بنا بر یافته‌های یک مطالعه، آلودگی هوای ناشی از نیروگاه‌های زغال‌سنگ در اروپا می‌تواند مرگ حدود ۳۴ هزار نفر در هر سال را در پی داشته باشد.

دانشمندان معتقدند انرژی تولید شده با زغال‌سنگ، بزرگ‌ترین و اصلی‌ترین عامل افزایش دمای جهانی به شمار می‌رود؛ از این رو، حذف آن از چرخه تولید انرژی، در کمترین زمان، برای تامین هدف‌های تعیین شده برای کنترل تغییرات آب‌وهوایی در سطح جهان ضروری است.  

سوزاندن زغال‌سنگ برای تولید انرژی، آلاینده‌هایی را در هوا پخش می‌کند که برای سلامت انسان‌ها مضر است. این آلاینده‌ها شامل ریزذراتی موسوم به پی‌ام ۲.۵، با اندازه‌ای کوچکتر از ۲.۵ میکرومتر است که در صورت تنفس، می‌تواند به درون ریه نفوذ کند.  

این آلاینده، با طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها مانند سکته قلبی، سکته مغزی و بیماری‌های دستگاه تنفسی ارتباط دارد. 

پژوهش‌های نوین نشان می‌دهد که آلاینده پی‌ام ۲.۵ برآمده از نیروگاه‌های زغال‌سوز اروپا، در مرگ حداقل ۱۶ هزار و ۸۰۰ نفر که به دلیل بیماری‌های قلبی-عروقی و دستگاه تنفسی جان خود را از دست داده‌اند، تاثیر داشته است.

با این حال، آمار واقعی مرگ‌های ناشی از آلایندگی نیروگاه‌های زغال‌سنگ می‌تواند بسیار بالاتر از داده‌های رسمی باشد و بیش از ۳۳ هزار و ۹۰۰ مرگ را سبب شود. 

دکتر جولیندا کوشتا، پژوهشگر مرکز تحقیقاتی آب‌وهوایی و جوی در موسسه سایپروس و نویسنده اصلی این تحقیق، به روزنامه ایندیپندنت گفت: «ما معتقدیم که احتمالا درآمار رسمی آلاینده‌ها، جایگاه واهمیت سهم نیروگاه‌های زغال‌سنگ، دست‌کم گرفته شده است.»

این تحقیق که در نشریه «نامه‌های مطالعات محیط زیستی» چاپ شد، از داده‌های «بانک انتشار و انتقال  آلاینده‌های اروپایی»، که اطلاعات آلودگی‌های منتشر شده از نیروگاه‌های زغال‌سنگ در کشورهای اتحادیه اروپا و انتقال آن به کشورهای مجاور مانند بریتانیا، سوئیس و نروژ را ثبت و ضبط می‌کند، استفاده کرده است.

محققان، با استفاده از داده‌های میدانی، یک نقشه شبیه‌سازی شده را از سطوح گوناگون آلودگی هوا در کل اروپا برای سال ۲۰۱۵ آماده و با یک نقشه دیگر، نمایی از سطوح آلودگی را در صورت نبود نیروگاه‌های زغال‌سنگ، شبیه‌سازی کردند. 

دکتر کوشتا می‌گوید: «ما میزان آلودگی هوا را در صورت وجود یا نبود نیروگاه‌های زغال‌سنگ، شبیه‌سازی کردیم.»  

محققان سپس با استفاده از روش همانندسازی، تفاوت در آمار مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی و دستگاه تنفسی را شبیه‌سازی کردند و نمایی از تعداد جانباختگان در صورت نبود چنین نیروگاه‌هایی را تخمین زدند. 

دانشمندان در این مطالعه، آمار جانباختگان ناشی از سرطان ریه، بیماری‌های قلبی-عروقی و بیماری‌ها و نارسایی‌های ریوی و سایر بیماری‌ها را بررسی کردند. 

یافته‌ها نشان داد که در سراسر اروپا، آلاینده  پی‌ام ۲.۵ که از سوزاندن زغال‌سنگ منتشر می‌شود، مرگ سالانه حداقل ۱۶ هزار و ۸۰۰ نفر را که به بیماری‌های قلبی و ریوی مبتلا بودند، در پی داشته است. این بازه آماری می‌تواند بین ۱۴ هزار و ۸۰۰  نفر تا ۱۸ هزار و ۷۰۰ نفر باشد. 

