومین ارتش بزرگ ناتو را در اختیار دارد، گفته که نیروهای خود را اعزام نخواهد کرد و اسپانیا نیز تأکید کرده که هنوز برای چنین تصمیمی زود است.
فقط ۶ ماه دوام میآوریم!
در آستانه نشست اضطراری پاریس برای بررسی واکنش اروپا به حذف از مذاکرات صلح آمریکا و روسیه، رئیسجمهور اوکراین هشدار داد که در صورت قطع کمکهای نظامی واشنگتن، کشورش با آیندهای تاریک روبرو خواهد شد. ولودیمیر زلنسکی در مصاحبهای با شبکه انبیسی NBC گفت: «ما شانس کمی برای بقا بدون حمایت ایالات متحده داریم».
دونالد ترامپ پیشتر اعلام کرده بود که احتمال کاهش کمکهای نظامی به اوکراین را بررسی میکند. علاوه بر این، زلنسکی اخیراً پیشنهاد آمریکا برای تبادل دسترسی به منابع معدنی کمیاب اوکراین در ازای ادامه کمکهای نظامی را رد کرده است، که موجب افزایش تردیدها درباره حمایت بلندمدت واشنگتن از کییف شده است.
در حالی که حمایت آمریکا از اوکراین در هالهای از ابهام قرار گرفته است، فشارها بر اروپا برای جبران این خلأ افزایش یافته است. در کنفرانس امنیتی مونیخ، زلنسکی از ایده تقویت «ارتش مستقل اروپا» حمایت کرد:
«باید صادق باشیم. نمیتوانیم احتمال اینکه آمریکا در مسئلهای حیاتی به اروپا پاسخ منفی دهد را نادیده بگیریم».
با این حال، مقامات نظامی اوکراین معتقدند که اروپا به تنهایی قادر به جایگزینی کمکهای نظامی آمریکا نیست. ژنرال ایهور روماننکو، معاون پیشین ستاد کل نیروهای مسلح اوکراین، هشدار داد که بدون کمک آمریکا، اوکراین «حداکثر شش ماه دوام خواهد آورد.»
تانکهای آبرامز آمریکایی، دوشپرتابهای استینگر و سامانه پدافندی پاتریوت چیزهایی نیستند که اروپاییها بتوانند آنها را جایگزین کنند. در زمینه مهمات توپخانه هم وضع به همین منوال است.
حتی در صورت توافق اروپا برای افزایش کمکهای نظامی، این قاره در زمینه تولید سلاح و مهمات با مشکلاتی مواجه است. در حال حاضر، صنایع دفاعی روسیه از نظر تولید تسلیحات از ناتو پیشی گرفتهاند، و اتحادیه اروپا نیاز دارد که ظرفیت تولید دفاعی خود را به سرعت افزایش دهد.
در حالی که زرادخانه ارتشهای اروپایی خالیتر از همیشه شده است، تامین سلاح برای اوکراین به موضوعی پیچیده برای کشورهای اروپای غربی تبدیل شده است.
علاوه بر موانع مادی، تصمیمگیری اروپا برای ارائه کمکهای نظامی گستردهتر با موانع سیاسی متعددی هم روبرو است. ویکتور اوربان، نخستوزیر مجارستان، و رابرت فیکو، نخستوزیر اسلواکی، که نسبت به ارسال کمکهای نظامی به اوکراین بدبین هستند، میتوانند هرگونه تصمیم مشترک در اتحادیه اروپا را مسدود کنند. در همین حال، افزایش محبوبیت حزب راستگرای آلترناتیو برای آلمان (AfD)، که مواضع ضد اتحادیه اروپا و نزدیک به روسیه دارد، میتواند حمایت برلین از کییف را تضعیف کند.
در همین حال، گزارشهای اطلاعاتی اوکراین نشان میدهد که کره شمالی هزاران نیروی نظامی را به مناطق تحت کنترل روسیه اعزام کرده است. سئول نیز اعلام کرده که پیونگیانگ میلیونها گلوله توپخانهای به مسکو ارسال کرده است.
آینده اوکراین بدون کمک آمریکا
اوکراین قبلاً تجربهای از کاهش کمکهای نظامی آمریکا را داشته است. در سال ۲۰۲۴، جمهوریخواهان وفادار به ترامپ ماهها لایحه کمک ۶۰ میلیارد دلاری به اوکراین را مسدود کردند. در این مدت، اوکراین چندین موضع استراتژیک را در منطقه دونباس از دست داد و هزاران نیروی خود را قربانی کرد.
