نماینده دشت آزادگان در مجلس شورای اسلامی امروز ۲۸ دیماه، پیگیر سرنوشت «یک میلیون یوروی برداشت شده از صندوق توسعه ملی برای مقابله با ریزگردهای خوزستان» شده و گفته است که دولت هیچ گزارشی از هزینهکرد این بودجه نداده است.
قاسم ساعدی در گفتوگو با خبرگزاری فارس گفته که نمایندگان مجلس در قالب شکایتی به کمیسیون اصل ۹۰ موضوع سرنوشت اعتبارات تخصیص یافته برای مقابله با ریزگردهای استان خوزستان را مورد پیگیری قرار میدهند.
با بررسی اخبار و اظهارات مقامهای مسئول، ابهامها در مورد ارقام اختصاص یافته برای مقابله با ریزگردها افزایش مییابد و دقیقا مشخص نیست که چه میزان از اعتبارات صندوق توسعه ملی و یا دیگر منابع به این معضل اختصاص یافته است.
تفاوت در ارقام اعلامی برای حل مشکل ریزگردها بسیار زیاد است. نماینده اهواز در تاریخ ۱۳ آبانماه سال جاری شفافیت در هزینهکرد بودجه «۳۷۰ میلیون یورویی مقابله با ریزگردها برداشتی از صندوق توسعه ملی» را خواستار شده بود. مجتبی یوسفی به رسانهها گفته بود: «در سه سال گذشته در مجموع، ۳۷۰ میلیون یورو برای مقابله با ریزگردها از محل صندوق توسعه ملی اختصاص یافته است، اما نتیجه ملموسی را در رفع معضل ریزگردها شاهد نبودهایم.»
اعتبار مقابله با ریزگردها در سال ۱۳۹۷ رقم ۱۹۳ میلیارد تومان بود. با توجه به سیل خوزستان در سال ۱۳۹۷ بودجه مقابله با ریزگردها کاهش یافت. اما این استان به اقدامات دیگری از جمله کاشت نهال نیاز دارد. معاون فنی اداره منابع طبیعی خوزستان سال گذشته گفته بود که ۹ هزار و ۶۷۰ هکتار از پروژه نهالکاری سال قبل باقیمانده است: «برای اجرای این طرح که از سال قبل به جامانده حدود ۴۴ میلیارد تومان اعتبار لازم است که متأسفانه علیرغم پیگیریهای انجامشده این اعتبار داده نشده است.»
در سال ۱۳۹۸ اداره کل منابع طبیعی استان خوزستان از کاهش ۶۵ درصدی اعتبارات مقابله با ریزگردها نسبت به سال قبل خبر داده بود. عبدالرضا دانایی، معاون فنی اداره کل منابع طبیعی خوزستان، گفته بود که اعتبار لازم برای اجرای طرحهای مقابله با ریزگردها در سال ۹۸ حدود ۲۸۰ میلیارد تومان برآورد شده است.
بر اساس اخباری که فروردینماه ۱۳۹۹ منتشر شد، تا سقف ۲۰ میلیون یورو اجازه برداشت از صندوق توسعه ملی برای «مقابله با اثرات مخرب ریزگردها و تاثیر آن بر شبکههای برق» داده شد. علیمحمد طهماسبی، دبیر ستاد ملی مقابله با گرد و غبار سازمان حفاظت محیط زیست در این باره توضیح داد: «از اعتبار ۲۰ میلیون یورویی مقابله با گرد و غبار در سالجاری، حدود ۱۱ میلیون یورو به توازن توزیع برق در مناطق محروم اختصاص یافته و فقط ۹ میلیون یورو، معادل ۱۶۰ ملیلیارد تومان برای مقابله با پدیده گرد و غبار باقی مانده که رقم بسیار ناچیزی است.»
اقتصاد آنلاین هم گزارش داد که اعتبارهای مصوب حریف مساله ریزگردها و بیابانزایی نمیشود، به همین دلیل هر سال از صندوق ذخیره ملی برداشت میشود. بر اساس این گزارش، اعتبار مصوب برای برنامههای سازمان جنگلها برای برنامه تثبیت شنهای روان مقابله با بیابانزایی، سه میلیارد و ۸۴۰ میلیون تومان بوده است.
اما بودجه مقابله با ریزگردهای خوزستان چقدر است؟ عیسی کلانتری، رییس سازمان حفاظت محیط زیست کشور سال ۱۳۹۸ در جلسه ستاد ملی مقابله با گرد و غبار در اهواز گفته بود: «در گذشته تمام بودجه مبارزه با ریزگردها به خوزستان اختصاص پیدا کرده بود اما امسال این بودجه را به تمام جنوب غرب کشور دادهایم.»
با این وجود معلوم نیست که چه میزان از اعتبار استانهای غربی متعلق به خوزستان است. بر اساس مطلبی که خبرگزاری دولتی ایرنا در تاریخ ۱۷ اردیبهشتماه ۱۳۹۹ منتشر کرده، علیمحمد طهماسبی بیرگانی، مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست و دبیر ستاد ملی مقابله با ریزگرد کشور، در نشست کارگروه استانی مقابله با ریزگرد در اداره کل مدیریت بحران استانداری خوزستان گفته که تنها با یک پنجم بودجه درخواستی برای مقابله با ریزگردها موافقت شده است.
به گفته بیرگانی، از ۱۰۰ میلیون یورویی که دولت در لایحه برای سال ۹۹ در راستای مقابله با ریزگرد ارایه داد فقط با ۲۰ میلیون یورو موافقت شد. معلوم نیست این ۲۰ میلیون یورو رقم بودجه است یا رقم اضافی که از صندوق ذخیره ملی برداشت میشود.
اعلام ارقام مختلف و عدم ارائه بودجه تفکیکی استانهای غربی کشور سردرگم کننده است. در عین حال، اعلام ارقام بودجه به ریال و یورو، در حالی که هر دو رقم به صورت همزمان نوشته نمیشود، خود یکی از دلایل عدم شفافیت بودجه است.
با پذیرش آمارهای ارایه شده، مشخص نیست که چرا از ۹ میلیارد یوروی تخصیص داده شده به مقابله با ریزگردها، چرا تنها یک میلیون یورو به استان خوزستان، که بیشترین مشکل را در این زمینه دارد، تخصیص داده شده است. با توجه به اینکه طهماسبی بیرگانی سال ۱۳۹۸ گفته بود که یک سوم کل اعتبارات کشور به خوزستان تخصیص داده شد.
یک میلیون یورو قیمت یک آپارتمان در شمال تهران است و صحبت از این رقم برای مقابله با ریزگردهای یک استان به شوخی شباهت دارد.