نتایج مطالعات جدید نشان می‌دهند که نخ دندان و استفاده از خمیر دندان‌های با فلوروید زیاد، کارآیی ورزشکاران حرفه‌ای را بهتر می‌کند.

پیش‌تر، در تحقیقاتی معلوم شده که ورزشکاران سطح برتر از بیماری های جدی دهان و دندان، نظیر پوسیدگی دندان یا تورم لثه، رنج می‌برند، که به نوبه خود تأثیری منفی بر سلامت و عملکرد ورزشی آنان می‌گذارد.

عوامل متعددی باعث چنین مشکلاتی می‌شوند. مثلا فعالیت فیزیکی باعث خشکی دهان شده و در طولانی مدت، خطر پوسیدگی دندان و بیماری‌های لثه را به همراه دارد. دلیل دیگر، مصرف مکمل‌های ورزشی است که باعث بالا رفتن میزان قند در خون می‌شود.

دانشمندان مرکز بهبود و سلامت دهان و دندان یوسی‌ال، در اقدامی جهت رفع این مشکل، برنامه‌ای را با هدف تغییر رفتار و عادات قهرمانان ورزشی تدارک دیده‌اند که از طریق آن بهداشت دهان و دندان به آنان آموزش و راه‌های ساده‌ای برای تغییر روش‌های پاکیزه نگه داشتن دندان به آنان گفته می‌شود.

به گفته دکتر جولی گالاگر، محقق ارشد این تحقیق «بهداشت نادرست دهان و دندان در میان ورزشکاران رایج و موجب عملکرد ضعیف آنها می‌شود. اما در مقایسه با اولویت های دیگر جسمانی و سلامت، بهداشت دهان و دندان زیاد مورد توجه ورزشکاران برتر نیست.»   

وی ادامه داد «به همین دلیل ما تصمیم گرفتیم برنامه‌ای تنظیم کنیم که با اولویت‌های ورزشی قهرمانان و آداب و رفتار تیم‌های ورزشی هماهنگی داشته باشد. شالوده این برنامه، روان‌شناسی رفتار بهداشتی است، که عبارت است از آموزش، خودانگیختگی، هدف‌گذاری، و یک جعبه ابزار ساده.»

در این مطالعه که در مجله علمی «طب تمرین و ورزش عمومی بی‌ام‌جی» منتشر شده است، ۶۲ ورزشکار از دو تیم المپیک قایقرانی و دوچرخه‌سواری انگلستان و یک باشگاه راگبی لیگ برتر دعوت شدند تا با تماشای یک فیلم ۱۰ دقیقه‌ای، انگیزه بیشتری برای رعایت بهداشت دهان و دندان در آنها ایجاد شود.

به علاوه، سه فیلم ۹۰ ثانیه‌ای هم از قهرمان قایقرانی انگلستان، زاک لی گرین، به نمایش درآمد که با هدف آموزش مهارت‌های بهداشت دهان و دندان تهیه شده بود.

هر یک از ورزشکاران شرکت کننده در این تحقیق، برای بررسی بیماری‌هایی چون پوسیدگی دندان یا تورم لثه مورد آزمایش قرار گرفتند و سپس با دریافت گزارشی از وضعیت موجود، جعبه‌ای حاوی مسواک، خمیردندان حاوی فلوراید و نخ دندان تحویل گرفتند.

از این ورزشکاران خواسته شد که روزی دو بار، صبح‌ها قبل از شروع تمرینات و شب‌ها قبل از خواب، دندان‌های خود را به مدت دو دقیقه مسواک بزنند.

ورزشکارانی که پرسش‌نامه بهداشت دهان و دندان را پر کرده بودند، با امتیازی مواجه شدند که در پایان مطالعات به طور متوسط از رتبه ۸.۷۳ (از ۱۰۰ واحد) به ۲.۷۳ کاهش یافته بود. این پرسش‌نامه، نگارشی است که از روی پرسش‌نامه «آسیب استفاده مفرط» مرکز تحقیقات آسیب‌های ورزشی اسلو تهیه شده است.

افزون بر این، تعداد ورزشکارانی که پس از این تحقیقات امتیاز صفر گرفتند،  از ۵۱.۶ درصد به ۹۸.۲ درصد افزایش یافت. امتیاز صفر نشان می‌دهد که مشکلات دهان و دندان ورزشکار تأثیری منفی در عملکرد ورزشی وی نداشته است.

میزان استفاده ورزشکاران از خمیردندان سفارشی در پایان مطالعات از ۱۲.۹ درصد به ۸۰.۴ درصد افزایش یافت. در همین حال، تعداد ورزشکارانی که دو یا سه بار در هفته از نخ دندان استفاده می‌کردند، از ۱۶.۲ درصد به ۳۴ درصد فزایش پیدا کرد.

زاک لی گرین، از اعضای تیم قایقرانی انگلستان و از دندان‌پزشکان شرکت‌کننده در این تحقیق، می‌گوید: «ما به عنوان قهرمان ورزشی آگاهیم که برای رسیدن به اوج، حتی ذره‌ای افزایش کارآیی چقدر اهمیت دارد. رعایت درست بهداشت دهان و دندان حوزه‌ای است که غالبا مغفول می‌ماند.»

وی ادامه می‌دهد: «این برنامه صرفا اهمیت بهداشت دهان و دندان در زندگی روزمره را نشانه نگرفته است، بلکه فراتر از آن، نشان می‌دهد که برای بهتر شدن کارآیی و رسیدن به بالاترین سطوح ورزشی، بهداشت دهان و دندان چه مزایایی می‌تواند ایجاد کند.»

به گفته زاک لی گرین، «اگر قهرمانان ورزشی حال و آینده ما بهداشت دهان و دندان را به اندازه آمادگی جسمانی خود جدی بگیرند، یک قدم دیگر به اوج قهرمانی نزدیک شده‌ایم.»

به گفته پروفسور یان نیدلمن، از همکاران این تحقیق در مرکز یوال‌سی، «قهرمانان ورزشی برای رقابت در سطوح بالا باید از اندک مزیتی بهره لازم را ببرند. ثابت شده است که رعایت بهداشت دهان و دندان مزیتی است که واقعا بر عملکرد ورزشکار تأثیرگذار است.»

وی می‌گوید: «گذشته از جنبه‌های دیگر تعیین کننده برتری ورزشی، نظیر آمادگی جسمانی، تغذیه، سلامت روان و خواب و استراحت، خیلی عالی است که شاهد رعایت چنین نکاتی در برنامه‌های روزانه ورزشکاران حرفه‌ای باشیم.»