کنفرانس امنیتی مونیخ؛ تجمع اعتراضی ایرانیان، زمزمه‌های تشکیل «ارتش اروپایی»، مهاجرت و آزادی بیان

جهان در حال ورود به دورانی جدید از رقابت‌های قدرت‌های بزرگ است، جایی که همگرایی گذشته میان آمریکا و اروپا دیگر تضمین‌شده نیست.

روز  شنبه ۲۷ بهمن‌ماه، جمعیت گسترده‌ای از ایرانیان در اعتراض به لغو سخنرانی شاهزاده رضا پهلوی در کنفرانس امنیتی سالانه مونیخ و حمایت از او در این شهر تجمع کردند. تجمع اعتراضی ایرانیان از ظهر روز شنبه آغاز شد و تا زمان تنظیم این گزارش ادامه داشت.

تجمع ایرانیان از ظهر روز شنبه در چندین نقطه مونیخ شکل گرفت. ساعت ۵ بعدازظهر این تجمعات به هم پیوستند. جمعیت قابل توجه حاضر در این تظاهرات، شعارهایی در حمایت از شاهزاده رضا پهلوی سر دادند. چندین سخنرانی هم در این تجمع انجام شد.  

روز پنج‌شنبه ۲۵ بهمن‌ماه، شاهزاده رضا پهلوی در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد که دولت آلمان با لغو دعوت وی به کنفرانس امنیتی مونیخ، صدای مردم ایران را خاموش کرده و در راستای منافع جمهوری اسلامی عمل کرده است. وی ضمن انتقاد از مواضع برلین نوشت: «این خیانتی به مردم ایران و ارزش‌های دموکراتیک آلمان است. دولت آلمان نه‌تنها صدای مردم ایران را خاموش کرده، بلکه مستقیما در خدمت جمهوری اسلامی قرار گرفته است.»

اما روز جمعه و شنبه، کنفرانس امنیتی مونیخ ۲۰۲۵ در حالی برگزار شد که انتقادهای تند از سیاست‌های اروپا، آینده جنگ اوکراین و روابط فراآتلانتیک از مهم‌ترین محورهای آن بودند. در این نشست، جی. دی. ونس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، حملات شدیدی علیه سیاست‌های مهاجرتی و آزادی بیان در اروپا انجام داد که با واکنش تند اولاف شولتز، صدراعظم آلمان، مواجه شد. در همین حال، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، خواستار تشکیل «ارتش اروپایی» شد و تأکید کرد که این قاره باید مسئولیت امنیت خود را به‌دست بگیرد.

انتقاد شدید ونس از اروپا و پاسخ آلمان

جی. دی. ونس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، در سخنرانی خود در کنفرانس امنیتی مونیخ، سیاست‌های اروپا در قبال آزادی بیان و مهاجرت را مورد حمله قرار داد. او کشورهای اروپایی را به «سرکوب آزادی بیان» و «عدم کنترل مؤثر بر مهاجرت غیرقانونی» متهم کرد.

ونس در سخنرانی خود گفت: «هیچ رأی‌دهنده‌ای در این قاره رأی نداده است که درهای اروپا به روی میلیون‌ها مهاجر با هویت نامعلوم باز شود.» این اظهارات باعث واکنش‌های گسترده‌ای در اروپا شد، به‌ویژه در آلمان، که دولت آن سیاست‌های سختگیرانه‌تری علیه احزاب راست‌گرا اتخاذ کرده است.

اولاف شولتز، صدراعظم آلمان، در پاسخ به ونس گفت: «اینکه کشورهای دیگر به ما دیکته کنند که چه سیاست‌هایی اتخاذ کنیم، قابل قبول نیست، مخصوصاً از سوی دوستان و متحدانمان.» شولتز همچنین حزب آلترناتیو برای آلمان (AfD)، که یک حزب راست‌گرا در آلمان است، را به‌عنوان «خطر برای دموکراسی» معرفی کرد و افزود: «هرگز دوباره فاشیسم بر نمی‌گردد، هرگز دوباره نژادپرستی بر نمی‌گردد، هرگز دوباره جنگ‌های تجاوزگرانه نخواهیم داشت.»

درخواست زلنسکی برای تشکیل ارتش اروپا

در یکی از مهم‌ترین بخش‌های کنفرانس، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، خواستار تشکیل یک ارتش اروپایی شد. زلنسکی در سخنرانی خود تأکید کرد که اروپا نمی‌تواند به تضمین امنیتی ایالات متحده تکیه کند و برای کسب احترام واشنگتن، باید یک ارتش قوی داشته باشد.

