ویکی لیکس چیست و آسانژ کجاست؟

جولیان آسانژ، بنیانگذار ویکی‌لیکس، قرار است روز چهارم ژانویه در دادگاه «اولدبیلی» لندن حاضر شود تا قاضی تصمیم بگیرد که آیا او به جرم جاسوسی به آمریکا منتقل شود یا خیر.

آسانژ ۴۹ ساله که اهل تاونزویل در استرالیا است، از سوی ایالات‌متحده به چندین مورد توطئه و جاسوسی متهم شده است زیرا هزاران مدرک طبقه‌بندی‌شده را به دست آورده و منتشر کرده است.

آسانژ آوریل ۲۰۱۹ پس از شش سال که در سفارت اکوادور در بریتانیا پناهنده بود، بازداشت شد. او از سال ۲۰۱۲ که نتوانست خود را از اتهام تهاجم و تجاوز جنسی در سوئد تبرئه کند، در سفارت اکوادور به‌صورت پناهجو زندگی می‌کرد.

در ماه مه ۲۰۱۹، آسانژ طبق قانون جاسوسی ۱۹۱۷ آمریکا به ۱۷ مورد متهم شد، زیرا اسناد طبقه‌بندی‌شده‌ای را که چلسی منینگ، تحلیلگر اطلاعاتی ارتش آمریکا در سال ۲۰۱۲ در اختیارش گذاشته بود، منتشر کرد. به گزارش شبکه الجزیره، آسانژ نخستین کسی است که به دلیل اتهام انتشار اسناد، طبق این قانون متهم می‌شود.

یک اتهام دیگر او هم که توطئه برای ارتکاب به اخلال در عملیات کامپیوتری است، به تلاش او برای هک کردن یک کامپیوتر دولتی مربوط می‌شود. این اتهام می‌تواند مجازات پنج سال زندان در پی داشته باشد.

انتظار می‌رود روز چهارم ژانویه، تصمیم درباره بازگرداندن آسانژ به آمریکا بر اساس این ۱۸ اتهام اعلام شود. اگر آسانژ در آمریکا گناهکار شناخته شود، ممکن است ۱۷۵ سال زندان در انتظارش باشد.

ویکی‌لیکس چیست؟

ویکی‌لیکس یک سایت خبری افشاگر است که اسناد و اطلاعات طبقه‌بندی‌شده را که منابع ناشناس در اختیارش می‌گذارند منتشر می‌کند. آسانژ ویکی‌لیکس را در سال ۲۰۰۶ تاسیس کرد اما در سال ۲۰۱۰ و با انتشار اسناد حساس نظامی – که خانم منینگ در اختیارش گذاشته بود – به شهرت رسید. این اسناد شامل ویدیویی ۳۹ دقیقه‌ای از یک هلیکوپتر نظامی آمریکا بود که بیش از ۱۰ عراقی را هدف گرفت و کشت. دو خبرنگار رویترز هم در این حادثه کشته شدند. انتشار ویدیو این خشم جهانی را از اقدامات آمریکا در عراق و به طور کلی حضور نظامی‌ این کشور در خاورمیانه، برانگیخت.

 در ژوئیه ۲۰۱۰، ویکی‌لیکس و سازمان‌های دیگر، حدود ۱۰۰ هزار سند مربوط به کارهای نظامیان آمریکا در افغانستان را منتشر کردند. چند ماه بعد، این سایت افشاگر حدود ۴۰۰ هزار سند مربوط به جنگ عراق را منتشر کرد. مجموعه این اسناد، کشته شدن شمار زیادی غیرنظامی در خاورمیانه را که قبلا اعلام نشده بود، افشا کرد.

ویکی‌لیکس همچنین بیش از ۲۵۰ هزار تلگرام دیپلماتیک مربوط به سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۰ را منتشر کرد که اطلاعاتی مربوط به بیش از ۲۷۰ سفارتخانه آمریکا در سراسر جهان را در بر داشت.

ویکی‌لیکس از آن زمان تاکنون به انتشار اسناد و محتواهای محرمانه ادامه داده است، ولی انتشار اسنادی مربوط به هیلاری کلینتون که در آن زمان نامزد حزب دموکرات در انتخاب ریاست‌جمهوری بود، مناقشه‌برانگیز شد.

در پی انتشار شماره‌ تامین اجتماعی افراد و سایر اطلاعات شخصی‌ای که ربطی به افشاگری‌های سیاسی نداشت، ویکی‌لیکس به دلیل حفاظت نکردن از حریم خصوصی افراد هم مورد انتقاد قرار گرفت.

آسانژ کجاست؟

از آوریل ۲۰۱۹ جولیان آسانژ در زندان بلمارش در تیمزمید لندن زندانی است. وی پس از آن که دولت اکوادور موافقت کرد او را از سفارتخانه اخراج کند و در اختیار مقام‌های بریتانیا قرار دهد، بازداشت شد. لنین مورنو، رئیس‌جمهوری اکوادور گفت که وضعیت پناهجویی آسانژ به دلیل نقض پیمان‌های بین‌المللی مربوط به دخالت در امور خانوادگی در طی اقامت در سفارتخانه، از او گرفته شده است.

آسانژ روز یازدهم آوریل ۲۰۱۹ از سوی پلیس متروپلیتن لندن در داخل سفارتخانه اکوادور به دلیل خودداری از تسلیم به دادگاه برای استرداد به سوئد به دلیل دو اتهام تجاوز جنسی در سال ۲۰۱۲ بازداشت شد. سوئد در نوامبر ۲۰۱۹ تحقیقات خود در این زمینه را به پایان رسید و اتهام آسانژ را منتفی کرد.

روز اول ماه مه، آسانژ به اتهام نقض شرایط آزادی مشروط خود در سال ۲۰۱۲، به ۵۰ هفته حبس در زندان بلمارش محکوم شد و از آن زمان همان‌جا است.

آسانژ ابتدا از این حکم فرجام خواست اما در ژوئیه ۲۰۱۹ از این دعوی صرف‌نظر کرد. او پس از حکم اولیه، در زندان به سر می‌برد و منتظر است تا دادگاه اعلام کند او برای محاکمه به اتهام جاسوسی به آمریکا فرستاده خواهد شد یا خیر.

پس از شیوع ویروس کرونا، وکلای مدافع آسانژ خواهان وقت بیشتری برای آماده کردن پرونده شدند و جلسه دادگاه او برای استرداد احتمالی به آمریکا به تعویق افتاد.

آسانژ فقط برای حضور در جلسات دادگاه زندان بلمارش را ترک کرده است اما شاید روز چهارم ژانویه که قاضی سرنوشت او را تعیین می‌کند، برای همیشه از آنجا برود.