روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارش اختصاصی که از انفجار اخیر در تأسیسات هسته‌ای نطنز منتشر کرده به نقل از منابع ناشناس آمریکایی نوشت که یک استراتژی آمریکایی ـ اسرائیلی در حال شکل‌گیری است که هدف از آن انجام عملیات نظامی محرمانه علیه فرماندهان ارشد سپاه پاسداران و هدف قراردادن تأسیسات هسته‌ای ایران است.

در این گزارش آمده است که انفجار در مرکز سانتریفیوژهای پیشرفته تأسیسات هسته‌ای نطنز از سوی اسرائیل طراح و سازماندهی شده و خسارت‌های سنگینی به برنامه‌های هسته‌ای ایران وارد کرده است. در گزارش همچنین آمده است که به نظر می‌رسد تنش میان واشنگتن و تهران به شدت اوج گرفته و دو کشور وارد مرحله خطرناکی شده‌اند که عواقب ناگوار آن بر وخامت اوضاع منطقه می‌افزاید.

تصاویر ماهواره‌ای تازه نشان می‌دهد که تأسیسات هسته‌ای نطنز بیشتر از آن‌چه در چند روز پیش تصور می‌شد، آسیب دیده است. در همین حال، دو تن از مقامات اطلاعاتی آمریکا که میزان خسارت‌های ناشی از انفجار اخیر در تأسیسات هسته‌ای نطنز را مطالعه و ارزیابی کرده‌اند می‌گویند، ایران برای رسیدن به مرحله پیش از انفجار، دو سال زمان نیاز دارد و بازسازی مجدد سانتریفیوژهای نطنز مستلزم هزینه‌ بسیار است.

از سوی دیگر، یک انفجار قوی دیگر بامداد جمعه گذشته در غرب تهران به قوع پیوست که سراسر پایتخت را به لرزه درآورد و گفته می‌شود که انفجار در یک پایگاه موشکی صورت گرفته است. البته ثابت شدن صحت این مدعا می‌تواند منجر به نگرانی شدید مقامات ایران شود، زیرا انفجارهای پی‌درپی در تأسیسات هسته‌ای و موشکی حفاظت‌شده نشان می‌دهد که حتی نقاط به شدت محافظت شده نظامی نیز در معرض خطر قرار دارد.

هرچند دولت ایران تاکنون در مورد انفجارهای اخیر اظهار نظر چندانی نکرده است، مقامات غربی باور دارند که در واکنش به رخدادهای اخیر، ایران به زودی دست به انتقام‌جویی خواهد زد و منافع آمریکا و متحدانش در عراق را هدف حمله قرار خواهد داد و جنگ سایبری میان دو جانب شدت بیشتری خواهد گرفت. البته ایران در گذشته نیز بارها حملات سایبری متعددی را علیه موسسات مالی ایالات متحده، کازینوی لاس وگاس و شماری دیگر از زیرساخت‌های آمریکا انجام داده و آخرین حمله سایبری ایران به سیستم آبرسانی اسرائیل بود.

نیویورک تایمز افزوده است: مقام‌هایی که انفجار نطنز را دنبال کرده‌اند آن را از لحاظ چگونگی و پیچیدگی به حمله سایبری "استاکس‌نت" تشبیه کردند که طراحی آن حدود یک سال طول کشید و حدود ۱۰ سال پیش با ورود به کامپیوترهای برنامه هسته‌ای ایران به آن‌ها آسیب جدی وارد کرد. شباهت میان دو انفجار نشان می‌دهد که آمادگی برای حمله به تأسیسات هسته‌ای نطنز بایستی از حدود یک سال پیش آغاز شده باشد.

فرضیه اصلی این است که یک وسیله انفجاری در تأسیسات به شدت محافظت شده نظنز احتمالا در نزدیکی یک خط لوله گاز کار گذاشته شده است. اما برخی از کارشناسان تئوری دیگری را مطرح کرده‌اند مبنی بر این‌که ممکن است انفجار اخیر در نتیجه یک حمله سایبری صورت گرفته باشد.

در همین حال، به نظر می‌رسد که استراتژی خویشتن‌داری آمریکا در قبال اقدامات تهدید‌آمیز ایران درحال پایان یافتن است؛ طوری‌که برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران اظهار داشت که عدم اتخاذ واکنش تند در برابر ایران، این کشور را بیشتر از پیش تشویق به افزایش فعالیت‌های تهدیدآمیز می‌کند.

از سوی دیگر، کارشناسان بدین باورند که تلاش‌های محرمانه ایران برای پیشبرد برنامه‌های هسته‌ای و موشکی، پیامدهای خطرناکی دارد و جهان کمتر می‌تواند از عمق فعالیت‌های هسته‌ای ایران آگاهی پیدا کند.

در پیوند به واکنش احتمالی ایران در قبال انفجارهای اخیر، بسیاری از تحلیلگران عقیده دارند که تهران در حال حاضر نمی‌خواهد واکنش تندی از خود نشان دهد، همان‌گونه که در قبال کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس واکنشی را که انتظار می‌رفت نشان نداد. مدتی پس از ترور قاسم سلیمانی، برخی از مقامات آمریکایی ابراز نگرانی می‌کردند که ممکن است تهران در پاسخ به کشته شدن قاسم سلیمانی، وارد جنگ با آمریکا شود، اما جینا هاسپل، رئیس پیشین سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا به آن‌ها اطمینان می‌داد که واکنش ایران در یک حمله موشکی محدود علیه اهداف آمریکا در عراق خلاصه خواهد شد و البته جینا هاسپل، برداشت درستی از سیاست ایران داشته است.

علاوه بر آن، شمار زیادی از مقامات آمریکایی، اسرائیلی و تحلیلگران امنیت بین المللی عقیده دارند که تهران در انتظار روشن شدن نتایج انتخابات آینده ریاست جمهوری آمریکا است و ایران امیدوار است که ترامپ در انتخابات پیش‌رو شکست می‌خورد و جو بایدن، حریف دموکرات او با ورود به کاخ سفید، راه مذاکراه با ایران را باز خواهد کرد.

کریم سجادپور، مشاور ارشد بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی می‌گوید: جای تعجب است که چرا ایران نمی‌خواهد مشکل خود را با دولتی که تا چند ماه دیگر قدرت آن پایان می‌یابد حل کند. ایران به رغم پیشرفت‌هایی که در عرصه فناوری هسته‌ای داشته اما نتوانست محرمیت برنامه‌های هسته‌ای خود را حفظ کند: این امر نشان می‌دهد که افرادی از درون دولت ایران، اطلاعات را در دسترس آمریکا و اسرائیل قرار می‌دهند و در پیشبرد عملیات نظامی علیه اهداف ایران، همکاری دارند.

از سوی دیگر، به نظر می‌رسد که همکاری‌های اطلاعاتی آمریکا و اسرائیل برای هدف قراردادن پایگاه‌های نظامی و تأسیسات هسته‌ای ایران افزایش یافته است، به ویژه این‌که مایک پمپئو، وزیر امورخارجه ایالات متحده که در گذشته به عنوان رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا وظیفه انجام داده است با یوسی کوهن، رئیس سازمان اطلاعات و عملیات ویژه اسرائیل (موساد) روابط تنگاتنگی دارد.