او گفت: «بسیاری از رهبران درباره نیاز اروپا به یک ارتش مستقل صحبت کرده‌اند. اما من معتقدم که اکنون زمان آن فرارسیده است که ارتش اروپا تشکیل شود.»

زلنسکی همچنین هشدار داد که اوکراین هیچ توافقی را که بدون مشارکت کی‌یف و پشت درهای بسته میان دیگر کشورها درباره جنگ این کشور اتخاذ شود، نخواهد پذیرفت. او پیش‌بینی کرد که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، تلاش خواهد کرد که دونالد ترامپ را به مسکو دعوت کند تا در مراسم بزرگداشت پیروزی شوروی در جنگ جهانی دوم در ۹ مه شرکت کند، اما نه به‌عنوان یک رهبر محترم، بلکه به‌عنوان «وسیله‌ای برای نمایش خود.»

دیدار ونس با رهبر حزب راست آلمان

یکی از جنجالی‌ترین اتفاقات این کنفرانس، دیدار جی. دی. ونس با رهبر حزب راست آلمان (AfD) بود. این حزب که در نظرسنجی‌ها حدود ۲۰ درصد رأی دارد، به دلیل تاریخ آلمان و ارتباطش با جریان‌های ملی‌گرا، از سوی احزاب اصلی آلمان به حاشیه رانده شده است.

پس از انتشار این خبر، فریدریش مرتس، رهبر حزب محافظه‌کار دموکرات مسیحی آلمان، نیز به جمع منتقدان ونس پیوست و در یک پنل در کنفرانس گفت: «ما به اصول دموکراتیک خود پایبند هستیم و نمی‌پذیریم که کسی از بیرون برای ما تعیین تکلیف کند.»

نقش ترامپ در مذاکرات اوکراین

یکی دیگر از جنبه‌های مهم کنفرانس، رویکرد دونالد ترامپ به جنگ اوکراین بود. ترامپ هفته گذشته بدون مشورت با متحدان اروپایی، مستقیماً با پوتین تماس گرفت و خواستار آغاز فوری مذاکرات صلح شد. این اقدام او باعث نگرانی مقامات اروپایی شده است.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

دیوید لمی، وزیر خارجه بریتانیا، در سخنرانی خود در کنفرانس گفت که ایالات متحده و اوکراین باید همکاری‌های امنیتی خود را تقویت کنند، زیرا این تنها راهی است که می‌تواند ولادیمیر پوتین را وادار به عقب‌نشینی کند. او همچنین تأکید کرد که ایجاد پیوندهای استراتژیک میان صنایع نظامی آمریکا و اوکراین، بهترین تضمین امنیتی برای این کشور خواهد بود.

در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ، تحولات خاورمیانه نیز مورد توجه قرار گرفت. روز شنبه حماس سه گروگان اسرائیلی را مبادله و اسرائیل در مقابل ۳۶۹ زندانی فلسطینی را آزاد کرد.

اما هم‌زمان، شرایط انسانی در نوار غزه وخیم‌تر شده است. بازگشت مردم به خانه‌های ویران‌شده‌شان مشکل کمبود شدید آب آشامیدنی را دوچندان کرده است، زیرا تنها منبع آب شیرین این منطقه آلوده به فاضلاب و آب دریاست.

جهان دیگری در راه است

کنفرانس امنیتی مونیخ ۲۰۲۵ اختلافات در حال افزایش میان آمریکا و اروپا را نشان داد. اظهارات جی. دی. ونس، نمادی از فاصله‌ گرفتن سیاست خارجی دولت ترامپ از رویکرد سنتی واشنگتن در قبال اروپا بود.

از سوی دیگر، پیشنهاد زلنسکی برای تشکیل ارتش اروپا، می‌تواند مسیر امنیتی این قاره را به‌طور بنیادی تغییر دهد. اگر اروپا تصمیم بگیرد که به‌طور مستقل از آمریکا ارتش خود را تشکیل دهد، این اقدام می‌تواند به یکی از مهم‌ترین تحولات ژئوپلیتیکی دهه‌های اخیر تبدیل شود.

با نزدیک شدن به انتخابات آلمان در ۲۳ فوریه، دیدار ونس با رهبر حزب آلترناتیو برای آلمان نشان داد که چگونه نیروهای راست در آمریکا و اروپا در حال یافتن جایگاه جدیدی در معادلات بین‌المللی هستند.

در نهایت، پیام این کنفرانس این بود که جهان در حال ورود به دورانی جدید از رقابت‌های قدرت‌های بزرگ است، جایی که همگرایی گذشته میان آمریکا و اروپا دیگر تضمین‌شده نیست.