دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، روز ۲ آوریل ۲۰۲۵ (شامگاه پنجشنبه ۱۳ فروردین به وقت ایران) اعلام کرد که با فرمان او، از این پس یک تعرفه پایه ۱۰ درصدی بر تمامی کالاهای وارداتی به این کشور اعمال می‌شود.
ترامپ دلیل چنین سیاستی را که در قالب سیاست «تعرفه‌های متقابل» اعمال می‌شود، کاهش کسری تجاری ایالات متحده و حمایت از صنایع داخلی این کشور اعلام کرد و حالا تعرفه‌های جدید می‌تواند درآمدی شش تریلیون دلاری برای این کشور به دنبال داشته باشد. اگرچه شماری از تحلیلگران اقتصادی هشدار داده‌اند که این اقدام می‌تواند به افزایش قیمت کالاها، کاهش رشد اقتصادی و افزایش تنش‌های تجاری جهانی منجر شود.
در میان کشورهایی که تحت تاثیر این تعرفه‌های مالیاتی قرار می‌گیرند، چین بیشترین ضربه را متحمل خواهد شد. طبق گزارش رویترز، از این پس محصولات چینی که به آمریکا صادر می‌شوند، به‌طور میانگین مشمول ۵۴ درصد مالیات می‌شوند که این رقم بسیار بالاتر از میزان تعرفه‌هایی است که در دوران ریاست‌جمهوری قبلی ترامپ طی سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ اعمال شد.
تحلیلگران موسسه کایوان که یک شرکت کارگزاری اوراق بهادار در چین است، تخمین زده‌اند که این تعرفه‌ها می‌توانند صادرات چین به آمریکا را تا ۳۰ درصد کاهش دهند و در نتیجه رشد اقتصادی چین ممکن است ۱.۳ درصد کاهش یابد.
واکنش دولت چین به این اقدام آمریکا نیز شدید بوده است. پکن این سیاست را «محاصره اقتصادی همه‌جانبه» خوانده و تهدید کرده است که اقدام‌های تلافی‌جویانه‌ای را در دستور کار قرار خواهد داد. برخی از این اقدام‌ها ممکن است افزایش تعرفه بر کالاهای آمریکایی و ایجاد محدودیت در صادرات مواد اولیه کلیدی به ایالات متحده باشد.
واکنش اتحادیه اروپا و اقتصادهای بزرگ
چنانچه پیش‌بینی می‌شد، اتحادیه اروپا هم از اعمال این تعرفه‌ها ابراز نگرانی کرد. مقام‌های اروپایی اعلام کرده‌اند که در صورت ادامه این سیاست‌ها، آنها نیز اقدام‌های متقابل اتخاذ خواهند کرد. در این میان، کشورهای صنعتی دیگری مانند ژاپن، کره جنوبی و کانادا به‌شدت تحت تاثیر تعرفه‌های مالیاتی ترامپ قرار گرفته‌اند و حالا این کشورها در حال بررسی گزینه‌هایشان برای مقابله با افزایش هزینه‌های تجاری‌اند.
در همین راستا قرار است وزرای دارایی گروه ۷ نشستی اضطراری برگزار کنند تا درباره چگونگی واکنش به سیاست‌های تجاری جدید آمریکا گفتگو کنند. برخی دیپلمات‌های اروپایی پیشنهاد داده‌اند که این کشورها در سازمان تجارت جهانی (WTO) علیه ایالات متحده شکایت کنند.
تاثیر بر بازارهای مالی
اعلام این تعرفه‌ها در ساعات اخیر باعث افت شدید بازارهای سهام جهانی شد. شاخص صنعتی داوجونز در معاملات اولیه روز چهارشنبه بیش از ۳ درصد کاهش یافت و سهام شرکت‌های بزرگی مانند اپل، آمازون و تسلا هم که به زنجیره تامین بین‌المللی وابستگی زیادی دارند، به‌شدت تحت فشار قرار گرفت. در نتیجه حالا بسیاری از سرمایه‌گذاران به‌دنبال دارایی‌های امن‌تر مانند طلا و اوراق قرضه دولتی رفته‌اند.
