سنای ایالات متحده، از جمله چند سناتور حزب جمهوری‌خواه، با سرپیچی از دونالد ترامپ، لایحه پیشنهادی محدود کردن اختیارات ریاست جمهوری در مقابله نظامی‌ با ایران را تایید کرده‌اند، اما رئیس جمهوری ترامپ، مصمم است نگذارد این لایحه وزن قانونی به خود گیرد.

گروهی از سناتورهای میانه‌رو و آزادی‌خواه حزب جمهوری‌خواه از جمله لامار الکساندر، سناتور ایالت تنسی، بیل کَسِدی، سناتور لوئیزیانا، سوزان کالینز، سناتور مِینز، لیزا مرکُفوسکی، سناتور آلاسکا، تاد یانگ، سناتور ایندیانا، مایک لی، سناتور یوتا، رند پل، سناتور کنتاکی و جری موران، سناتور کانزاس، از خواست آقای ترامپ برای لغو این لایحه پیشنهادی سر باز زده‌اند. این موردی کم سابقه در میان اعضای حزب آقای ترامپ است که همراه با حزب دموکرات نگران دستور او برای ترور یک فرمانده بلندپایه ارتش ایران و اختیارات بیش از حد دفتر ریاست جمهوری هستند.

نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا، روز پنجشنبه به خبرنگاران گفت، به اعتقاد او این لایحه پیشنهادی در مجلس نمایندگان آن‌قدر رای خواهد آورد که تصویب شود.

اما به‌رغم این که ممکن است این لایحه نهایتا روی میز آقای ترامپ قرار بگیرد، رئیس جمهوری و سناتور میچ مک دانل، رئیس مجلس سنا، آن‌قدر رای منفی سناتورهای جمهوری‌خواه در مورد این لایحه پیشنهادی – یعنی دوسوم اکثریت سنا را آماده کرده‌اند که حق وتوی آقای ترامپ را وتو نکند. 

این که چرا آقای ترامپ خواهان شکست لایحه پیشنهادی سناتور تیم کِین است، سه دلیل عمده دارد:

همه رئیس جمهوری‌ها چنین می‌کنند

رؤسای جمهوری، جورج دبلیو بوش و باراک اوباما، در طول سال‌های رهبریشان در مقابل تلاش‌های هر دو مجلس کنگره برای ایجاد تغییر در روند صدور دستورات نظامی‌ مقاومت کردند. سنا اقدامات ارتش پس از واقعه یازدهم سپتامبر و درگیری‌های پس از آن را تایید کرد. 

چرا؟

به طور خلاصه، هیچ رئیس جمهوری – چه دموکرات و چه جمهوری‌خواه – مایل نیست قدرت را به کنگره واگذار کند، چرا که ممکن است در صورت نداشتن اختیارات برای جلوگیری از خطراتی که منافع یا شهروندان آمریکا را در معرض خطر قرار می‌دهد، سرزنش شود.

گوردون آدامز، یک مقام ارشد امنیت ملی در دستگاه رهبری کلینتون، می‌گوید: «تردیدی نیست که ترامپ لایحه پیشنهادی کِین را در صورت تایید سنا، وتو خواهد کرد. تقریبا همه رؤسای جمهوری آمریکا در مقابل محدودیت تصمیم گیری خود توسط کنگره، مقاومت کرده اند.»

رئیس جمهور پیشین، باراک اوباما، اغلب اظهار تمایل می‌کرد که آماده است با کنگره برای به روز کردن قوانین پس از نهم سپتامبر و احتمالا لغو مصوبه پیش از جنگ عراق، همکاری کند؛ اما تیم او و قانون‌گذاران نتوانستند روی تعابیر و زمان بندی‌های مربوطه توافق کنند. هر تلاشی در این زمینه به آرامی ‌فروکش کرد.

