قبرس طرح جنجالی اعطای حق شهروندی را به افراد ثروتمند صاحب دو میلیون یورو سرمایه‌گذاری ملکی در این کشور لغو کرد. دریافت‌کنندگان چنین گذرنامه‌ای از حق سفر در سراسر اتحادیه اروپا برخوردار می‌شدند. 

لایحه لغو برنامه «گذرنامه طلایی» از ماه بعد به اجرا درمی‌آید و هم‌زمان با طرح این اتهامات به تصویب رسید که مقامات سیاسی در پی صدور گذرنامه برای یک تاجر قلابی چینی، دارای پرونده جنایی بوده‌اند. 

هیات دولت قبرس روز سه‌شنبه پیشنهاد وزرای کشور و اقتصاد را برای لغو این طرح پذیرفت، طرحی که از زمان آغاز در سال ۲۰۱۳ تاکنون بیش از هفت میلیارد یورو به این کشور سرازیر کرده است. 

متقاضیان حق شهروندی مشمول این طرح، ملزم به سکونت یا حتی سفر به این کشور نیستند تا گذرنامه دریافت کنند. به محض دریافت گذرنامه می‌توانند در تمامی ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا زندگی و کار کنند یا درس بخوانند. 

طبق این طرح لزومی ندارد که متقاضی با زبان قبرسی آشنا باشد یا در مصاحبه شرکت کند و فقط کافی است ۳۰۰ هزار یورو سرمایه‌گذاری کند تا به وی اقامت دائمی بدهند. 

اتهام سوء‌استفاده از این طرح با انتشار گزارش مخفیانه شبکه الجزیره مطرح شد که با استفاده از دوربین مخفی فیلمی را تهیه کرده و مدعی بودند که در آن دیمیتریس سیلوریس رییس مجلس و سیاستمداری به نام کریستاکیس گیووانیس دارند به یک سرمایه‌گذار قلابی اهل کشور چین قول «حمایت کامل» برای کسب گذرنامه می‌دهند در حالی که این فرد بابت پولشویی محکومیت دارد. 

هم آقای گیووانیس هم آقای سیلوریس این اتهامات را شدیداً تکذیب کرده‌اند و می‌گویند کاملاً از قلابی بودن هویت فرد متقاضی خبر داشته‌اند و فقط می‌خواستند اطلاعات بیشتری از «رابط» به دست آورند و به مقامات نیروی انتظامی قبرس گزارش بدهند. 

آقای سیلوریس همچنین گفت هفته آینده از سمت خود در مجلس کناره‌گیری می‌کند تا تحقیقات کاملی در این باره انجام گیرد. 

کریستیان ویگاند سخنگوی کمیسیون اروپا هم می‌گوید نهاد اجرایی اتحادیه اروپا اقامه دعوا علیه قبرس را بابت تخلف احتمالی این کشور مد نظر دارد. 

آقای ویگاند گفت: «در کمال ناباوری دیدیم که چطور مقاماتی بلندپایه در حال فروختن حق شهروندی اروپا بودند.» 

این طرح که طبق اخبار منتشره با استقبال اتباع روسیه، اوکراین، چین و کامبوج مواجه بود، بابت خطر تسهیل پول‌شویی مدت‌های مدید مورد انتقاد بوده است. 

اداره ممیزی قبرس هم در ماه سپتامبر اعلام کرده بود که احتمال آن وجود دارد که هزاران گذرنامه برای افرادی صادر شده باشد که حائز شرایط نبودند. 

پارسال هم طبق تحقیقی که رویترز انجام داده بود، پشتیبانان مالی پیشین حزب محافظه‌کار انگلستان هم از سال ۲۰۱۶ که بریتانیا به خروج از اتحادیه اروپا رأی داد با استفاده از طرح گذرنامه طلایی برای دریافت حق شهروندی قبرس تقاضا داده بودند. 

قبرس تنها کشوری نیست که برای جلب ثروتمندان با قول حق شهروندی در قبال سرمایه‌گذاری سنگین تلاش می‌کند. 

مالت هم طرحی به نام «سرمایه‌گذار انفرادی» دارد که در قبال ۶۵۰ هزار یورو کمک مالی به دولت، ۱۵۰ هزار یورو سرمایه‌گذاری در زمینه‌های مورد نظر دولت و پنج سال اقامت، حق شهروندی اعطا می‌کند. 

 در کشورهای مختلف از پاناما گرفته تا مالزی نیز طرح‌هایی مشابه این طرح وجود دارد.