وکلای ایالات متحده از قضات عالی‌ترین دادگاه سازمان ملل خواستند شکایت جمهوری اسلامی ایران را رد کند.

ماریک استرینگ، یکی از وکلای این پرونده نیز در این باره به رویترز گفت که ایران به دنبال آن است که با استفاده از پیمان دو جانبه سال ۱۹۵۵ معروف به «پیمان مودت»، تحریم‌های سال ۲۰۱۵ آمریکا را لغو کند که این موضوع با مخالفت دونالد ترامپ همراه بوده است. در آخرین پرونده تشکیل شده در سال ۲۰۱۹، دادگاه حکم داد که یک گروه مشترک با حضور اعضای طرفین باید مسئله حل اختلافات در مورد دارایی‌های بلوکه شده ایران در آمریکا را بررسی کند. همچنین در اکتبر سال ۲۰۱۸ دادگاه از آمریکا خواست تا مطمئن شود که تحریم‌ها بر ارسال کمک‌های بشردوستانه و بر روی ایمنی پروازهای هواپیماهای ایرانی، تاثیر نمی‌گذارد. استرینگ اعلام کرد که واشنگتن به اجرای احکام قبلی پایبند است.

عهدنامه مودت، توافقنامه‌ای است که در سال ۱۳۳۴ شمسی و در دوران حکومت محمد رضا شاه پهلوی و نخست وزیری «حسین علاء»؛ و «دوایت آیزنهاور» رئیس جمهور وقت ایالات متحده به امضا رسید. بر اساس این توافقنامه قرار بود روابط کنسولی و اقتصادی بین دو کشور، برپایه صلح و دوستی برقرار باشد.

در جلسه‌ای که روز دوشنبه در دادگاه بین‌المللی «لاهه» تشکیل شد، دادستان آمریکا اعلام کرد که وظیفه‌ ما این است که دلایل لازم برای رد شکایت جمهوری اسلامی ایران در این مرحله ابتدایی را عنوان کنیم‌. مشخص است که آمریکا مدت‌ها است که رفتارهای ایران را تهدیدی بزرگ علیه امنیت ملی ایالات‌متحده، شهروندان و منافع آمریکا و همچنین امنیت متحدان منطقه‌ای می‌داند.

جلسه نخست در روز دوشنبه برگزار شد. قرار است فردا نیز جلسه‌ای به منظور بررسی صلاحیت دادگاه در خصوص رسیدگی به شکایت ایران تشکیل ‌شود و ایران نیز ادله خود را به دادگاه ارائه کند.

نخستین ارجاع دو طرف به  پیمان مودت، توسط آمریکا و در زمان گروگانگیری دیپلمات‌های این کشور در تهران رخ داد. در آن دوران علیرغم خصومت شدید بین طرفین، اما دو کشور همچنان به آن پایبند بودند. چندی بعد و در جریان سرنگونی هواپیمای مسافربری ایران توسط ناو آمریکایی، این بار ایران با استناد به این پیمان، از آمریکا شکایت کرد. مجددا ایران پس از حمله به سکوهای نفتی، پیمان مودت را مبنا قرار داد و علیه ایالات متحده اقامه دعوی کرد.

 حدود دو سال پیش نیز حکومت جمهوری اسلامی بر اساس همین توافقنامه از ایالات متحده به دیوان لاهه شکایت کرد. این موضوع نشان می‌دهد که پیمان بین دو کشور همچنان بر قرار بوده و دو طرف همچنان به آن التزام داشتند. اما در سال ۲۰۱۸ و پس از صدور حکم دیوان لاهه به نفع ایران، «مایک پومپئو»، وزیر امور خارجه آمریکا اعلام کرد که با توجه به دلایل بسیار مبنی بر دخالت ایران در حمله به کنسولگری آمریکا در بصره، ایالات متحده به عضویت در پیمان مودت خاتمه داده و از آن خارج می‌شود.

بر اساس بند ۳ از ماده ۲۳ پیمان مودت، خروج از این عهد نامه پس از گذشت دوره ۱۰ سال اول، با تسلیم یک یادداشت به طرف مقابل و در پس از یک سال انجام می‌شود.

با توجه به نزاع طرفین و نگرانی‌ها از فعالیت هسته‌ای ایران، آمریکا این کشور را تهدیدی برای امنیت خود و جهان می‌داند. از این رو واشنگتن از سال ۲۰۱۵ فشارهای بیشتری را علیه ایران اعمال کرده است.

احکام دادگاه بین‌المللی دادگستری لاهه لازم الاجراست اما این دادگاه قدرت اجرایی ندارد. اگرچه پیشتر هم ایران و هم آمریکا احکام صادر شده علیه خود را نقض کرده‌اند.