پس از گفتگوهای طولانی در عربستان سعودی، ایالات متحده اعلام کرد که با اوکراین و روسیه به توافق‌های جداگانه‌ای دست یافته است تا حملاتشان را در دریا و علیه زیرساخت‌های انرژی یکدیگر متوقف کنند. در عین حال واشینگتن موافقت کرد برای لغو برخی تحریم‌ها علیه مسکو تلاش کند.

در حالی که مشخص نیست توافق امنیت دریای سیاه چه زمانی و چگونه آغاز می‌شود، این توافق‌ها اولین تعهدات رسمی روسیه و اوکراین از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، است. ترامپ برای پایان دادن به جنگ در اوکراین فشار می‌آورد، اما این موضوع در کی‌یف و کشورهای اروپایی نگرانی‌هایی ایجاد کرده است، زیرا واهمه دارند روسیه برای ادامه خواسته‌های جنگی‌اش جسورتر شود.

خبرگزاری رویترز نوشت که توافق ایالات متحده با روسیه فراتر از موافقت با اوکراین برای توقف برخی حملات است و واشینگتن در تلاش است برخی تحریم‌های بین‌المللی بر کشاورزی و صادرات کودهای شیمیایی روسیه را نیز لغو کند؛ آنچه روسیه مدت‌ها است به دنبال آن است.

مدت کوتاهی پس از صدور اعلامیه‌ ایالات متحده درباره توافق با اوکراین و روسیه، کرملین اعلام کرد توافق دریای سیاه تا زمانی که ارتباط بین برخی بانک‌های روسیه و سیستم مالی بین‌المللی برقرار نشود، اجرایی نخواهد شد.

این در حالی است که ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، گفت توافق‌های آتش‌بس برای اجرایی شدن به لغو تحریم‌ها نیازی ندارند و باید فوری اجرایی شوند.

زلنسکی در سخنرانی خود بیانیه کرملین را تلاشی برای «دستکاری» در معامله حاصل‌شده خواند و گفت: «آن‌ها تلاش می‌کنند توافق را مخدوش کنند و هم میانجی‌ها و هم کل جهان را فریب دهند.»

کی‌یف و مسکو هر دو اعلام کرده‌اند برای اجرای این قراردادها به واشینگتن تکیه خواهند کرد و در عین حال از اینکه طرف مقابل به این معامله پایبند باشد، ابراز تردید کرده‌اند.

سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، در این زمینه گفت: «ما به تضمین‌های روشن نیاز خواهیم داشت و با توجه به تجربه‌های ناکام توافق‌های پیشین با کی‌یف، فقط دستور واشینگتن به زلنسکی می‌تواند موثر واقع شود.»

زلنسکی نیز گفته است که اگر روسیه توافق حاصل‌شده را نقض کند، از ترامپ می‌خواهد تحریم‌های بیشتری را علیه مسکو اعمال و تسلیحات بیشتری برای اوکراین فراهم کند.

ظرف چند ساعت پس از اعلام حصول توافق، روسیه و اوکراین یکدیگر را به اجرای حملات پهپادی متهم کردند، اما هیچ گزارشی مبنی بر حمله به دریای سیاه یا اهداف انرژی منتشر نشد.

در همین حال دونالد ترامپ در مصاحبه با نیوزمکس اذعان کرد که روسیه ممکن است در تلاش برای به تعویق انداختن پایان جنگ باشد.

ترامپ در این مصاحبه گفت: «فکر می‌کنم روسیه می‌خواهد به این جنگ پایان دهد، اما ممکن است در حال وقت‌کشی باشد. خودم هم در طول سال‌ها این کار را کرده‌ام.»

بنا بر اعلام کاخ سفید، رئیس‌جمهوری آمریکا در پی اعلام توافق‌های حاصل‌شده مبنی بر آتش‌بس موقت و محدود در جنگ اوکراین، از شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، برای میزبانی و تسهیل مذاکرات قدردانی کرد.

این قراردادها پس از گفتگوهای موازی در عربستان سعودی انجام شد؛ گفتگوهایی که پس از تماس‌های تلفنی جداگانه هفته گذشته بین ترامپ و روسای‌جمهوری اوکراین و روسیه صورت گرفت.

این قراردادها در صورت اجرا، می‌تواند اولین گام مهم به سوی هدف ترامپ برای دستیابی به یک آتش‌بس فراگیرتر در جنگ اوکراین باشد که روسیه در تهاجمی تمام‌عیار، از سه سال پیش آغاز کرد.

پوتین پیشنهاد ترامپ برای آتش‌بس کامل ۳۰ روزه را که اوکراین قبلا تایید کرده بود، رد کرده است، اما ترامپ روز سه‌شنبه به خبرنگاران گفت: «ما در حال پیشرفت‌های زیادی هستیم.»

واشینگتن در روزهای اخیر لفاظی‌ها را در قبال مسکو را ملایم‌تر کرده و استیو ویتکاف، فرستاده ترامپ، هم گفته است که او «پوتین را آدم بدی نمی‌داند».

سرگئی لاوروف که از سال ۲۰۰۴ در راس وزارت خارجه روسیه قرار دارد، درباره توافق حاصل‌شده با اوکراین از طریق آمریکا گفت که مذاکره با واشینگتن فراتر از کی‌یف است. او تاکید کرد: «گفتگوهای میان روسیه و ایالات متحده تنها به درگیری در اوکراین محدود نیست، بلکه رفع موانع بر سر راه پروژه‌های مشترک از جمله در حوزه‌های انرژی و فضا را نیز شامل می‌شود.»

در حالی که توقف حملات به زیرساخت‌های انرژی یک ابتکار جدید است، قراردادهای امنیتی دریای سیاه به موضوعی می‌پردازد که اوایل جنگ، زمانی که روسیه اوکراین را تحت محاصره دریایی قرار داد و بحران غذایی در جهان را تشدید کرد، حیاتی بود.

از زمانی که روسیه پس از تعدادی حملات موفق اوکراین، نیروهای دریایی خود را از شرق دریای سیاه خارج کرد، نبردهای دریایی بخش نسبتا کوچکی از جنگ بوده‌اند. در نتیجه کاهش حملات، کی‌یف توانست بندرهایش را بازگشایی کند و صادرات در سطح قبل از جنگ را از سر بگیرد.