با توجه به نزدیکی زمان شروع کار رسمی جوبایدن به‌عنوان رئیس جمهور آمریکا، لیست کابینه پیشنهادی او روزبه‌روز مشخص‌تر می‌شود. با مشخص‌شدن اسامی وزارت امور خارجه و نماینده ویژه بایدن در امور زیست‌محیطی، روز سه‌شنبه ۱۵ دسامبر، برخی مطبوعات و کانال‌های تلویزیونی از جمله سی‌ان‌ان، از انتخاب خانم جنیفر گرنهلم به‌عنوان وزیر جدید انرژی آمریکا خبر دادند. خانم جنیفر گرنهلم دو دوره فرماندار میشیگان بود. او برای اولین بار در سال ۲۰۰۲ به‌عنوان فرماندار میشیگان، انتخاب شد. گرنهلم اولین فرماندار زن این ایالت نیز محسوب می‌شود. او دوباره در سال ۲۰۰۶، با بیشترین رای به‌عنوان فرماندار میشیگان انتخاب شد.

سابقه فعالیت در بخش نوآوری انرژی‌های تجدیدپذیر

گرنهلم، فارغ التحصیل ممتاز رشته حقوق از دانشگاه برکلی و هارواد است. در دانشگاه برکلی، برای چندین سال به تدریس علوم سیاسی مشغول بود. در عین حال، تحلیلگر ارشد در دو مرکز تحقیقاتی در دانشگاه برکلی بود. حوزه تحقیقاتی این دو مرکز، انرژی‌های تجدیدپذیر، نوآوری و تکنولوژهای پیشرفته بوده است. او در سال ۲۰۱۱ کتاب خاطرات خود را با موضوع تلاش برای یافتن فرصت‌های شغلی و آینده اقتصادی آمریکا منتشر کرد. این یکی از کتاب‌های پرفروش همان سال شد. گرنهلم تحلیلگر ارشد سیاسی سی‌ان‌ان نیز بوده است.

وزیر جدید انرژی آمریکا، مدیریت چندین پروژه مهم در مورد نقش انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر را در ایجاد اشتعال و توسعه پایدار برعهده داشته است. به مدت پنچ سال، موسس و مدیر پروژه «امریکن جاب پروجکت» بوده است. در این مدت بیش از سی پروژه، با مشارکت دانشگاه‌های مختلف آمریکا، با هدف توسعه مشاغل در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر را رهبری کرده است. گرنهلم در زمان فرمانداری میشگان، پیشگام نوآوری در زمینه انرژی پاک و توسعه اقتصادی بود. در دوران بحران اقتصادی، سیاست اقتصادی او توانست بخش خودروسازی و صنایع میشیگان را تا حدی زیادی نجات دهد.

سیاست زیست‌‌محیطی بایدن و نقش کلیدی گرنهلم

با توجه به حوزه پژوهشی و سابقه تدریس خانم گرنهلم در رشته علوم سیاسی و انرژی‌های تجدیدپذیر، به نظر می‌رسد که او از تخصص کافی در حوزه سیاستگذاری و دیپلماسی انرژی برخوردار است. می‌توان گفت فعالیت او به‌عنوان فرماندار میشگان، سابقه تدریس در دانشگاه و پژوهش در مراکز تحقیقات دانشگاهی و خصوصی و تحصیل در رشته حقوق، او را به بهترین گزینه برای پیشبرد سیاست‌های جدید زیست‌محیطی آمریکا تبدیل کرده است. به عبارت دیگر، همکاری گرنهلم با جان کری، آمریکا را در راه رسیدن به اهداف توافق‌نامه زیست‌محیطی پاریس یاری خواهد کرد .

طبیعی است حفاظت از صنعت انرژی آمریکا در قبال تحولات بازار نفت، یکی از الویت‌های وزیر جدید انرژی آمریکا خواهد بود. حفظ استقلال انرژی آمریکا و تلاش برای افزایش صادرات انرژی، با تکیه بر انرژی‌های تجدیدپذیر نیز یکی از نقاط قوت او به‌شمار می‌رود. در دوران بحران اقتصادی آمریکا و ورشکستگی بخشی از صنعت خودورسازی، گرنهلم به‌عنوان فرماندار میشگان، پدیدآوردن شرایط لازم را برای بهبود وضعیت اقتصادی میشیگان در پیش گرفت. در این بین، از پتاسیل‌های بخش خصوصی نیز بهره گرفت. او زمینه همکاری و مشارکت بین بخش صنعت، دولت و مراکز تحقیقاتی دانشگاهی را بیش از پیش تقویت کرد. در همین حین، شرایط را برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در حوزه تولید باتری، انرژی‌های زیستی، خورشیدی و بادی ایجاد کرد.

صنعت نفت آمریکا

با توجه به برنامه زیست‌محیطی بایدن، وزیر جدید انرژی ضمن حمایت از شرکت‌های فعال در زمینه نفت و گاز، برای حفاری‌های جدید در بخش نفت، همکاری لازم را به‌عمل نخواهد آورد. همکاری با اوپک به‌ویژه عربستان و روسیه برای تنظیم بازار و حفاظت از شرکت‌های نفت این کشور، نقش مهمی در دیپلماسی انرژی آمریکا ایفا خواهد کرد. حفظ ظرفیت تولید نفت آمریکا و در صورت امکان افزایش تولید و صادرت نفت و گاز و تلاش برای کاهش وابستگی به نفت وارداتی نیز، مورد توجه وی خواهد بود.

