سه دیپلمات اروپایی به رویترز گفتهاند، آمریکا پیش از اعلام مذاکرات توسط دونالد ترامپ، اروپاییها را از گفتوگوهای هستهای در عمان مطلع نکرده بود. اروپاییان همواره در مقایسه با جمهوریخواهان آمریکا موضعی ملایم در مقابل جمهوری اسلامی داشتهاند و در آخرین ماههای دولت اول ترامپ، با تلاشهای او برای فعال کردن مکانیسم ماشه موافقت نکردند. در حال حاضر نیز بریتانیا، فرانسه و آلمان که هنوز عضو برجام هستند، میتوانند مکانیسم ماشه را علیه جمهوری اسلامی فعال کنند اما تا کنون اقدامی انجام ندادهاند. اروپاییها از سال ۲۰۰۳ در مذاکرات هستهای با جمهوری اسلامی دخیل بودند اما این مذاکرات هیچگاه بدون حضور آمریکا موفق نبوده است.
از آنجا که آمریکا در سال ۲۰۱۸ از توافق هستهای خارج شده، نمیتواند بهتنهایی مکانیسم ماشه را در شورای امنیت سازمان ملل فعال کند. اما بهنظر میرسد دولت دوم ترامپ با توجه به آنچه که در دولت اول او در ارتباط با مواضع اروپاییان در قبال جمهوری اسلامی اتفاق افتاد، در نظر دارد بهطور مستقیم در این زمینه نقشآفرینی کند. به گزارش رویترز، مقامهای اروپایی گفتهاند که چند دیدار با طرفهای آمریکایی داشتهاند، اما این گفتوگوها عمیق نبوده است. حتی هماهنگی برای دیداری درباره ایران با مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، در حاشیه نشست ناتو، دشوار بوده است. وزیر امور خارجه فرانسه، ژاننوئل بارو، نیز روز چهارشنبه گفت فرانسه «با علاقه» گفتوگوها را پیگیری میکند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
با این حال رویترز به نقل از سه دیپلمات اروپایی مدعی است که این سه کشور به ایران گفتهاند که تا پایان ژوئن (اواسط تیر) مکانیسم ماشه را فعال خواهند کرد. جمهوری اسلامی نیز هشدار داده در صورت چنین اقدامی، پیامدهای شدیدی در پیش خواهد بود و دکترین هستهای خود را بازبینی خواهد کرد.
طبق مفاد توافق، اگر اختلافات بر سر نقض مفاد توسط ایران از طریق مکانیزم حل اختلاف رفع نشود، طرفها میتوانند روند ۳۰ روزه «اسنپبک» (Snap Back) را آغاز کنند — اما این فرصت در ۱۸ اکتبر، همزمان با پایان توافق، منقضی میشود.
از زمان خروج آمریکا از توافق در سال ۲۰۱۸، ایران از محدودیتهای غنیسازی اورانیوم فراتر رفته است. طبق گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ذخایر اورانیوم ایران اکنون بسیار بالاتر از سطح مورد نیاز برای برنامه غیرنظامی است و به سطح تسلیحاتی نزدیک شده است.