یک افسر نظامی اوکراینی به نام بوگان که در دوران تعلیق کمکها در خط مقدم دونباس مستقر بود، به آسوشیتد پرس گفت: «وحشتناک بود، ما فقط میتوانستیم روزانه پنج گلوله شلیک کنیم، در حالی که روسها صدها گلوله را بدون هیچ محدودیتی به سمت ما پرتاب میکردند.»
نیلکولای میتروخین، پژوهشگر دانشگاه برمن آلمان، معتقد است که تابآوری اوکراین بدون کمک نظامی آمریکا بستگی به میزان مصرف ذخایر موجود دارد. او تخمین زد که کمکهای فعلی آمریکا تا اواسط تابستان یا اوایل پاییز دوام خواهد آورد، مشروط بر اینکه محتاطانه مصرف شوند.
او اضافه کرد: «رابطه ترامپ و پوتین به زودی تیره خواهد شد و ما شاهد افزایش مجدد کمکهای آمریکا به اوکراین خواهیم بود.»
مذاکرات آمریکا و روسیه در عربستان سعودی
ترامپ هفته گذشته با اعلام اینکه بدون مشورت با اوکراین و متحدان اروپایی با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، تماس گرفته است، موجب شگفتی کییف و متحدان غربی شد. در همین راستا، مقامات ارشد آمریکا و روسیه روز سهشنبه در عربستان سعودی دیدار خواهند کرد. این گفتوگوها، که بالاترین سطح مذاکرات بین دو کشور در سالهای اخیر محسوب میشود، مقدمهای برای دیدار احتمالی ترامپ و پوتین خواهد بود.
روز دوشنبه، شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، در ریاض با مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، و مایک والتز، مشاور امنیت ملی، دیدار کرد. از طرف روسیه نیز سرگئی لاوروف، وزیر خارجه، و یوری اوشاکوف، مشاور سیاست خارجی کرملین، در این نشست حضور خواهند داشت.
تامِی بروس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، گفت که این نشست ارزیابی خواهد کرد که آیا روسیه واقعاً به دنبال مذاکرات صلح است یا خیر. از سوی دیگر، کرملین اعلام کرد که محور این گفتوگوها «بازسازی روابط روسیه و آمریکا» خواهد بود. همزمان، روسیه به پیشرویهای تدریجی خود در اوکراین ادامه میدهد و لاوروف هرگونه واگذاری سرزمینهای اشغالی را رد کرده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
ولودیمیر زلنسکی که در حال حاضر در امارات متحده عربی به سر میبرد، مذاکرات در عربستان را رد کرد و گفت: «اوکراین هیچ مذاکرهای که بدون حضور اوکراین برگزار شود، به رسمیت نمیشناسد و نمیتوانیم هیچ توافقی را که بدون ما انجام شده باشد، بپذیریم.»
اتحادیه اروپا تاکنون نشستهای متعددی درباره اوکراین برگزار کرده اما نتوانسته جنگ را به پایان نزدیک کند. تحریمهای گسترده اقتصادی و دیپلماتیک نیز نتوانستهاند روسیه را وادار به عقبنشینی کنند. کاخ الیزه اعلام کرد که گفتوگوهای پاریس بر روی «تضمینهای امنیتی که اروپا و آمریکا میتوانند به اوکراین ارائه دهند» متمرکز خواهد بود، که اعزام نیروهای حافظ صلح تنها یکی از گزینههای مطرحشده است.
بریتانیا که عضو اتحادیه اروپا نیست، یکی از حامیان اصلی اوکراین محسوب میشود. دیپلماتها میگویند لندن و پاریس، دو قدرت نظامی اصلی اروپا، از نوامبر گذشته گزینههای حمایت از آتشبس را بررسی کردهاند.
استارمر که هفته آینده قرار است با ترامپ در واشنگتن دیدار کند، در مقالهای در روزنامه «دیلی تلگراف» نوشت که اروپا با «لحظهای تاریخی برای امنیت خود» روبهرو است و باید همکاری نزدیکی با واشنگتن داشته باشد. او تأکید کرد که بریتانیا آماده ایفای نقش رهبری در ارائه تضمینهای امنیتی به اوکراین است، «از جمله اعزام نیروهای نظامی در صورت لزوم.»