شرکت‌های حمل‌ونقل دریایی نیز هشدار داده‌اند که افزایش هزینه‌های تجاری می‌تواند به کاهش شدید حجم حمل‌ونقل منجر شود. برخی خطوط کشتی‌رانی بین‌المللی اعلام کرده‌اند که در حال بررسی مسیرهای جایگزین برای جلوگیری از آثار منفی این سیاست‌ها هستند.
با اعمال این تعرفه‌های جدید، میانگین نرخ تعرفه‌ای ایالات متحده به ۲۲ درصد افزایش خواهد یافت که بالاترین سطح از سال ۱۹۱۰ محسوب می‌شود. این اقدام با سیاست‌های دهه‌های اخیر آمریکا که بر کاهش تعرفه‌ها و گسترش تجارت آزاد تاکید داشت، در تضاد است.
به گزارش رویترز، اقتصاددانان هشدار داده‌اند که این تعرفه‌ها می‌توانند به افزایش هزینه‌های تولید و در نتیجه افزایش قیمت‌ها برای مصرف‌کنندگان آمریکایی منجر شوند. بر اساس تحلیل‌های اقتصادی موسسه فیچ (Fitch) اعمال این تعرفه‌ها می‌تواند رشد اقتصادی آمریکا را تا ۱.۵ درصد کاهش دهد و تورم در این کشور ممکن است افزایش یابد؛ آنچه بر بانک مرکزی ایالات متحده برای تنظیم سیاست‌های پولی، فشار مضاعفی وارد خواهد کرد.
نگرانی‌ها درباره رکود جهانی
بزرگ‌ترین بانک‌های سرمایه‌گذاری جهان مانند جی‌پی مورگن و گلدمن ساکس هشدار داده‌اند که این تعرفه‌ها می‌توانند به ایجاد یک رکود جهانی منجر شوند. آنها تخمین زده‌اند که در صورت تداوم این سیاست‌ها، رشد اقتصادی جهانی در سال ۲۰۲۵ ممکن است ۰.۸ درصد کاهش یابد.
کشورهای در حال توسعه هم به‌شدت تحت تاثیر این سیاست‌ها قرار خواهند گرفت، زیرا بسیاری از این کشورها به صادرات به آمریکا وابستگی زیادی دارند و افزایش تعرفه‌ها می‌تواند به کاهش درآمدهای ارزی و نوسان‌های ارزی شدید منجر شود. به‌عنوان مثال اقتصادهایی مانند مکزیک، ویتنام و مالزی ممکن است با کاهش صادرات و افزایش کسری تجاری مواجه شوند.
اعمال تعرفه‌های جدید از سوی دولت ترامپ تنش‌های تجاری جهانی را به سطح بی‌سابقه‌ای رسانده است. واکنش شدید کشورهای مختلف و نگرانی‌های گسترده در بازارهای مالی نشان‌دهنده تاثیر عمیق این سیاست‌ها بر اقتصاد جهانی است. در حالی که برخی تحلیلگران این اقدام‌ها را به‌عنوان تاکتیکی در مذاکرات تجاری می‌بینند، نگرانی‌ها درباره پیامدهای منفی آن بر رشد اقتصادی و ثبات بازارها همچنان پابرجا است.
با توجه به اینکه بسیاری از کشورها در حال بررسی اقدام‌های متقابل‌اند، برخی تحلیلگران اقتصادی می‌گویند که ممکن است این تصمیم آمریکا زمینه‌ساز یک جنگ تجاری تمام‌عیار شود که در نهایت به زیان اقتصاد جهانی تمام خواهد شد. در این میان سرمایه‌گذاران و شرکت‌های بین‌المللی نیز در حال آماده‌سازی خود برای یک دوره طولانی‌مدت فقدان قطعیت‌اند. با این حال ترامپ در مراسم اعلام این تعرفه‌های تجاری گفت که تجربه دور نخست ریاست‌جمهوری او و اعمال تعرفه تجاری بر کانادا، مکزیک و چین نشان داد که پیش‌بینی تحلیلگران اقتصادی درباره تبعات این تصمیم‌های تعرفه‌ای، نادرست بوده است.
