عضو شورای عالی فضای مجازی گفت ورود افراد خارجی به فضای مجازی در ایران نیازمند قانون است. رسول جلیلی عضو شورای عالی فضای مجازی، با عنوان این که پلیس کشور باید در فضای مجازی برای «گذرنامه» افراد خارجی که می‌خواهند «رایاتبعه» یا «تبعه فضای مجازی کشور» باشند فکری کند، این فضا را به یک نوع مهاجرت یا سفر به کشوری دیگر تشبیه کرده که برای انجام آن نیاز به گذرنامه و ویزا و فرودگاه و پلیس مهاجرت یا مرزی هست. آقای جلیلی گفته است: «اگر قرار است افراد خارجی وارد فضای مجازی ما شوند باید برای آن قاعده و قانون گذاشت. از آن جایی که ورود این اشخاص به فضای مجازی از طریق فرودگاه واقعی انجام نمی‌شود و پلیس مهاجرت آن را کنترل نمی‌کند، مقررات متفاوتی برای ورود به صورت مجازی می‌طلبد. در این جا باید مساله را بشناسیم و برای آن راهکار تدوین کنیم.»

برخی فعالان حوزه شبکه‌های مجازی و اینترنت در واکنش به صحبت‌های غیرکارشناسی این عضو شورای فضای مجازی، اهمیت اینترنت را در نبود حد و مرز بین کشورها عنوان کردند و نسبت به «رایاتابعه» اعتراض کرده‌اند.

عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی درخواست ایجابی بودن راهکار و قوانین را مطرح کرد و گفت: «با یک کلیک می‌توان موقعیت خود را بدون جابه‌جایی فیزیکی تغییر داد. این‌ها تمایز میان فضای واقعی و مجازی است و حاکمیت در چنین فضایی ملزومات خودش را دارد؛ حتی ملزومات حاکم بر فضای واقعی هم این‌جا حاکم است.»

او در گزارشی که «مهر» منتشر کرده کرده است از مجلس شورای اسلامی خواسته موضوع حکمرانی در فضای مجازی را در دستور کار قرار دهد.

روز گذشته هم علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران در جلسه تصویری با اعضای هیات دولت با بسیار مهم خواندن فضای مجازی گفت: «بحث ما در مورد فضای مجازی این است که این عرصه از خارج مدیریت و هدایت می‌شود.»

رهبر ایران عوامل مسلط بین‌المللی در فضای مجازی را به شدت فعال عنوان کرد و ضرورت نظارت بیشتر توسط سه قوه را برای چندین بار متذکر شده و گفت: «تأکید مکرر بر شبکه‌ ملی اطلاعات و تشکیل شورای عالی و مرکز ملی فضای مجازی و شرکت رؤسای سه قوه در آن، به همین علت است اما متأسفانه اهتمام لازم به این موضوع نمی‌شود.»

حساسیت رهبر جمهوری اسلامی ایران در خصوص فضای مجازی و اینترنت موجب فرمان تشکیل «مرکز ملی فضای مجازی کشور» توسط شورای عالی فضای مجازی در سال ۱۳۹۰ شد.

بر طبق این فرمان به شورای فضای مجازی وظیفه تشکیل «مرکز ملی فضای مجازی کشور» داده شد تا کامل و به‌روز بر فضای مجازی درونی و بیرونی اشراف داشته و درخصوص نحوه رویارویی با آسیب‌های اینترنت تصمیم بگیرد. او همه دستگاه‌های کشور را موظف به همکاری با مرکزملی فضای مجازی کرد.

حمله به فضای مجازی و ایجاد محدودیت بر آن همواره طی سال‌های گذشته به کرات اتفاق افتاده است. مجلس یازدهم نیز به محض شکل‌گیری، درصدد تشکیل کمیسیونی درخصوص تحدید فضای مجازی در ایران بود.

وزیر پیشین ارتباطات مهم‌ترین نطقه ضعف مجلس دهم را در حوزه نظارت بر فضای مجازی عنوان کرده بود و ضرورت انجام آن را توسط مجلس یازدهم گوشزد کرده بود.

در خرداد ماه ۲۰ نماینده مجلس یازدهم، تقاضای تشکیل کمیسیون ویژه فضای مجازی و اقتصاد دیجیتال را به هیات رئیسه این نهاد تحویل دادند.

هم‌زمان معاون فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی نیز خواستار ورود جدی مجلس یازدهم به امر ساماندهی فضای مجازی از منظر قانونی شد. سعید روستا آزاد منطق رهبر جمهوری اسلامی را در خصوص فضای مجازی «به شکل توأمان هم تهدید و هم فرصت» عنوان کرد و خواستار نظارت جدی در این حوزه شد.

معاون فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی یکی از اولویت مجلس یازدهم را الزامات فضای مجازی و ساماندهی قانونی این مساله و همچنین نظارت مناسب بر اجرای قوانین در این رابطه عنوان کرد.

در تیرماه خبری مبنی بر خیز مجلس در ایجاد محدودیت و فیلترکردن برخی شبکه‌های اجتماعی مطرح شد که بسیاری هم نسبت به آن واکنش نشان دادند و آن را مسیری برای از بین رفتن تجارت‌های کوچک و خانگی که از طریق همین شبکه‌ها شناخته شده و جان گرفته‌اند دانستند.

احمدامیرآبادی فراهانی عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی در خصوص این واکنش‌ها عنوان کرد: «این که بعضا گفته می‌شود که مجلس دنبال این است که کسب و کارهای موجود را در فضای مجازی از بین ببرد و فیلتر کند، اصلا چنین طرحی نیست و نمایندگان نیز چنین طرحی به هیات‌رئیسه مجلس ارائه نکرده‌اند.» این نماینده مجلس مسائل مطروحه در خصوص نظارت بر شبکه‌های مجازی و اینترنت را صرفا «مراقبت از فرهنگ اصیل مردم در ایران» در مقابل «هجمه شبکه‌های اجتماعی معاند» عنوان کرد.

به نظر می‌رسد طی سال‌های گذشته جمهوری اسلامی در ایران اینترنت و فضای مجازی را بیشتر تهدید دیده است تا فرصتی برای ارتباط. هرچند که بیشتر مردان سیاست و دولتمردان در ایران و حتی رهبر جمهوری اسلامی هم برای تاثیرگذاری در استفاده از شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی برای بیان خواسته‌ها و نقطه نظرات خود استفاده می‌کنند.