سازمان دیدهبان حقوق بشر در گزارشی تازه منتشر شده میگوید که طالبان ادعای اصلاحات دارند، اما کسانی که در مناطق تحت کنترل آنها زندگی میکنند از آزادی انتقاد و پرسش در رابطه با عملکرد این گروه محروماند. ضمن اینکه حقوق زنان و دختران تضییع میشود و دربرابر آزادی بیان و فعالیتهای رسانهها محدویتهایی وضع شده است.
این سازمان گفته است که «طالبان شیوههای خشونتآمیزی را در مناطق تحت کنترل خود اعمال میکند و به همین دلیل است که بلند کردن صدای اعتراض برای مردم این مناطق هم دشوار و هم خطرناک است.»
دیدهبان حقوق بشر تاکید کرده است: «نقض گسترده حقوق بشر از سوی طالبان در مناطق تحت کنترلشان باعث نگرانی شدید در رابطه با خواست و تعهد این گروه نسبت به ارزشها، در توافقنامه صلح آینده شده است.»
این سازمان از ایالات متحده آمریکا و سایر کشورهایی که از روند صلح در افغانستان حمایت میکنند خواسته است تا مطمئن شوند که هر توافق که با طالبان صورت میگیرد شامل تعهدات محکم و اجرایی در خصوص حقوق بشر باشد.
پاتریشیا گرسمن، مدیر آسیا در دیدهبان حقوق بشر در اینباره گفت: «طالبان برخی از سختترین اقدامات خودشان را در بخشهای تحت مدیریتشان بر مردم اعمال میکنند اما ابراز اعتراض در مقابل مقامهای طالبان برای مردم آن نواحی دشوار و خطرناک است. به نظر میرسد که طالبان با ترس مردم حکمرانی میکنند، بدون این که در برابر جوامع تحت نفوذشان پاسخگو باشند.»
او افزود: «توافقنامه آینده میان دولت افغانستان و گروه طالبان نه تنها به تایید اصول گسترده حقوق بشری نیاز خواهد داشت، بلکه برای دولت و طالبان نیز بسیار مهم است که نشان دهند آنها مایل به تنوع مردم در جوامع مختلفاند، تحمل مخالفت و حمایت از حقوق اساسی از جمله زنان و دختران را دارند.»
اعضای جامعه مدنی و شهروندان افغانستان نیز نگرانیشان را در رابطه با نقض آزادی بیان، حقوق مردم و فعالیتهای رسانهها در این کشور آن هم در مناطق تحت کنترل طالبان ابراز میکنند و تاکید دارند که جامعه جهانی و به ویژه ایالات متحده آمریکا نباید به طالبان اجازه چنین رفتارهای ضدحقوق بشری را بدهند و باید از طالبان به گونه جدی بخواهند که با مردم تحت حکومتشان درست رفتار کنند.
سباوون کوهسار، از فعالان جامعه مدنی افغانستان میگوید: «این برای همه معلوم و روشن است که طالبان به هیچ ارزش انسانی و حقوق بشری باورمند نیست اما پس از آن که با ایالات متحده آمریکا توافقنامه صلح را امضاء کردند نباید دربرابر فعالیتهای رسانهها، آزادی بیان و حقوق اساسی شهروندان کشور که تحت کنترل آنان زندگی میکنند، محدودیت وضع کند و اجازه ندهند که صداهای برحقشان را بلند کنند. من از این گروه میخواهم که اگر به حرف ما گوش نمیدهند حداقل به توافقنامهای که با امریکا امضاء کردید پایبند باشید و به حقوق و آزادیهای مردم احترام بگذارید.»
نادر افضلی فعال جامعه مدنی نیز گفت: «متاسفانه طالبان دشمن صلح، آزادی، رسانه و حقوق اساسی شهروندان افغانستان است و به بهانههای مختلف حقوق مردم را ازشان سلب میکند و تلاش دارد که با این کارها مردم را در ناآگاهی مطلق قرار بدهد. آنها میخواهند هر چه دلشان خواست انجام دهند و مردم هیچ اعتراضی نداشته باشند که واقعا نگرانکننده است و باید تغییر کند.»
سوما احمدی، ساکن شهر کابل است وی نیز طالبان را متهم به نقض حقوق زنان و دختران در مناطق تحت کنترلشان کرد و گفت: «توقع از گروه طالبان برای این که به حقوق زنان و دختران احترام بگذارند و اجازه دهند که رسانهها آزادانه فعالیت داشته باشند و دختران به مکتب بروند و به حقوق اساسی خود دست یابند، خواست خیلی زیادی است، چون این گروه جز جنگ، کشتار و ویرانی هیچ برنامه و شناختی از دیگر مسائل ندارند. اکنون یگانه راهی که وجود دارد فشار آمریکا بر این گروه است در غیر این صورت مردم در مقابلشان ایستاگی کرده و حقشان را به زور میگیرند.»