پس از سکوت غیر مترقبه جامعه جهانی در برابر مداخله نظامی ترکیه در لیبی و پیچیده‌تر شدن بحران جنگ در این کشور، مصر ابتکار عمل جدیدی را برای پایان دادن به بحران جنگ در لیبی ارائه کرده و طرف‌های درگیر در جنگ را دعوت به گفت‌وگو و مصالحه کرد. با این حال، واقعیت اوضاع نشان می‌دهد که مصر به رغم داشتن مرز طولانی مشترک و نفوذ متعدد سیاسی، اقتصادی و امنیتی در لیبی، بدون همکاری بین‌المللی قادر به تطبیق راهبرد پیشنهاد شده‌اش در لیبی نیست و نمی‌تواند طرف‌های درگیر در جنگ را متقاعد به سازش و آشتی کند. افزون بر آن، حضور جنگجویان خارجی که توسط دولت ترکیه از سوریه به لیبی منتقل شده اند، مانع بزرگ دیگری برای متوقف کردن جنگ و آغاز گفت‌وگو در این کشور به شمار می‌رود و بعید است که نیروهای نظامی وابسته به آنکارا به آسانی حاضر به ترک سرزمین لیبی شوند.

هرچند ابتکار عمل قاهره از سوی جامعه جهانی و شماری از کشورهای بزرگ همچون روسیه و آمریکا مورد استقبال قرار گرفته است، اما ترکیه و دولت وفاق ملی در طرابلس مخالفت شدید خود را با ابتکار عمل مصر ابراز داشته و تأکید بر تداوم راهبرد نظامی برای حل بحران جنگ در لیبی دارند.  این در حالی است که اغلب سازمان‌های بین‌المللی از جمله: سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا، اتحادیه کشورهای عربی و شورای امنیت ملی در کنگره آمریکا حمایت خود را از ابتکار عمل مصر ابراز داشتند، مسئله‌ای که نشان می‌دهد بحران جنگ در لیبی تنها می‌تواند از طریق گفت‌وگوهای سیاسی حل شود. البته باید نقش تمام گروه‌های سیاسی و طیف‌های مختلف جامعه در گفت‌وگوهای صلح مدنظر گرفته شود و به حقوق تمام قبایل و اقلیت‌ها احترام گذاشته شود تا لیبی بتواند با موفقیت از بحران کنونی عبور کند. همچنان، ایجاب می‌کند کشورهای مانند عربستان سعودی، امارات متحده عربی و مصر که می‌توانند نقش مثبتی در حل بحران لیبی ایفا کنند، طرف‌های درگیر در جنگ را تحت فشار قرار دهند تا آتش جنگ در این کشور خاموش شود و مسیر رسیدن به صلح و ثبات هموار شود.

البته مسکو نیز که با هر دو جانب درگیر در لیبی، روابط خوبی دارد و سعی می‌کند به منظور گسترش نفوذ خود در شمال آفریقا، در حل بحران جنگ در لیبی نقش داشته باشد، قادر است دولت وفاق ملی و ارتش ملی لیبی را متقاعد به پذیرش ابتکار عمل مصر برای پایان دادن به بحران جنگ در این کشور کند.

اما ایالات متحده هرچند از هنگام ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید، نقش خود را در تحولات لیبی کاهش داده و عرصه را برای روسیه رها کرده است، اما در این اواخر در صدد ایفای نقش بیشتری در لیبی شده است و شکی نیست که حمایت آمریکا از راهبرد مصر برای حل بحران جنگ در لیبی می‌تواند تأثیر قابل ملاحظه‌ای در گفت‌وگوهای صلح میان دولت وفاق ملی و ارتش ملی لیبی به هبری ژنرال خلیفه حفتر داشته باشد.

اما فرانسه با توجه به موقعیت جغرافی و روابط دیرینه با لیبی، بیشتر از سایر کشورها تحت تأثیر بحران نا‌امنی‌های لیبی قرار می‌گیرد، افزون بر آن، تشدید بحران جنگ در لیبی می‌تواند منافع اقتصادی فرانسه در آفریقا را دچار تهدید کند و از سوی دیگر، موج مهاجرت غیرقانونی از سواحل لیبی به فرانسه را افزایش دهد، از این جهت، پاریس پیوسته تأکید بر لزوم پایان دادن به بحران جنگ در لیبی دارد.

از سوی دیگر و پس از فروپاشی نظام معمر القذافی در سال ۲۰۱۱، لیبی در معرض خطر گسترش روزافزون گروه‌های تروریستی قرار گرفت و تداوم درگیری میان دولت وفاق ملی و ارتش ملی لیبی، سرزمین این کشور را به جولانگاه گروه‌های تروریستی تبدیل کرد، افزون بر آن‌که ترکیه برای حمایت از دولت وفاق ملی در طرابلس، هزاران جنگجوی خارجی را از سوریه به لیبی انتقال داده و بحران جنگ در لیبی را پیچیده‌تر کرده است.

تردیدی نیست که حضور نیروهای مزدور خارجی در قلمرو لیبی، به عنوان بزرگ‌ترین چالش پیش رو به شمار می‌رود، زیرا جنگجویان خارجی و گروه‌های شبه‌نظامی‌که به بهانه‌ای حمایت از طرف‌های درگیر در جنگ لیبی وارد این کشور شده اند از دستورات هیچ نهاد نظامی و امنیتی پیروی نمی‌کنند، بنابر این، تا زمانی‌که جنگجویان خارجی در لیبی حضور داشته باشند رسیدن به توافقی برای پایان دادن به بحران جنگ در لیبی غیرمحتمل به نظر می‌رسد. بدین ترتیب، نخستین گامی‌که بایستی برای حل بحران جنگ در لیبی برداشته شود، جلوگیری از  ورود جنگجویان وابسته به گروه‌های تروریستی به لیبی است و طرف‌های ذیدخل در بحران لیبی باید اقدامات هماهنگ و جدی را برای پایان دادن به حضور نیروهای اجیرشده‌ای وابسته به سازمان‌های تروریستی که در حال‌حاضر در لیبی مستقر شده اند اتخاذ کنند. جلوگیری از مداخله خارجی و اجرای طرح ممنوعیت اسلحه به لیبی، پیش‌بایسته دیگری است که می‌تواند زمینه سازش و آشتی میان گروه‌های مختلف لیبی را فراهم کند.

https://www.independentarabia.com/