با این حال، هنگامی که دست‌کم‌گیری آمارهای رسمی در این نمایه پژوهشی لحاظ بشود، آمار مرگ سالیانه به حدود ۳۳ هزار و ۹۰۰ نفر می‌رسد؛ که در حقیقت می‌تواند بین ۳۳ هزار تا ۳۷ هزار و ۶۰۰ مرگ باشد. 

دانشمندان همچنین تاثیر نیروگاه‌های زغال‌سنگ بر آلودگی هوا را در کشورهای گوناگون اروپا بررسی کردند. نتیجه نشان داد که تعداد مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا در کشورهایی که بیشترین تعداد نیروگاه‌های زغال‌سوز را دارند، مانند لهستان و آلمان، بالا است.

با این حال، بیشترین تعداد مرگ و میر ناشی از سوزاندن زغال‌سنگ، در کشورهای اروپای شرقی رخ می‌دهد. این کشورها در معرض هوای ورودی از لهستان، که بزرگترین تولیدکننده آلاینده‌های ناشی از سوزاندن زغال‌سنگ است، قرار دارند. بلغارستان، رومانی، لیتوانی، مجارستان، لاتویا، اسلواکی، جمهوری چک و کرواسی از آن جمله‌اند.

بر اساس یافته‌های این پژوهش، ریزآلاینده پی‌ام ۲.۵ منتشر شده از سوزاندن زغال‌سنگ، به مرگ حداقل یک هزار و ۸۰۰ تا دو هزار نفر در آلمان، یک هزار و ۴۷۰ تا یک هزار و ۸۴۰ نفر در لهستان و دو هزار و ۸۰۰ تا سه هزار ۶۰۰ نفر در رومانی، بلغارستان و یونان، منجر می‌شود. 

بنا بر یافته‌ها، تعداد سالیانه جانباختگان ناشی از آلودگی سوزاندن زغال‌سنگ، حتی در بریتانیا که در دهه‌های گذشته کاهش قابل توجه مصرف زغال‌سنگ را شاهد بوده، بالا است. این تحقیق، تخمین می‌زند که تعداد افرادی که در بریتانیا به دلیل آلودگی ناشی از سوزاندن زغال‌سنگ جان خود را از دست داده‌اند، چیزی حدود یک هزار و ۲۷۰ تا یک هزار و ۶۷۰ نفر است. 

یک دلیل اصلی مرگبار بودن ریز آلاینده پی‌ام ۲.۵ در کشورهایی که یا بسیار کمتر یا اصلا از سوخت زغال‌سنگ استفاده نمی‌کنند، ماهیت ماندگار این ریزذره و قابلیت انتقالش از کشوری که در آن ایجاد شده، به کشور مجاور است. 

پژوهشگران، علاوه برعوارض آلایندگی زغال‌سنگ بر سلامت، درباره فواید توقف کامل استفاده از زغال‌سنگ هم تحقیق کرده‌اند. 

بنا بر این یافته‌ها، در صورت حذف کامل زغال‌سنگ از چرخه تولید انرژی در اروپا، سالیانه حدود ۱۸ هزار و ۴۰۰ تا ۱۰۵ هزار و ۹۰۰ نفر زنده می‌مانند؛ البته به شرطی که برای کاهش تولید ریز آلاینده پی‌ام ۲.۵ که از طریق دیگر منابع آلوده‌کننده هوا منتشر می‌شود، تصمیم‌های لازم گرفته شود. 

دکتر کوشتا می‌گوید: «از رده خارج کردن نیروگاه‌های زغال‌سوز، نقش بسزایی در بهبود سلامت عمومی خواهد داشت. به ویژه که این کار همزمان با کاهش دیگر آلاینده‌ها در بخش‌های دیگر باشد.»

پروفسور فرنسیس پوپه، استاد ارشد علوم جوی دانشگاه بیرمنگام که درانجام این پژوهش شرکت داشته، معتقد است که یافته‌های این مطالعه، «بسیار قابل توجه»اند. او به روزنامه ایندیپندنت گفت: «این مقاله، بر شواهد رو به رشدی که بر مزایای مشترک رویکرد چند وجهی به تغییرات آب‌وهوایی و آلودگی هوا تاکید دارند، می‌افزاید.» 

او همچنین افزود: «برای انجام تعهدات خود در برابر تغییرات آب‌وهوایی، ما باید نیروگاه‌های زغال‌سوز را ببندیم و با منابع پاکتر تولید انرژی جایگزین کنیم. این مقاله نشان می‌دهد که تامین سلامت انسان‌ها از طریق بهبود کیفیت هوا، در زمانی اندک بر صدها هزار شهروند اروپایی تاثیر بنیادین خواهد داشت.»