مورد ترامپ

آقای ترامپ از هنگام تبرئه‌اش در سنای آمریکا، دو مقام دستگاه رهبری خود را که در جریان استیضاحش در کنگره علیه او شهادت دادند، اخراج کرده است. اکنون به نظر می‌رسد او در روند صدور حکم علیه دوست قدیمی‌اش، راجر استون، در امور وزارت دادگستری مداخله می‌کند.

چند تن از سناتورهای حزب جمهوری‌خواه، که او را در ارتباط با دو اتهام استیضاحش تبرئه کرده بوده و گفته بودند او از این روند «درس گرفته»، حال در این مورد اظهار تردید کرده‌اند. دموکرات‌ها خواهان تحقیقات جدید شده و هشدار داده‌اند که آقای ترامپ پس از رای سناتورهای جمهوری‌خواه در تبرئه‌اش، جسارت پیدا کرده است.

هیلاری کلینتون، وزیر خارجه سابق آمریکا و نامزد انتخاباتی دموکرات‌ها در سال ۲۰۱۶ که از ترامپ شکست خورد، در انتقاد از ترامپ تا آنجا پیش رفته که در توییتی در ارتباط با ماجرای راجر استون نوشت، دونالد ترامپ مثل یک «دیکتاتور خودکامه» رفتار می‌کند.

آقای آدامز هم می‌گوید:«رئیس جمهوری می‌خواهد کمتر از دیگر همتاهای خود محدودیت داشته باشد.»

چهل و پنجمین فرمانده کل، ترامپ، چهارشنبه بعدازظهر در توییتی نوشت که لایحه پیشنهادی کِین، اهداف سیاست خارجی او را تضعیف می‌کند. 

آقای ترامپ در توییتی پیش از رای‌گیری روی لایحه پیشنهادی کین، و در اشاره به قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسدارن که در اوایل سال جاری دستور ترورش را داد، گفت: «ما در مورد ایران در موقعیت خوبی قرار داریم. اکنون موقع نشان دادن ضعف نیست. اکثریت قابل ملاحظه شهروندان آمریکا از حمله ما علیه سلیمانی حمایت می‌کنند...» دستگاه رهبری ترامپ، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار داده، که همانند سیاست‌های بوش و اوباما، چنین حملاتی را از نقطه نظر قانونی توجیه می‌کند.

آقای ترامپ در توییت دومش نوشت: «اگر دستم بسته باشد، ایران از آن سود بسیار خواهد برد. این (لایحه) پیام بسیار بدی می‌فرستد. دموکرات‌ها این کار را فقط به هدف خجالت دادن جمهوری‌خواه‌ها می‌کنند. نگذارید این اتفاق بیفتد.»

سرزنش دیگران

نمایندگان پس از وتوی لایحه پیشنهادی که انتظار آن می‌رود، گام دیگری پیش رو دارند: هردو مجلس کنگره می‌توانند رای به رد آن بدهند.

اما این بدان معنی خواهد بود که اگر آقای ترامپ یا رئیس جمهوری آتی آمریکا بخواهد علیه ایران مداخله نظامی‌ بکند، کنگره باید این اقدام را از پیش تایید کند. این امر مداخله نظامی‌ را به تصمیم کنگره مبدل خواهد کرد.

آقای آدامز می‌افزاید: «رؤسای جمهوری در استفاده از نیروی نظامی‌ از حمایت کنگره استقبال می‌کنند. اما آن‌ها دوست ندارند اجازه نمایندگان را بخواهند و همچنین نمی‌خواهند نیروهای ارتش را طبق خواست کنگره تخلیه کنند.»

او افزود: «اما از آنجایی که کنگره نمی‌خواهد مسئول شکست در جنگ‌ها باشد، مایل نیست تحت آن لایحه، محدوده قدرت‌های کنونی‌اش را به آزمایش بگذارد. وتوی ترامپ با حدود پنجاه سال تنش میان دو شاخه کنگره هماهنگی خواهد داشت.»