روز گذشته در حالی که بخشی از ایرانیان برای نشان دادن همدردی خود با قتل جورج فلوید و اعتراض به نژادپرستی در آمریکا به جنبش «سه‌شنبه‌ تاریک» در فضای مجازی پیوستند، انتشار نتیجه یک نظرسنجی از مردم تهران، بار دیگر توجه‌ها را به معضل «نژادپرستی» در ایران جلب کرد.

این نظرسنجی نشان می‌دهد که در قلب پایتخت ایران، جایی که در مقایسه با شهرستان‌های دورافتاده و محروم امکانات بهتری برای آموزش فرهنگی و اجتماعی جامعه وجود داشته، بیش از ۴۰ درصد شهروندان موافق نوعی حذف یا ایزوله مهاجران افغان در سطوح مختلف زندگی اجتماعی هستند.

نتایج نظرسنجی با همکاری دفتر مطالعات اجتماعی-فرهنگی شهرداری و وزارت ارشاد زمستان ۱۳۹۸ در مناطق ۲۲گانه تهران انجام شده، نشان می‌دهد: ۴۳ درصد مردم تهران از ممنوع شدن حضور افغان‌ها در پایتخت حمایت می‌کنند، ۴۴ درصد با جداسازی محل زندگی آنها و اسکان اتباع افغانستان در محله‌های خاص موافقتند، ۴۰ درصد گزینه تحصیل کودکان افغان در مدارس ویژه را انتخاب کرده‌ند و ۴۰ درصد هم کارگران افغان را عامل بی‌کاری ایرانی‌ها عنوان کرده‌اند.

این «بیش از ۴۰ درصد شهروندان تهران» که در نظرسنجی انجام شده دیدگاه خود را علیه زندگی اجتماعی مهاجران افغان مطرح کرده‌اند، بخشی از جمعیت ۸۴ میلیونی ایران را تشکیل می‌دهند که به گزارش مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا)، ۷۰ درصد آن از یکی از شبکه‌های اجتماعی مجازی استفاده می‌کند.

به این ترتیب احتمالا بخشی از کاربران ایرانی شبکه‌های اجتماعی که روز سه‌شنبه تصاویر سیاه را در حساب‌های کاربری خود به اشتراک گذاشتند تا نژادپرستی در آمریکا را محکوم کنند، از حامیان به حاشیه رانده شدن مهاجران افغان هستند.

این دیدگاهی است که در بین مقامات جمهوری اسلامی نیز طرفداران زیادی دارد.

از هفته گذشته که جورج فلوید شهروند آمریکایی سیاه‌پوست به دنبال اعمال خشونت مامور پلیس در هنگام بازداشت او جان خود را از دست داد، اغلب مقامات جمهوری اسلامی این اقدام را محکوم و از فرصت پدید‌ آمده برای حمله به دولت آمریکا و نقد سیاست‌های ترامپ استفاده کردند.

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در توییتر نوشت، تکنیک زانو روی گردن جوابگو نیست!. اشاره او به مامور پلیسی است که زانوی خود را روی گردن جورج فلوید گذاشت و باعث مرگ او شد.

البته ظریف در این توییت به این نکته اشاره نکرده که هفت ماه قبل صدها زن، مرد و کودک ایرانی معترض به وضعیت وخیم معیشتی بر اثر گلوله‌هایی که از فاصله نزدیک به سر و سینه آنها شلیک شده بود، جان خود را از دست دادند و هزاران نفر دیگر زخمی و بازداشت شدند. بر خلاف تصاویر مربوط به فلوید که با استفاده از آزادی ارتباطات و رسانه‌های اجتماعی در آمریکا به سرعت به جهان مخابره شد، قطع اینترنت در ایران مانع اطلاع‌رسانی درمورد کشتار مردم در اعتراض‌های آبان ۱۳۹۸ شد.

وزیر امور خارجه ایران همچنین در این توییت به استفاده سیاسی و ابزاری از مهاجران افغان در ایران نیز اشاره نکرد.

ظریف که امروز به خون‌خواهی جورج فلوید برخاسته و از جهان می‌خواهد در برابر نژادپرستی در آمریکا متحد شود، در سال ۱۳۹۴ در پاسخ به سئوال مجلس درباره بحران‌ کم‌آبی و بی‌آبی در مناطق شرق کشور گفت: «اگر برادران و خواهران ما در افغانستان توقع دارند که سیاست‌های حمایتی نسبت به وضعیت مهاجران افغان را با جدیت دنبال کنیم، ضرورت دارد که به موضوع حق آبه ایران توجه کنند.»

کمبودهای آموزشی، اجتماعی و اقتصادی برای افغان‌ها در ایران و پدیده‌ای به نام «کودکان بدون شناسنامه» از جمله مواردی است که با ادعای مقامات تهران در نقد «نژادپرستی» در آمریکا در تضاد است. برخی گزارش‌ها نیز حاکی از استفاده جمهوری اسلامی از افغان‌ها در تشکیل گروه‌های شبه‌نظامی به‌منظور پیشبرد اهداف خود در کشورهایی مانند سوریه است. 

عباس عراقچی، معاون سیاسی ظریف سال گذشته در گفتگو با شبکه ۲ صدا و سیمای جمهوری اسلامی با اعلام اینکه بیش از سه میلیون افغان در ایران زندگی می‌کنند، گفت: «این افراد دو میلیون فرصت شغلی را اشغال کرده‌اند و سالیانه سه تا پنج میلیارد یورو از ایران خارج می‌کنند.»

عراقچی در ادامه ادعا کرد: «حدود ۴۷۰ هزار دانش‌آموز افغان در ایران به طور رایگان درس می‌خوانند که هزینه تحصیل هرکدام از آنها ۶۰۰ یورو در سال است و برای هر دانشجوی افغان نیز سالانه ۱۵ هزار یورو هزینه می‌شود.»

او در نهایت گفت که مجموع هزینه مهاجران افغان در ایران هشت میلیارد دلار در سال است و در صورتی که فشار اقتصادی ناشی از تحریم‌ها بر ایران افزایش یابد، «ممکن است از برادران و خواهران افغانستانی‌مان بخواهیم ایران را ترک کنند.»