وزیر جدید انرژی و مذاکرات ایران و آمریکا

در دوران ریاست جمهوری اوباما و در جریان مذاکرات هسته‌ای، ارنست مونیز، وزیر اسبق انرژی این کشور، حضور چشمگیری در مذاکرات هسته‌ای داشت. از این‌رو، طبیعی است که در مذاکرات پیش‌روی دولت بایدن با ایران، وزیر جدید انرژی حضور فعالی خواهد داشت. توافق احتمالی ایران با آمریکا به معنای رفع تحریم و بازگشت ایران به بازار نفت خواهد بود. طبیعی است در شکل‌گیری این توافق احتمالی، خانم گرونهلم برای حفاظت از امنیت انرژی و حفظ سهم آمریکا در بازار انرژی، شرایط مورد نظر وزارت انرژی را لحاظ خواهد کرد. فراهم کردن شرایط لازم برای افزایش حضور و سهم شرکت‌های انرژی آمریکا در پروژه‌های نفت و گاز و به‌ویژه تجدیدپذیر، با جدیت پیگیری خواهد شد.

توجه وی به امر نوآوری و تکنولوژی در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر، شرایط را برای رشد شرکت‌های تحقیق و توسعه در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر فراهم خواهد کرد. بخش انرژی‌های تجدیدپذیر ایران و نیاز ایران به سرمایه و تکنولوژی خارجی، شاید فرصت مناسبی برای حضور شرکت‌های تحقیقاتی و انرژی آمریکا در بازار انرژی ایران فراهم کند. طبیعی است که باید تحریم‌های ثانویه برداشته شود و شرایط حضور این شرکت‌ها در بازار انرژی ایران تامین شود. حتی اگر چارچوب قانونی لاز م و ضمانت‌های لازم فراهم شود، با توجه به شرایط فعلی ایران، این امر کار آسانی به نظر نمی‌رسد.

انرژی‌های تجدیدپذیر

از فعالیت گرنهلم در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر، هم در بخش سیاستگذاری و هم در بخش نوآوری با حمایت همه‌جانبه بایدن، می‌توان انتظار داشت انرژی‌های تجدیدپذیر، بیشترین رشد را در بین سایر انرژی‌های پیش‌رو داشته باشد. دولت ترامپ هم توجه خاصی به انرژی خورشیدی داشت. شرکت‌های تحقیقاتی در بخش پانل‌های خورشیدی و باتری‌ها، ضمن ایجاد فرصت اشتغال بیشتر برای نیروهای تحصیل کرده، زمینه را برای صادرات بیشتر تکنولوژی و پانل‌های خورشیدی شرکت‌های آمریکایی فراهم خواهد کرد.

 با توجه به سرمایه گذاری وسیع چین در بخش پانل‌های خورشیدی، شرکت‌های آمریکایی نیز باید با پایین‌آوردن هزینه تولید و افزایش بهره‌وری، بتوانند سهم بیشتری از بازار پانل‌های خورشیدی را تصاحب کنند. دولت ترامپ از صادرات انرژی برای تقویت روابط با همسایگان و کشورهای هم‌پیمان آمریکا استفاده می‌کرد. دولت بایدن نیز با وزیر جدید انرژی، می‌تواند با فراهم‌کردن زمینه صادرات تکنولوژی در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر، در کنار صادرات نفت و گاز، در راستای تقویت روابط با سایر کشورها تلاش نماید.

توجه خانم گرنهلم به ژئوپلتیک انرژی و نقش انرژی در سیاست خارجی آمریکا، در کنار تخصص او در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر، نویدبخش سیاستِ جدیدِ انرژی آمریکا مبتنی بر انرژی‌های تجدیدپذیر خواهد بود. در این بین، نقش انرژی در سیاست خارجی آمریکا نیز افزایش خواهد یافت. تلاش دولت‌های قبلی آمریکا برای کنترل قیمت نفت و کنترل بازار نفت در دوره وزیر جدید انرژی نیز، پیگیری خواهد شد. ضمن توجه به همکاری با کشورهای پیشرو، در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر، افزایش صادرات تکنولوژی و دانش صنعتی در بخش احداث نیروگاه‌های هسته‌ای نیز مورد توجه قرار خواهد گرفت. اینگونه، شرایط برای احداث نیروگاه‌های هسته‌ای از سوی شرکت‌های آمریکایی در سطح جهان، به‌ویژه خاورمیانه فراهم خواهد شد. طبیعی است که بازار انرژی پویایی خاص خود را دارد و وزیر جدید انرژی برای پیشبرد برنامه خود، به همکاری سایر وزارتخانه‌ها نیازمند هست. در حوزه بین‌الملل هم، نیازمند حمایت همه‌جانبه بایدن و وزارت امور خارجه خواهد بود.